Pomimo poprawy bezpieczeństwa na polskich drogach, nadal codziennie ginie średnio 8 osób poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych. Nagła, niespodziewana utrata bliskiej osoby to bolesne doświadczenie psychiczne, które często wpływa na dalsze życie rodziny. Niewielu członków ofiar wypadków komunikacyjnych zdaje sobie sprawę, że może uzyskać zadośćuczynienie za śmierć bliskiej osoby z OC sprawcy. Jeszcze mniejsze jest grono osób, które wiedzą, jaka należy im się kwota za śmierć osoby bliskiej.
W jakich przypadkach zostaje przyznane zadośćuczynienie?
Zgodnie z art. 446 § 4 kodeksu cywilnego „Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”. Roszczenia wynikłe z art. 446 § 4 k.c. mają zastosowanie do wypadków, które powstały po dniu 02.08.2008 r. W przypadku zdarzeń, które zaistniały przed 02.08.2008r., zadośćuczynienia można dochodzić na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c., w przypadku gdy na skutek śmierci osoby bliskiej doszło do naruszenia dobra osobistego w postaci szczególnej więzi rodzinnej.
Obecnie kwoty świadczeń tytułem zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej nie są w żaden sposób taryfikowane czy sztywno ustalone. Nie obowiązuje obecnie mechanizm obliczania wysokości zadośćuczynienia, np. w formie tabel.
Wynika to ze specyfiki tego typu świadczenia. Nie jest ono przyznawane za uszczerbek na zdrowiu, który można obliczyć na podstawie badań i standaryzowanych tabel. W przypadku zadośćuczynienia mówi się o szkodzie niematerialnej bądź naruszeniu dóbr osobistych. Bardzo trudno jest oszacować takie straty, a ich odczuwanie jest bardzo indywidualne. Dlatego nie istnieją tutaj żadne standardy, np.: ściśle wyznaczone przez ustawy, czy OWU. W tym przypadku jednak warto zwrócić uwagę na tzw linię orzecznictwa. Są to pewne prawidłowości pojawiające się w wyrokach sądowych. Tutaj już można mówić o pewnych standardowych kwotach przyznawanych przez sędziów.
Na wysokość świadczenia, zgodnie z orzecznictwem sądów, wpływać powinna bliskość relacji osoby dochodzącej roszczeń z osobą zmarłą, długotrwałość cierpienia, a także stopień krzywdy spowodowanej śmiercią poszkodowanego. Ze względu na uznaniowość świadczenia ubezpieczyciele często wypłacają uprawnionym zaniżone kwoty albo bezzasadnie odmawiają wypłaty zadośćuczynienia. Co może na to wpływnąć? Niekiedy ubezpieczyciele kwestionują bliskość, np.: gdy o świadczenie stara się członek dalszej rodziny.
Ile może otrzymać rodzina
Przykładowe kwoty świadczeń tytułem zadośćuczynienia wypłacane przez ubezpieczyciela w postępowaniu likwidacyjnym na rzecz rodzica po śmierci dziecka to 10000,00zł - 30000,00zł. Wydaje się, że nie jest to mała kwota. Tymczasem średnia kwota świadczeń zasądzanego przez sądy wynosi aż 70000,00zł. W przypadku roszczeń dziecka po śmierci rodzica ubezpieczyciele wypłacają średnio kwoty 10000,00zł - 30000,00zł, natomiast średnia kwota świadczeń zasądzanych przez sądy wynosi 75000,00zł.
Kwoty świadczeń tytułem zadośćuczynienia wypłacane przez ubezpieczyciela na rzecz małżonka to 15000,00zł - 40000,00zł, natomiast średnia kwota świadczeń zasądzanego przez sądy wynosi 75000,00zł. Przykładowe kwoty świadczeń tytułem zadośćuczynienia wypłacane przez ubezpieczyciela w postępowaniu likwidacyjnym na rzecz rodzeństwa to 1000,00zł - 15000,00zł, gdy tymczasem średnia kwota świadczeń zasądzanego przez sądy wynosi 30000,00zł. Zaznaczyć należy, że w przypadku rodzeństwa uprawnieni często spotykają się z odmową wypłaty zadośćuczynienia.
Jak można więc zauważyć, powstaje duża rozbieżność pomiędzy kwotami proponowanymi przez ubezpieczycieli, a kwotami orzekanymi przez sądy. Co można zrobić w takiej sytuaci? Od niezadowalającej decyzji można się odwołać bezpośrednio do ubezpieczyciela. Można też skierować sprawę bezpośrednio do sądu - i w przypadku zadośćuczynienia większość uprawnionych wybiera właśnie tę drogę. Tutaj jednak konieczna jest wiedza prawna. Sprawy zadośćuczynienień są zwykle dość trudne, bo należy umieć podnieść właściwą argumentację.
Z pomocą w takiej sytuacji członkom rodzin ofiar wypadków przychodzą kancelarie odszkodowawcze, które dzięki swojemu doświadczeniu potrafią walczyć z ubezpieczycielem o odpowiednio wysokie zadośćuczynienie, nierzadko na drodze postępowania sądowego.
