Jeżeli pracownik uległ wypadkowi w pracy, w wyniku którego doznał trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu – ma prawo ubiegać się o odszkodowanie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz od pracodawcy, gdy wypadek był skutkiem naruszenia przepisów BHP przez pracodawcę. Odpowiedzialność pracodawcy ma zawsze charakter uzupełniający, ponieważ obowiązek wypłaty odszkodowania za doznany uszczerbek na zdrowiu leży po stronie ZUS.
Wypadek w drodze do pracy- czym jest?
Zgodnie z przepisami „Ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych” Pracownik nie może dochodzić odszkodowania i renty na podstawie art. 444 k.c. przed rozpoznaniem jego roszczeń o świadczenia przysługujące na podstawie przepisów ustawy. W celu uzyskania dodatkowych świadczeń odszkodowawczych od pracodawcy poszkodowany pracownik musi wykazać, że poniósł szkodę w postaci uszczerbku na zdrowiu oraz udowodnić związek przyczynowy pomiędzy wystąpieniem szkody, wypadkiem, a nieprawidłowym zachowaniem pracodawcy.
Odpowiedzialność cywilnoprawna za szkody wyrządzone pracownikowi w wyniku wypadku przy pracy, w zależności od charakteru działalności pracodawcy oraz okoliczności konkretnego zdarzenia, może opierać się na zasadzie winy lub na zasadzie ryzyka. Podstawą roszczenia o zasądzenie odszkodowania jest art. 444 § 1 k.c., który wskazuje, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, naprawienie szkody obejmuje wszystkie wynikłe z tego koszty, o ile nie zrekompensowały ich świadczenia uzyskane w trybie ustawy wypadkowej, a poszkodowany może żądać wyłożenia z góry sumy potrzebnej na koszty leczenia, przy czym, jeśli stał się on inwalidą, również kosztów przygotowania do innego zawodu.
To przysługuje poszkodowanemu
W zakresie tego pojęcia mieszczą się:
- koszty leczenia i rehabilitacji, w tym także koszty transportu;
- koszty odwiedzin osób bliskich;
- koszty szczególnego odżywiania i pielęgnacji w okresie rekonwalescencji;
- koszty nabycia specjalistycznej aparatury rehabilitacyjnej;
- koszty przyuczenia do wykonywania nowego zawodu;
- zwrot utraconych zarobków
Art. 444 § 2 k.c. wskazuje również, iż poszkodowany pracownik może żądać od pracodawcy odpowiedniej renty, jeśli utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby, lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość. Ponadto, zgodnie z art. 445 k.c. odszkodowanie pracodawcy za uszczerbek na zdrowiu pracownika może polegać na przyznaniu poszkodowanemu odpowiedniej sumy pieniężnej (zadośćuczynienia).
Jak wysokie może być odszkodowanie?
Obowiązujące przepisy nie uzależniają skuteczności żądania odszkodowania od sytuacji majątkowej poszkodowanego pracownika. Jednakże, jeśli otrzymał on odszkodowanie wypadkowe, powinno zostać ono uwzględnione przy ustalaniu wysokości ewentualnych świadczeń uzupełniających zasądzonych od pracodawcy - w takim zakresie, w jakim pokryły one szkodę będącą przedmiotem roszczeń poszkodowanego pracownika.
Powołując się na artykuł 57b ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych za wypadek w drodze do lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia, lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana.
Jednocześnie uznaje się, że wypadek nastąpił w drodze do lub z pracy, chociaż droga została przerwana, jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby, a także wówczas, gdy droga, nie będąc najkrótszą, była dla ubezpieczonego, ze względów komunikacyjnych, najdogodniejsza. Ponadto w odniesieniu do drogi z domu do pracy lub z pracy do domu przyjmuje się za drogę do, lub z pracy także drogę do miejsca, lub z miejsca:
- innego zatrudnienia, lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego,
- zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo społecznych,
- zwykłego spożywania posiłków,
- odbywania nauki lub studiów
Przepisy, które pomogą poszkodowanemu
Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku w drodze do lub z pracy dokonuje się na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad oraz trybu uznawania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy, lub z pracy, sposobu jego dokumentowania, wzoru karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy oraz terminu jej sporządzania (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 924) – dalej r.w.d.p.
Informacje dotyczące okoliczności, przebiegu, przyczyn wypadku w drodze do pracy lub z pracy zamieszcza się w karcie wypadku w drodze do pracy, lub z pracy. Kartę sporządza się po ustaleniu okoliczności i przyczyn zdarzenia, nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku. Odmowa uznania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy wymaga uzasadnienia. Uwzględnienie zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy następuje na podstawie:
- ustaleń sporządzającego kartę wypadku w drodze do pracy, lub z pracy
- oświadczenia poszkodowanego, członka jego rodziny lub świadków odnośnie do okoliczności zdarzenia, czasu, miejsca zdarzenia
- dokumentacji medycznej poszkodowanego z leczenia powypadkowego
- informacji i dowodów pochodzących od podmiotów badających okoliczności i przyczyny zdarzenia lub udzielających poszkodowanemu pierwszej pomocy m.in. na podstawie notatki urzędowej sporządzonej przez Policję fotografii z miejsca wypadku.
