Mandaty za prędkość i punkty karne 2022 – co się zmieniło?

Zapisy w polskim kodeksie drogowym zmieniają się bardzo często. 1 stycznia 2022 roku ustawodawcy zmienili stawki mandatów za prędkość, a kolejne zmiany weszły w życie 17 września – tym razem dotyczyły taryfikatora punktów karnych. Co się zmieniło? Jakie kary za przekroczenie prędkości czekają kierowców, łamiących przepisy?

Co zmieniło się od 1 stycznia 2022?

Wraz z początkiem 2022 roku w życie wszedł o wiele bardziej restrykcyjny i surowszy taryfikator mandatów. Policjanci, którzy dotychczas mieli prawo nałożyć maksymalną karę w wysokości 500 złotych (w przypadku kumulacji wykroczeń było to 1000 złotych), otrzymali nowe, o wiele większe możliwości. Od 1 stycznia 2022 stróże prawa mogą ukarać kierowcę naruszającego przepisy ruchu drogowego mandatem w wysokości aż 5000 złotych. Można wysnuć wniosek, że mandaty za przekroczenie prędkości są teraz o wiele dotkliwsze, niż w 2021 roku.

Czy zmiany przyniosły efekty w zakresie bezpieczeństwa? Trudno powiedzieć. Na pewno zyskał na tym budżet państwa – jak poinformowała rzeczniczka Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu, od stycznia do października 2022 wystawiono niemal cztery miliony mandatów, które opiewają na kwotę około 1287 miliona złotych.

Nowe stawki mandatów

Nowe zapisy prawne zwiększyły maksymalną kwotę kary, którą na kierowcę może nałożyć policjant. Jak wygląda taryfikator mandatów w 2022 roku?

Mandat do 1500 zł można otrzymać za:

• nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu przy przejeżdżaniu przez chodnik lub drogę dla pieszych (tylko w przypadku, gdy ruch pojazdów i pieszych odbywa się na tej samej płaszczyźnie), a także przy cofaniu pojazdem oraz podczas włączania się do ruchu,
• naruszenie zakazu jazdy po chodnikach i po przejeździe rowerowym,
• ominięcie pojazdu, który jedzie w tym samym kierunku, ale zatrzymuje się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu,
• brak zachowania należytej ostrożności i spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu lądowym.

Mandat od 2000 do 4000 zł można otrzymać za:

• wjazd na przejazd kolejowy w przypadku, gdy zapory są opuszczone, rozpoczęto ich opuszczanie, lub trwa ich podnoszenie,
• wyprzedzanie pojazdu w miejscu niedozwolonym,
• poruszanie się pod prąd na autostradzie lub drodze ekspresowej,
• naruszenie nakazu utworzenia tzw. korytarza życia, czyli udrożnienia drogi w celu przejazdu pojazdu uprzywilejowanego (np. karetki, radiowozu, wozu strażackiego czy auta przewożącego krew),
• kierowanie pojazdem pod wpływem środków odurzających i pod wpływem alkoholu.

Wysokość mandatu za przekroczenie prędkości – jak zmieniły się stawki?

Zmiany z początku 2022 roku dotyczą głównie mandatów za szybką jazdę. Jaki mandat za przekroczenie prędkości można otrzymać w 2022 roku?

• przekroczenie prędkości do 10 km/h – 50 zł,
• przekroczenie prędkości do 15 km/h – 100 zł,
• przekroczenie prędkości do 20 km/h – 200 zł,
• przekroczenie prędkości do 30 km/h – 400 zł,
• przekroczenie prędkości do 40 km/h – 800 zł,
• przekroczenie prędkości do 50 km/h – 1000 zł,
• przekroczenie prędkości do 60 km/h – 1500 zł,
• przekroczenie prędkości do 70 km/h – 2000 zł,
• przekroczenie prędkości powyżej 71 km/h – 4000/5000 zł.

Co ważne, kierowcy popełniający to samo wykroczenie w ciągu dwóch lat (data liczona jest od momentu otrzymania mandatu), otrzymają podwójną karę. Oznacza to, że jeśli kierowca złamie przepisy dwukrotnie w ciągu dwóch lat, nowy taryfikator mandatów za prędkość umożliwia policji wystawienie kary grzywny nawet w wysokości 10 000 złotych.

Mandat za prędkość – jaką karę może nałożyć sąd w 2022 roku?

Prawo do odmowy przyjęcia mandatu posiada każdy kierowca. Policja kieruje wówczas sprawę do sądu, który ma rozstrzygnąć, czy wykroczenie zostało popełnione i nałożyć ewentualną karę. Grzywna, jaką może nałożyć sąd na kierowcę, też się zmieniła. Od 1 stycznia 2022 roku wymiar sprawiedliwości może nałożyć od 5000 do 30 000 złotych kary.

Patrząc na wysokość potencjalnej kary grzywny, nałożonej przez sąd, warto się trzy razy zastanowić, zanim odmówi się przyjęcia mandatu za prędkość od policji – może być on znacznie niższy, niż kara z sądu. Warto jednak pamiętać, że skład orzekający, nakładając grzywnę, bierze pod uwagę możliwości zarobkowe oraz sytuację materialną kierowcy.

Taryfikator punktów karnych 2022 – co się zmieniło?

17 września 2022 wszedł w życie nowy taryfikator punktów karnych, w którym kary wzrosły dość gwałtownie. Nowe przepisy wprowadziły dziesięć stawek punktów karnych dodawanych do nowych mandatów za przekroczenie prędkość:

• przekroczenie prędkości do 10 km/h – 1 punkt karny (wcześniej wykroczenie to było karane tylko mandatem),
• przekroczenie prędkości do 15 km/h – 2 punkty karne,
• przekroczenie prędkości do 20 km/h – 3 punkty karne,
• przekroczenie prędkości do 30 km/h – 7 punktów karnych,
• przekroczenie prędkości do 40 km/h – 9 punktów karnych (przed 17 września było to 6 punktów),
• przekroczenie prędkości do 50 km/h – 11 punktów karnych (przed nowelizacją było to 8 punktów),
• przekroczenie prędkości do 60 km/h – 13 punktów karnych,
• przekroczenie prędkości do 70 km/h – 14 punktów karnych,
• przekroczenie prędkości powyżej 71 km/h – 15 punktów karnych.

Nowelizacja ustawy prawo o ruchu drogowym wprowadza również 21 przypadków, w których Policjanci mają obowiązek ukarać kierowcę 15 punktami karnymi. Zalicza się do nich m.in.:

• wyprzedzanie na przejściu dla pieszych lub przed nim,
• nieudzielenie pomocy ofiarom wypadku drogowego,
• kierowanie samochodem lub innym pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości i pod wpływem substancji odurzających,
• sprowadzenie niebezpieczeństwa lub spowodowanie katastrofy w ruchu drogowym,
• nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu,
• niestosowanie się do sygnałów świetlnych lub poleceń osoby uprawnionej do kierowania ruchem drogowym,
• niezatrzymanie pojazdu w celu uniknięcia kontroli drogowej przez uprawnione do niej organy porządku publicznego.

Co ważne, ustawodawca zmienił też podejście do redukcji ilości punktów karnych na koncie kierowcy. Niestety od 17 września wszyscy kierowcy tracą możliwość wzięcia udziału w kursie reedukacyjnym, który usuwał aż 6 punktów karnych.

Wprowadzono również nowy termin, po którym punkty karne są kasowane z konta kierowcy – przed nowelizacją był to zaledwie rok, teraz są to dwa lata, liczone od momentu opłacenia mandatu za wykroczenie.

Nie zmienił się limit punktów karnych – młodzi kierowcy, którzy mają prawo jazdy mniej niż rok, mogą ich zebrać maksymalnie 20. W przypadku kierowców, którzy mogą pochwalić się dłuższym stażem posiadania uprawnień, maksymalna liczba punktów karnych wynosi 24.

Podsumowanie

• łączna kwota nowych mandatów za prędkość i inne wykroczenia znacznie się zwiększyła – policjant może ukarać kierowcę zbiorczym mandatem w wysokości 5000 zł (wcześniej kara nie mogła być wyższa niż 1000 zł),
• kierowca może odmówić przyjęcia mandatu, ale musi brać pod uwagę fakt, że sąd może nałożyć na niego grzywnę w wysokości od 5000 do nawet 30 000 zł,
• kodeks ruchu drogowego w znacznym stopniu podniósł kary (grzywny i punktów karnych) dla wszystkich kierowców, którzy stanowią zagrożenie dla innych uczestników ruchu,
• szczególną uwagę przy konstruowaniu nowego taryfikatora mandatów i punktów karnych poświęcono zagadnieniom dotyczącym bezpieczeństwa pieszych na drogach – kara za nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu może sięgnąć nawet 1500 zł,
• kierowcy nie mają już możliwości redukowania ilości punktów karnych – usunięto możliwość odbycia kursu, który zmniejszał ich pulę o 6 punktów.

Źródła

Gov.pl