Kończy mi się świadczenie rehabilitacyjne – co dalej z pieniędzmi?

Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje osobom, które pobierały zasiłek chorobowy i wyczerpały maksymalny okres pobierania go, a nadal są niezdolne do pracy. Jeśli jednak skończyło Ci się również świadczenie rehabilitacyjne, to musisz uzyskać inną należność, która zrekompensuje Ci niezdolność do pracy. Podpowiadamy, jak to zrobić.

Co po zasiłku rehabilitacyjnym?

Wiele osób zastanawia się, co po świadczeniu rehabilitacyjnym, które można pobierać nie dłużej niż przez 12 miesięcy. To zależy, bo na ogół zadaniem tego świadczenia, jak sama nazwa wskazuje, jest zapewnienie Ci środków utrzymania na czas Twojej rehabilitacji, a więc powrotu do sprawności.  

Niestety nie zawsze jest tak, że w czasie tych 12 miesięcy całkowicie odzyskujesz swoją sprawność, dlatego Zakład Ubezpieczeń Społecznych przewidział również taką możliwość. Najbardziej typowym rozwiązaniem jest renta po zasiłku rehabilitacyjnym, którą możesz uzyskać z ZUS. 

Koniec świadczenia rehabilitacyjnego a renta

Przede wszystkim musisz zauważyć, że po wyczerpaniu zasiłku chorobowego może CI przysługiwać właśnie świadczenie rehabilitacyjne, ale konieczne jest pozytywne rokowanie na przyszłość ustalone przez lekarza orzecznika ZUS. Przywrócenie zdolności do pracy musi być dosyć prawdopodobne, ale lekarze nie są nieomylni. Może się zdarzyć tak, że po 12 miesiącach Twój stan nie poprawi się na tyle, żeby lekarz orzekł w Twoim przypadku powstanie przywrócenia zdolności do wykonywania pracy.

Renta po zasiłku rehabilitacyjnym jest właśnie odpowiedzią na taką sytuację, w której po przebyciu okresów pobierania zarówno zasiłku chorobowego, jak i świadczenia rehabilitacyjnego nadal nie wykazujesz zdolności do wykonywania pracy. 

Co ważne, taka renta nie może Ci przysługiwać dłużej niż przez 36 miesięcy, jeśli została określona jako renta okresowa, a pojedyncze decyzje dotyczą okresu 6 miesięcy. Maksymalnie możesz dostać rentę z tytułu niezdolności do pracy 6 razy.

Jeśli zaś orzecznik ZUS przyzna Ci rentę stałą, to powyższe okresy nie będą Cię w żaden sposób ograniczać, o ile Twoja niezdolność do wykonywania pracy rzeczywiście okaże się być stałą niezdolnością.

Pamiętaj, że po upływie 12 miesięcy nie masz po co składać wniosku o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego z ZUS, bo to świadczenie nie może Ci przysługiwać dłużej niż przez 12 miesięcy – taki jest maksymalny okres, w trakcie którego może nastąpić rokowany powrót do sprawności. 

Ile wynosi renta po świadczeniu rehabilitacyjnym?

Renta chorobowa, którą możesz dostać po świadczeniu rehabilitacyjnym, nie ma stałej kwoty. To, ile będzie wynosić, zależy głównie od liczby przepracowanych przez Ciebie rocznych okresów składkowych. Istnieją jednak pewne progi, które określają minimalną wartość renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Ile wynosi renta po świadczeniu rehabilitacyjnej? W 2023 roku kwota tej renty nie może być niższa niż 1588,44 zł. 

W ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie zostały określone stawki, jakie obowiązują w przypadku renty z tytułu niezdolności do pracy, ale ZUS udostępnia takie dane na swojej stronie internetowej.  

Kto może uzyskać rentę z tytułu niezdolności do pracy?

Przede wszystkim renta z tytułu niezdolności do pracy należy się osobom, które utraciły prawo do pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, ale nie nastąpiło u nich przywrócenie zdolności do pracy.

Rozstrzygnięciem tej kwestii zajmuje się oczywiście orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który może przedłużyć orzeczenie o niezdolności do pracy. Najważniejsza kwestia w tej sprawie dotyczy tego, czy dalsze leczenie mogłoby przynieść wymierne korzyści, dzięki którym powróciłaby Twoja zdolność do wykonywania pracy. 

Bardzo istotną kwestią w sprawie renty z tytułu niezdolności do pracy jest długość osiągniętego przez Ciebie okresu ubezpieczeniowego. Do okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie przepracowane lata, podczas których obowiązywało Twoje ubezpieczenie, dodatkowo wliczane są też okresy poprzedniej niezdolności do pracy, jeśli niezdolność była spowodowana tą samą chorobą. Jeśli chcesz uzyskać rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, a niezdolność ta nie powstała w wyniku wypadku przy pracy lub w drodze do pracy, to musisz mieć następujące okresy składkowe:

• rok – jeśli Twoja niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20. roku życia,
• 2 lata – jeśli Twoja niezdolność do pracy powstała między 20. a 22. rokiem życia,
• 3 lata – jeśli Twoja niezdolność do pracy powstała między 22. a 25. rokiem życia,
• 4 lata – jeśli Twoja niezdolność do pracy powstała między 25. a 30. rokiem życia,
• 5 lat – jeśli Twoja niezdolność do pracy powstała po ukończeniu 30. roku życia (ten okres musi przypadać na ostatnie 10 lat).

Co ważne, do okresów składkowych zalicza się tylko i wyłącznie czas, w którym masz ubezpieczenie z tytułu zatrudnienia, służby wojskowej lub pobierania zasiłku macierzyńskiego. Nie wliczają się do tego okresy pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, a także czas przebywania na urlopie wychowawczym. 

Niezdolność do pracy musi powstać nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania okresów składkowych lub nieskładkowych. 

Termin złożenia wniosku o rentę po świadczeniu rehabilitacyjnym

Okres pobierania świadczenia rehabilitacyjnego jest okresem nieskładkowym, podczas którego podlegasz ubezpieczeniu społecznemu. W związku z tym obowiązują te same zasady co w przypadku innych okresów składkowych i nieskładkowych. Musisz złożyć wniosek o rentę w ciągu 18 miesięcy od ustania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

Koniec świadczenia rehabilitacyjnego a brak decyzji o rencie – co to oznacza?

Brak decyzji o rencie po zakończeniu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego to nic dziwnego. Wypłacaniem zarówno świadczenia rehabilitacyjnego, jak i renty z tytułu niezdolności do pracy zajmuje się ZUS, ale organ ten nie ma obowiązku przyznać Ci renty, jeśli nie dopełnisz formalności.

Musisz samemu zadbać o swoje środki utrzymania. Jeśli nie złożysz odpowiedniego wniosku, to nikt nie da Ci renty “z automatu”. Co więcej, musisz to uczynić w wyżej wymienionym terminie 18 miesięcy od ustania ostatniego okresu składkowego lub nieskładkowego (np. pobieranie świadczenia rehabilitacyjnego).

Jak uzyskać rentę z tytułu niezdolności do pracy?

Przede wszystkim musisz złożyć do ZUS wniosek o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy, czyli druk ZUS-ERN. Taki wniosek możesz złożyć za pośrednictwem poczty, osobiście lub elektronicznie. ZUS powinien go rozpatrzyć w ciągu 30 dni od daty złożenia. 

Jeśli złożysz wniosek o rentę z ZUS, to pojawi się oczywiście konieczność odbycia wizyty u lekarza orzecznika ZUS. Informację o tym otrzymasz po złożeniu wniosku. Lekarz wyda opinię medyczną, na której będzie oparta decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. 

Jeśli ZUS nie przyzna Ci renty, to możesz się odwołać od decyzji organu, ale masz na to tylko miesiąc od dnia, w którym odbierzesz decyzję odmowną. Jeśli ponownie spotkasz się z odmową, to możesz wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego, ale masz na to 30 dni od momentu odebrania decyzji odmownej.

Co jeszcze może Ci się należeć w związku z niezdolnością do pracy?

Niezdolność do pracy często wiąże się z niepełnosprawnością. Jeśli masz odpowiednie orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, to możesz uzyskać szereg świadczeń, a dodatkowo mogą Ci przysługują różne ulgi.

Najkorzystniejsze jest świadczenie pielęgnacyjne, które może przysługiwać osobie z Twojej najbliższej rodziny, która podejmie się opieki nad Tobą. Komu przysługuje świadczenie pielęgnacyjne? Tylko i wyłącznie osobie z najbliższej rodziny. A na dodatek osoba wymagająca opieki musi mieć orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, a opiekun musi zrezygnować z pracy. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w kwocie 2458 zł miesięcznie, ale uzyskanie go będzie możliwe tylko do końca 2023 roku. Co więcej, potrzebna Ci będzie pomoc prawnika, bo ośrodki pomocy społecznej odmawiają przyznania tego świadczenia w związku z opieką nad osobą dorosłą. Dodatkowo przysługuje Ci opieka wytchnieniowa, dzięki której możesz odpocząć od opiekowania się swoim bliskim przez 14 dni w roku, nie tracąc praw do świadczenia pielęgnacyjnego.

Od 2024 roku uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego na osobę dorosłą będzie niemożliwe, bo rząd wprowadzi wtedy nowe świadczenie wspierające, które dla większości osób będzie mniej korzystne. 

Podsumowanie

• Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje po wyczerpaniu zasiłku chorobowego, który przysługuje na podstawie Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. 
• Po zakończeniu okresu pobierania świadczenia rehabilitacyjnego może Ci się należeć renta z tytułu niezdolności do pracy.
• Musisz złożyć wniosek do ZUS i pomyślnie przejść badanie lekarskie, jeśli chcesz uzyskać rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Źródła

Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

Ustawa o świadczeniach rodzinnych