Asystent osoby niepełnosprawnej – kto to i czym się zajmuje?

Asystent osoby niepełnosprawnej to zawód, który funkcjonuje oficjalnie już od 2001 roku. W tym artykule przedstawiamy przydatne informacje dla osób, które chcą zostać asystentami a także dla rodzin osób z niepełnosprawnością. Opieka nad osobą wymagającą to bardzo ważne zadanie, dlatego ustawy przewidują związane z tym świadczenia.

Kim jest asystent osoby niepełnosprawnej?

Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością jest kimś, kto ma wspierać osobę z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w jej codziennym życiu. Od dosyć dawna jest to oficjalnie sklasyfikowany zawód, który można wykonywać po zdaniu odpowiedniego egzaminu. Trzeba też oczywiście spełnić inne wymagania, ale o tym piszemy w dalszej części artykułu. 

Program “Asystent osoby niepełnosprawnej” ma zapewnić osobom z niepełnosprawnością formy ogólnodostępnego wsparcia w przystępnej formie. Pod koniec każdego roku jednostki samorządu terytorialnego zbierają wnioski osób zainteresowanych skorzystaniem z opieki osobistego asystenta, ale należy zauważyć, że na każdy rok prowadzenia programu jest przeznaczana jakaś kwota z Funduszu Solidarnościowego. W 2023 roku ta kwota wynosi aż 251 798,63 zł.

Co robi asystent osoby niepełnosprawnej?

Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej zajmuje się pomaganiem osobie wymagającej opieki w codziennych czynnościach. 

Usługi asystencji osobistej obejmują pomoc przy:

• wykonywaniu rutynowych czynności,
• wychodzeniu z domu,
• dojazdach,
• załatwianiu spraw urzędowych,
• skorzystaniu z placówek kulturowych (teatr, galeria sztuki, kino, muzeum),
• odprowadzeniu dziecka z orzeczeniem do szkoły lub innej placówki oświatowej, o ile szkoła nie zapewnia takiej pomocy.

Asystent udziela też pomocy, jeśli chodzi o różne czynności pielęgnacyjne. Nie może jedynie przeprowadzać czynności medycznych, bo zwyczajnie nie ma do tego uprawnień i kwalifikacji. 

Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej zajmuje się też diagnozowaniem jakości życia osoby z niepełnosprawnością i stara się je poprawić, np. usuwając różne przeszkody psychologiczne lub zgłaszając wprowadzenie zmian mających na celu usunięcie przeszkód architektonicznych.

Jeśli zaś chodzi o wsparcie sfery psychologicznej osoby z niepełnosprawnością, to asystent może udzielać różnych porad odnośnie zaspokojenia specjalnych potrzeb osoby z niepełnosprawnością, a dodatkowo może inicjować różne aktywności, które zapewnią osobie z niepełnosprawnością poprawę komfortu psychicznego.

Przede wszystkim należy pamiętać, że asystent osoby z niepełnosprawnością nie jest opiekunem. Owszem, może czasami wykonywać różne czynności opiekuńcze, ale w dużej mierze jego zadaniem jest pomaganie rodzinie, a nie zastępowanie jej. Jeśli chcesz po prostu całkowicie odpocząć przez jakiś czas od opieki, to na pewno zainteresuje Cię rządowy program opieka wytchnieniowa.

Ile zarabia asystent osoby niepełnosprawnej?

W większości przypadków asystenci osób niepełnosprawnych są zatrudniani przez powiatowe lub miejskie ośrodki pomocy rodzinie, dlatego zarobki mogą być bardzo różne, w zależności od powiatu. 

Zarobki asystenta osoby niepełnosprawnej wynoszą od 3460 zł do 5240 zł, a mediana wynosi 4070 zł brutto. Dane pochodzą z ogólnopolskiego badania wynagrodzeń na podstawie 82 osób ankietowanych.

Kto finansuje asystenta osoby niepełnosprawnej?

Zarobki asystentów są finansowane w 100% z Funduszu Solidarnościowego, dzięki czemu uczestnicy programu nie ponoszą żadnych kosztów, mogąc jednocześnie korzystać z pomocy asystentów. 

Asystent osoby niepełnosprawnej 2023 – wymagania i kwalifikacje

Zawód asystent osoby niepełnosprawnej jest sklasyfikowany, a zatem ma konkretne wymagania i zapewnia konkretne kwalifikacje. Nie oznacza to jednak, że tylko osoby z kwalifikacjami asystenta mogą dołączyć do rządowego programu i świadczyć swoje usługi. Asystentem mogą zostać osoby z kwalifikacjami:

• asystenta osoby niepełnosprawnej,
• opiekuna osoby starszej,
• fizjoterapeuty,
• psychologa,
• pedagoga,
• opiekuna medycznego,
• terapeuty zajęciowego,
• pielęgniarki.

Bardzo istotne jest też to, że asystentem nie może zostać nikt, kto należy do rodziny osoby z niepełnosprawnością. Dodatkowe wymagania są też stawiane przed asystentami, którzy chcą pomagać w opiece nad osobą poniżej 16. roku życia. tacy asystenci muszą okazać zaświadczenie o niekaralności i potrzebują też pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka wymagającego opieki.

Bardzo istotne jest też ukończenie kursu pierwszej pomocy, bo jednym z obowiązków asystenta jest udzielenie pierwszej pomocy osobie, której będzie asystować, jeśli zajdzie taka potrzeba. W ramach programu przewidziane jest również, że każdy asystent będzie już osobą doświadczoną, jeśli chodzi o udzielanie pomocy osobom z niepełnosprawnością, dlatego wymagane jest co najmniej 6-miesięczne udokumentowane doświadczenie w tej dziedzinie.

Asystent osoby niepełnosprawnej – jak załatwić?

Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej edycja 2023 to zakończony temat, bo zgłoszenia nie są już przyjmowane, ale pod koniec roku z pewnością będzie można się zapisać na przyszłoroczną edycję programu. Co więcej, jeśli chcesz zostać asystentem, to wystarczy, że zgłosisz się do placówki, która odpowiada za realizację programu w Twojej okolicy.

Asystent osoby niepełnosprawnej 2023 – ile godzin może pracować w ramach dofinansowania?

Istnieje kilka limitów, jeśli chodzi o usługi asystenta osoby niepełnosprawnej. Usługi mogą być świadczone:

• przez 7 dni w tygodniu,
• przez 24 godziny na dobę,
• ale nie dłużej niż 10 godzin w jednym tygodniu.

Ogólne limity roczne programu wyglądają tak:

• 840 godzin dla osób legitymujących się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności z co najmniej dwoma przyczynami powstania niepełnosprawności,
• 720 godzin dla osób legitymujących się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
• 360 godzin dla osób legitymujących się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i dla dzieci do 16. roku życia, które mają odpowiednie orzeczenia o niepełnosprawności.

Czy rodzina osoby niepełnosprawnej też może dostawać pieniądze za sprawowania opieki?

Jak najbardziej. Asystent osoby niepełnosprawnej nie sprawuje opieki, bo jego zadaniem jest pomoc i asystowanie. W polskim systemie obowiązek opieki spoczywa na najbliższym członku rodziny. 

Jest też opcja poświęcenia tylko kilkunastu dni w roku na opiekę, podczas których ZUS będzie Ci wypłacać zasiłek opiekuńczy, którego wysokość bazuje na Twojej pensji.

Jako osoba z najbliższej rodziny możesz też dostać świadczenie pielęgnacyjne, jeśli zrezygnujesz z pracy. Oczywiście pod warunkiem, że osoba wymagająca opieki ma odpowiednie orzeczenie. Musi to być orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne, ale ze wskazaniem konieczności sprawowania stałej lub długotrwałej opieki.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje takiej osobie w kwocie 2458 zł miesięcznie i jest rekompensatą za konieczność zrezygnowania z pracy zarobkowej lub innego zatrudnienia. Niestety obowiązujące przepisy są dosyć zawiłe i pozostawiają urzędnikom pole do bardzo różnych interpretacji, przez co opiekunowie dorosłych osób z niepełnosprawnością nie mają większych szans, żeby samemu uzyskać to świadczenie. Zamiast tego dostają jedynie specjalny zasiłek opiekuńczy 2023, który przysługuje w kwocie 620 zł miesięcznie.

Nasz ekspert może Ci pomóc uzyskać 2458 zł miesięcznie. Odwoła się od negatywnej decyzji, nie pozostawiając urzędnikom pola manewru, dzięki czemu zyskasz prawa do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego. 

Nie zwlekaj, bo od stycznia 2024 roku rząd całkowicie zablokuje możliwość uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego, wprowadzając nowe świadczenie wspierające. Im wcześniej się do nas zgłosisz, tym szybciej dostaniesz świadczenie i zapewnisz sobie comiesięczną wypłatę kwoty 2458 zł. Będzie to Twoje prawo nabyte, którego nikt Ci nie odbierze.

Podsumowanie

• Asystent osoby niepełnosprawnej to zarówno zawód, jak i rządowy program, w którym mogą brać udział osoby z niepełnosprawnością.
• Do wykonywania zawodu asystenta osoby niepełnosprawnej potrzebne są konkretne kwalifikacje.

Źródła

Gov

niepełnosprawni.gov asystent osoby niepełnosprawnej 2023