Z uwagi na zły stan zdrowia nie możesz pracować zarobkowo? Pamiętaj, że możesz otrzymywać od ZUS rentę z tytułu niezdolności do pracy. Sprawdź, jak wypełnić wniosek i uzyskać świadczenie.
1. Podaj dane wnioskodawcy
Na pierwszych stronach wniosku o rentę (ERN) należy wpisać w odpowiednie rubryki takie dane jak: numer PESEL albo jeśli nie został on nadany to serię i numer dowodu osobistego (lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość), imię i nazwisko, datę urodzenia, rodowe nazwisko i inne poprzednio używane nazwiska, imię ojca i matki.
Ponadto, należy podać dane kontaktowe: numer telefonu, adres zameldowania, adres zamieszkania (jeśli jest inny niż, adres stałego pobytu) oraz do korespondencji.
Jeśli, identyfikatorem podatkowym wnioskodawcy jest NIP to należy go wpisać.
2. Wybierz rodzaj świadczenia
W kolejnej części wniosku należy zaznaczyć o przyznanie, którego rodzaju renty jest składany dany wniosek. Warto zaznaczyć, że w przypadku niezdolności do pracy zostały wyszczególnione takie sytuacje jak: wypadek przy pracy, wypadek w szczególnych okolicznościach oraz choroba zawodowa.
3. Wybierz wariant obliczenia renty
Do wyboru są trzy metody obliczenia podstawy wymiary renty: zarobki z 10 kolejnych lat kalendarzowych - wybranych z ostatnich 20 lat, zarobki z dowolnych 20 lat kalendarzowych - z całego stażu pracy oraz zarobki z faktycznego okresu podlegania ubezpieczeniu.
Jeśli nie wiemy, w którym przypadku podstawa wymiaru będzie najwyższa, to można zaznaczyć opcję: zarobki pozwalające na ustalenie najkorzystniejszej kwoty świadczenia.
Tego punktu nie wypełnia się w przypadku, gdy wniosek dot. o renty inwalidy wojennego, wojskowego czy dla osoby represjonowanej. Wysokość świadczenia dla osób w/w jest ustalana ryczałtowo i nie jest uzależniona od zarobków.
4. Wypełnij oświadczenia
Kolejnym krokiem jest złożenie odpowiednich oświadczeń przez wnioskodawcę dot. złożenia wniosku czy pobierania świadczeń.
Na przedostatniej stronie wniosku należy złożyć deklarację czy pobierana jest m.in. renta szkoleniowa czy wnioskodawca był badany przez komisję lekarską czy lekarza orzecznika ZUS. Należy także określić czy i ewentualnie w jakim terminie odbyła rehabilitacja lecznicza.
Na kolejnej, tj. piątej stronie wniosku wnioskodawca deklaruje, czy w przypadku przyznania renty ma zamiar osiągać dochody i jeśli tak, to czy ich wysokość spowoduje zmniejszenie lub zawieszenie renty.
W ostatnim punkcie osoba wnioskująca o przyznanie renty inwalidzkiej składa oświadczenie, czy ma okresy ubezpieczenia/zamieszkania w państwach, które należą do UE/EFTA. Jeśli tak, ZUS rozpocznie proces o przyznanie renty z zagranicznej instytucji ubezpieczeniowej.
5. Wybierz sposób wypłaty renty
ZUS świadczenie może przekazywać na wybrany przez wnioskodawcą adres lub na wskazany rachunek bankowy.
Na ostatniej stronie wniosku należy podać ilość załączonych dokumentów oraz sposób odbioru odpowiedzi: w placówce ZUS, pocztą na adres do korespondencji albo na konto PUE ZUS (Platforma Usług Elektronicznych ZUS). Na końcu wniosku należy złożyć czytelny podpis.
Gdzie złożyć wniosek?
Wymagane dokumenty należy złożyć w dowolnym oddziale ZUS - osobiście, za pomocą tradycyjnej poczty lub przez PUE ZUS.
Aby móc skorzystać z możliwości elektronicznego przesłania wniosku o rentę należy posiadać konto na Platformie Usług Elektronicznych ZUS.
Ponadto, wymagany jest certyfikat kwalifikowany, bądź profil zaufany ePUAP. W PUE ZUS dokument ten nosi nazwę ZUS Rp-1R. Można go znaleźć w katalogu usług elektronicznych w zakładce “Usługi”.
Kto rozpatruje wniosek?
Wniosek można złożyć w wybranym przez siebie oddziale, ale za jego rozpatrzenie odpowiada już konkretna placówka. W przypadku zamieszkiwania na terenie Polski dokumenty rozpatruje jednostka ZUS właściwa ze względu na adres zameldowania (podobnie jak przy składaniu wniosków dot. emerytur i rent).
W sytuacji, gdy wnioskodawca posiada okresy ubezpieczenia lub zamieszkania w krajach, które są członkami Unii Europejskiej lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu to wniosek rozpatruje i przekazuje dalej placówka realizująca umowy międzynarodowe.
W przypadku zamieszkiwania na terenie państwa, z którym Polska nie podpisała dwustronnej umowy o zabezpieczeniu społecznym, wniosek jest rozpatrywany przez oddział ZUS najbliższy ostatniemu miejscu zameldowania w Polsce na pobyt stały.
W ciągu miesiąca od otrzymania decyzji ZUS istnieje możliwość wycofania wniosku o rentę - po upływie 30 dni decyzja uprawomocnia się.
źródło: materiały własne redakcji
Jakie dokumenty załączyć do wniosku?
Do wniosku o rentę należy dołączyć takie dokumenty jak:
- zaświadczenie o stanie zdrowia
Druk o nazwie ZUS N-9 wypełnia lekarz prowadzący leczenie. Co istotne, zaświadczenie nie może być wystawione wcześniej, niż miesiąc przed złożeniem wniosku.
- wywiad zawodowy
Ankietę na formularzu ZUS N-10 wypełnia ostatni pracodawca albo inny płatnik składek.
- informacja dot. okresów składkowych oraz nieskładkowych
Jest to formularz o nazwie ZUS Rp-6.
- dokumenty potwierdzające staż pracy
Do takich dokumentów zaliczają się m.in. świadectwa pracy, zaświadczenie o nauce w szkole wyższej, legitymacja ubezpieczeniowa czy książeczka wojskowa.
W sytuacji braku takich dokumentów staż pracy można udowodnić przedstawiając umowy o pracę, wpisy znajdujące się w starych dowodach osobistych czy służbowe legitymacje.
Dla niektórych okresów dopuszczalne jest potwierdzenie stażu pracy, dzięki zeznaniom świadków. Chodzi tutaj o okres sprzed 15.11.1991 r. oraz inne okresy zatrudnienia, jeśli potwierdzające je dokumenty uległy zniszczeniu w wyniku powodzi w 1997 r. lub 2010 r.
Co ważne, do obliczenia podstawy wymiaru świadczenia są brane pod uwagę wyłącznie dokumenty, a to oznacza, że zeznania świadków nie służą do jej ustalenia.
Warto wiedzieć, że w przypadku wyliczonego już kapitału początkowego, nie jest konieczne dołączanie dokumentów, które zaświadczają o stażu pracy oraz wynagrodzeniach do końca 1998 r. We wniosku należy wówczas umieścić odpowiednią adnotację, tj. podać numer sprawy dot. kapitału początkowego.
- zaświadczenie o zarobkach
Wymaganym załącznikiem jest także zaświadczenie od pracodawcy o wysokości wynagrodzeń (dopuszczalne jest zastosowanie druku ZUS Rp-7) lub inny dokument, dzięki któremu możliwe jest ustalenie wysokości zarobków.
- karta wypadku
Jeśli niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku w drodze do pracy albo z pracy, to do wniosku należy dołączyć także kartę wypadku.
- dokumentacja medyczna
Warto załączyć wszelkie dokumenty, które będą pomocne dla lekarza orzecznika ZUS, czyli m.in. kartę informacyjną z leczenia szpitalnego, dokumentację z rehabilitacji, historię choroby.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca także inne świadczenia, m.in. emerytury i renty (np. renta socjalna, renta rodzinna) czy zasiłek chorobowy.
