Droga do otrzymania zwrotu składki na ubezpieczenie niskiego wkładu własnego nie jest łatwa i często kończy się dopiero w sądzie. Jakie wyroki zapadają?
Czym jest ubezpieczenie niskiego wkładu własnego?
Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego (w skrócie UNWW), to polisa oferowana tym kredytobiorcom, którzy nie posiadają wkładu własnego w wymaganej przez bank wysokości. Dla osoby zaciągającej kredyt to kolejny koszt a nie faktyczna ochrona. Tutaj to bank jest ubezpieczonym i uposażonym jednocześnie. To oznacza, że tylko on ma możliwość pobrania środków w przypadku konieczności skorzystania z ochrony w ramach polisy.
UNWW było bardzo często oferowane osobom zainteresowanym zaciągnięciem kredytu hipotecznego we frankach szwajcarskich. Frankowicze nie mieli jednak jakiekolwiek wpływu na zapisy umowy o ubezpieczenie. Nie było także żadnej mowy o wyborze firmy ubezpieczeniowej czy bezpośredniej negocjacji stawek z ubezpieczycielem.
Co więcej, korzystanie z tej polisy nie było obowiązkowe, a wielu kredytobiorców było przekonanych o jej obligatoryjności. Podobnie sprawa wyglądała w przypadku kredytów hipotecznych udzielonych w złotówkach, euro czy dolarach.
Kredyt hipoteczny wkład własny - ile wynosi?
Do 2013 roku można było bez większego problemu otrzymać kredyt na zakup mieszkania czy domu do 100 proc. jego wartości, czyli bez wkładu własnego. Warunki kredytowania zostały jednak zmienione zgodnie z Rekomendacją S, którą wydaje Komisja Nadzoru Finansowego.
Zgodnie z tymi zaleceniami banki zaczęły wymagać od klientów, w przypadku zaciągania kredytu hipotecznego, wpłacenia wkładu własnego. Wprowadzone zmiany miały na celu zapewnić stabilność rynku kredytowego.
Zarówno wysokość wkładu własnego, jak i jego forma, jest zależna od wartości zobowiązania oraz jego celu. Obecnie zazwyczaj banki akceptują wkład własny na poziomie 20 proc. wartości nieruchomości. Niekiedy wymaga się tylko 10 proc., ale należy wówczas wykupić ubezpieczenie od niskiego wkładu własnego.
Kredyt hipoteczny bez wkładu własnego
Zgodnie ze wspomnianą wcześniej Rekomendacją S, osoby zainteresowanie kredytem na mieszkanie czy dom nie powinni liczyć na to, że otrzymają kredyt hipoteczny bez wkładu własnego.
Nie tylko jednak gotówka może być formą takiego zabezpieczenia. Akceptowane są także inne formy m.in.:
- koszty związane z nabyciem nieruchomości;
- koszty robót budowlanych czy zakupu materiałów budowlanych;
- zabezpieczenie hipoteką innej nieruchomości kredytobiorcy;
- działka budowlana;
- IKE.
Osobom, które nie posiadały minimalnego wkładu własnego, bankowcy proponowali właśnie rozwiązanie w postaci UNWW.
Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego klauzula niedozwolona
Co do zasady, ubezpieczenie niskiego wkładu własnego, jest pod względem prawnym dopuszczalne. Nie mniej jednak, sądy coraz częściej orzekają, że klauzule dot. ubezpieczenia niskiego wkładu własnego są niedozwolone. W związku z tym nie powinny być wiążące dla kredytobiorców.
De facto, dla kredytobiorcy a jednocześnie i opłacającego składki na ubezpieczenie, UNWW nie stanowiło żadnej formy ochrony. Ponadto w sposób rażący naruszało ich interesy. Przykłady takich działań:
- kredytobiorca nie otrzymał dokumentów ubezpieczeniowych, czyli Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (OWU) oraz polisy - konsument nie miał żadnej wiedzy dot. swoich praw i obowiązków, nie miał nawet potwierdzenia czy umowa o ubezpieczenie została zawarta;
- konsument nie został poinformowany, w jaki sposób są kształtowane składki na UNWW, co oznaczało brak wiedzy dot. rzeczywistych kosztów kredytu;
- brak wyjaśnienia istoty ubezpieczenia - kto jest ubezpieczonym, a kto ubezpieczającym;
- kredytobiorca nie znał długości okresu ubezpieczenia;
- konstrukcja składek za UNWW nie była w żaden sposób powiązana z wkładem własnym czy faktycznym ryzykiem, który ponosił bank;
- konsument nie miał żadnej możliwości negocjacji zasad dot. ubezpieczenia oraz wpływu na treść umowy z ubezpieczycielem;
- do kredytobiorcy należało w zasadzie tylko zaakceptowanie warunków ubezpieczenia, a brak akceptacji wiązałby się najprawdopodobniej z odrzuceniem wniosku o kredyt;
- w przypadku konieczności korzystania z tego ubezpieczenia firma ubezpieczeniowa wypłacała środki bankowi, a jednocześnie do kredytobiorcy zwraca się o roszczenie regresywne, choć opłacał on składki;
Poza tym klauzule dot. ubezpieczenia niskiego wkładu własnego bardzo często były niejednoznaczne i niejasne.
Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego UOKiK
Niektóre ze stosowanych zapisów w umowie dot. ubezpieczenia niskiego wkładu własnego znalazło się w Rejestrze Klauzul Niedozwolonych, który prowadzi prezes UOKiK.
W ocenie tego urzędu doszło do naruszenia dobrych obyczajów oraz interesów konsumentów. Postanowienia umowy dot. UNWW są nieprecyzyjne i nie stanowią tak naprawdę ochrony ubezpieczeniowej. Ponadto wszystkie koszty były przerzucane na kredytobiorcę, a ustalenie ich wysokości nie odbywało się w transparentny sposób.
Zdaniem UOKiK zastosowanie ma tutaj art. 3851 § 1 Kodeksu cywilnego
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów podkreślił, że konsumenci nie mieli żadnego wpływu na postanowienia umowy. W praktyce albo podpisywali umowę proponowaną przez banki albo musieli zrezygnować całkowicie z kredytu hipotecznego.
W trzecim istotnym poglądzie Prezesa UOKiK w sprawie ws. klauzul dotyczących ubezpieczenia niskiego wkładu własnego czytamy, że samo w sobie UNWW jest dozwolone, jednak niektóre postanowienia dot. takiego zabezpieczenia kredytu, są sprzeczne z dobrymi obyczajami.
Jak odzyskać ubezpieczenie niskiego wkładu własnego? Krok po kroku
- Sprawdź swoją umowę
Zweryfikuj, czy w Twojej umowie znajdują się klauzule niedozwolone. Jeśli znajdziesz w niej treść, która będzie tożsama z postanowieniem zakwalifikowanym jako klauzula abuzywna, to masz solidną podstawę do ubiegania się o zwrot składek.
- Złóż reklamację
Co prawda, możesz samodzielnie złożyć reklamację w banku, ale musisz liczyć się z tym, że prawdopodobnie otrzymasz odmowną odpowiedź.
- Wnioskuj do Rzecznika Finansowego
Po wyczerpaniu drogi reklamacyjnej możesz się zwrócić do Rzecznika Finansowego z wnioskiem o przeprowadzenie postępowania mediacyjnego. Bank jednak nie jest zobowiązany do podjęcia mediacji.
- Złóż wniosek do Arbitra Bankowego
Arbiter bankowy funkcjonuje przy Związku Banków Polskich i wszczyna postępowanie wyłącznie na wniosek konsumenta. Nie wszystkie jednak sprawy mogą być rozpatrywane przez tą instytucję. Ograniczeniem jest m.in. wartość przedmiotu sporu - maksymalnie 20 tys. zł w przypadku kredytu hipotecznego.
Oczywiście możesz pominąć powyższe kroki i od razu przejść do piątego. Zaoszczędzisz sporo własnej energii i czasu.
- Wybierz kancelarię prawną i złóż pozew
Jak pokazuje praktyka, walka o odzyskanie UNWW najczęściej kończy się dopiero w sądzie. Nie wiesz, którą kancelarię wybrać? Skorzystaj z Frankomatu - narzędzia, dzięki któremu dowiesz o jaką kwotę możesz walczyć i jakie są koszty prowadzenia Twojej sprawy.
Pamiętaj! Roszczenia wobec banku ulegają przedawnieniu.
Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego - wyroki sądowe
Przykładowe pozytywne wyroki dla kredytobiorców i kwoty zasądzonych zwrotów składek ubezpieczenia niskiego wkładu własnego.
| Sygnatura akt | Zasądzona kwota zwrotu UNWW | Rodzaj kredytu hipotecznego |
| V Ca 2690/17 | 14 752,00 zł | kredyt we frankach szwajcarskich |
| II Ca 523/18 | 21 438,00 zł | kredyt we frankach szwajcarskich |
| VI C 435/16 | 17 096,24 zł | kredyt w dolarach amerykańskich |
| II C 3123/18 | 69 870,00 zł | kredyt we frankach szwajcarskich |
Z uwagi na to, że orzecznictwo w zakresie ubezpieczenia niskiego wkładu własnego jest już ukształtowane, wielu kredytobiorców decyduje się na złożenie pozwu przeciwko bankowi.
Dowiedz się: Pomoc Frankowiczom - jak odzyskać pieniądze od banku?
Sporą grupę stanowią Frankowicze, którzy o odzyskanie UNWW walczą nie tylko w ramach odfrankowienia czy unieważnienie umowy frankowej, ale odrębnego postępowania. Wynika to z faktu, że w przypadku tego rodzaju postępowań jest większa szansa na szybsze odzyskanie pieniędzy - postępowanie dowodowe nie jest w tym przypadku tak mocno rozbudowane.
Podsumowanie:
- Niektóre zapisy dot. ubezpieczenia niskiego wkładu własnego są uznane za niedozwolone i znajdują się w Rejestrze Klauzul Niedozwolonych.
- W niektórych UNWW nie stanowiło ochrony żadnej ochrony dla osoby opłacającej składki.
- Coraz częściej w sądach zapadają wyroki nakazujące bankom zwrot składek pobranych na ubezpieczenie niskiego wkładu własnego.
