Natłok informacji z jakimi spotyka się przeciętny użytkownik Internetu, potrafi nieźle zawrócić w głowie. Powszechnie wiadomo, że nie wszystkie treści dostępne w Internecie, można uważać za rzetelne i przyjemne w odbiorze. Podobnie jest poza nim, w sferze życia codziennego. Bardzo często lub niemal każdego dnia, jesteśmy zasypywani przez niechciane treści i oferty, m.in. na skrzynkach pocztowych i przez SMS. Taka forma kontaktowania się z użytkownikiem jest określana jako SPAM, a poszkodowani w tym temacie mają prawo do odszkodowania za spam.
Skąd wziął się spam?
Niechciane i często irytujące treści istniały już na początku powstania Internetu. Obecnie celem tzw. spamu jest dotarcie do jak największej liczby użytkowników, niezależnie od ich tożsamości i preferencji tematycznych. Aby uznać wiadomość za spam, powinna spełniać ona kilka kryteriów jednocześnie:
-
treść wiadomości nie jest w żaden sposób związana z tożsamością odbiorcy
-
została wysłana bez wymaganej zgody użytkownika
-
przeznaczeniem wiadomości może być osiągnięcie korzyści materialnych, niewspółmiernie większych dla nadawcy niż dla odbiorcy.
SPAM jest najczęściej wysyłany masowo i trafia na skrzynki tysięcy lub nawet milionów użytkowników, w żaden sposób ze sobą nie powiązanych. Z uwagi na ich treść można podzielić je na dwie kategorie:
-
UCE (ang. Unsolicited Commercial Email) — są to niechciane reklamy z treścią komercyjną. Dyrektywa Unii Europejskiej oraz polskie prawo zabrania wysyłania ofert handlowych, jeśli odbiorca nie wyraził na to uprzedniej zgody.
-
UBE (ang. Unsolicited Bulk Email) — wiadomości niekomercyjne, wysyłane masowo bez względu na osobiste upodobania odbiorców. Do takich treści zaliczyć można ostrzeżenia o wirusach, prośby o pomoc wszelkiego rodzaju, wiadomości informacyjne ze strony organizacji społecznych itp.
Sposoby na walkę ze spamem
Pomimo dalszej możliwości dochodzenia odszkodowania za spam oraz stosownego zadośćuczynienia, warto zastanowić się, jak można się przed nim zabezpieczyć. Najpopularniejszą metodą jest stosowanie aplikacji filtrujących, które blokują niepożądane treści. Tzw. filtr antyspamowy może być zainstalowany zarówno na komputerze domowym, jak i na serwerach w sieci.
Innym i bardziej prowizorycznym sposobem na walkę ze spamem, jest utworzenie tzw. czarnej listy. Wiadomości z adresów znajdujących się na czarnej liście, nie będą pojawiały się w skrzynce odbiorczej. Zamiast tego mogą być kierowane do innego folderu lub automatycznie usuwane. To rozwiązanie jest bardzo proste, ale równie proste jest jego obejście. Niemal w każdym przypadku adres, z którego pochodzi niechciana wiadomość, nie jest adresem nadawcy. Dodatkowo ważne jest, aby nie odpowiadać na takie wiadomości. Wtedy możemy być pewni, że system wysyłający spam uzna naszą skrzynkę za aktywną i będzie kontynuował wysyłkę treści.
Bardzo istotnym elementem jest uważne przeglądanie stron internetowych. Nieuważny użytkownik może nieświadomie udostępnić swój adres e-mail, poprzez zachęcające do subskrybcji – kolorowe formularze. Najczęściej są one ściśle powiązane z regulaminem, którego większość użytkowników nie czyta. Udostępniając adres e-mail w celu otrzymywania pożądanych treści informacyjnych, w większości przypadków zgadzamy się na jego dalsze przetwarzanie i to przez firmy zewnętrzne. Tym sposobem otwieramy furtkę zupełnie obcym podmiotom, do kontaktu z nami. Warto zatem rozważyć inne metody powiadamiania o nowościach np. poprzez czytnik RSS.
Lista Robinsonów
Z pomocą może przyjść także system zrzeszający firmy telemarketingowe oraz zajmujące się wysyłką informacji handlowych. Funkcjonuje na rynku od 2015 roku pod kontrolą Polskiego Stowarzyszenia Marketingu SMB. Osoba, która wpisze się na Listę Robinsonów, zostanie automatycznie wyłączona z dalszej wysyłki informacji marketingowych pod jej adresem. Oczywiście dotyczy to firm, które przystąpiły do systemu. Skorzystanie z tej możliwości z pewnością ograniczy otrzymywanie niechcianych wiadomości, ale nie wyeliminuje spamu w 100%. W pozostałych przypadkach konieczna jest interwencja osobista.
Prawo do odszkodowania
Warto zapamiętać, że pomimo udzielenia zgody na przetwarzanie danych, w tym adresu e-mail, osoba ma prawo do jej wycofania. Niezależnie od tego, czy zgoda była wydana dobrowolnie, czy też nieświadomie – ścieżka postępowania jest taka sama. Każdy poszkodowany może starać się o odszkodowanie za SPAM
W pierwszej kolejności należy wystosować pismo do osoby odpowiedzialnej za przetwarzanie danych osobowych (administratora). W przypadku sytuacji odmownej lub braku reakcji z jego strony, należy skierować się do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (GIODO). Jeśli faktycznie doszło do naruszenia prawa, instytucja wyda stosowne orzeczenie (decyzję administracyjną).
W takim przypadku otwiera się dla nas możliwość dochodzenia odszkodowania oraz zadośćuczynienia. Jeśli faktycznie otrzymywany spam przyczynił się do powstania jakichkolwiek szkód – odszkodowanie jak najbardziej nam przysługuje. Wraz z pomocą prawnika należy wtedy wytoczyć powództwo przeciwko firmie, która wg GIODO dopuściła się popełnienia przestępstwa z zakresu ochrony danych osobowych.
