Przedawnienie odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu – kiedy?

Jeśli jesteś osobą poszkodowaną po wypadku, to należą Ci się odpowiednie świadczenia. W związku z uszczerbkiem na zdrowiu może to być znacznie więcej niż tylko odszkodowanie za poniesione straty. Zapewne jednak nie wiesz, że nie możesz czekać z tą sprawą w nieskończoność. Po upływie określonego czasu bieg przedawnienie roszczeń odszkodowawczych się zakończy, co w większości przypadków uniemożliwi Ci odzyskanie należnych pieniędzy.

Przedawnienie roszczeń odszkodowawczych z tytułu umowy ubezpieczenia

Uszczerbku na zdrowiu możesz doznać również bez udziału osoby trzeciej, czyli sprawcy. W takiej sytuacji dobrze jest mieć wykupioną specjalną polisę NNW, która zapewni Ci ochronę ubezpieczeniową. Podobnie jest w przypadku śmierci bliskiej osoby nie na skutek wypadku. Wtedy polisa na życie może okazać się nieoceniona.

W takich sytuacjach, które dotyczą odszkodowań z wszelkich polis niezwiązanych z odpowiedzialnością deliktową, prawo jest regulowane przez § 1 Art. 819 z Kodeksu cywilnego. Przy roszczeniach z polis będzie Cię obowiązywać 3-letni okres przedawnienia, liczony od momentu zdarzenia.

Dla przykładu: Twój syn jest ubezpieczony w szkole i złamał sobie nogę na skutek potknięcia. Do zdarzenia doszło 21 stycznia 2022 roku. Roszczenie odszkodowawcze z tytułu tego zdarzenia przedawni się dopiero 21 stycznia 2025 roku.

Przedawnienie roszczeń odszkodowawczych z OC sprawcy – przepisy prawne

Przedawnienie roszczeń związanych z czynem niedozwolonym jest szczególnym przedawnieniem roszczeń i w związku z tym ma indywidualne przepisy, które jej regulują. Najpierw przedstawimy Ci w przystępny sposób treści zawarte w pierwszym z tych przepisów, czyli Art. 442(1) z Kodeksu cywilnego, który dotyczy konkretnie czynów niedozwolonych.

Przedawnienie w przypadku wykroczenia

Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się dopiero w momencie, kiedy dowiesz się o szkodzie i o osobie lub podmiocie, który powinien ją naprawić. Jeżeli przy większej staranności mogłeś wcześniej dowiedzieć się o powyższych informacjach, to wtedy bieg przedawnienia rozpocznie się w dniu, kiedy stało się to możliwe. Szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym musisz zgłosić w ciągu 3 lat od tej daty. Maksymalny termin zakończenia biegu przedawnienia nie ma jednak żadnych ograniczeń w przypadku szkody na osobie. Zapis o 10 latach dotyczy jedynie szkód materialnych.

Przedawnienie w przypadku przestępstwa

Odmienną sytuacją jest wedle tego przepisu wypadek spowodowany przez popełnienie przestępstwa. Jeśli właśnie taki czyn niedozwolony doprowadził do powstania Twojej szkody, to wtedy okres przedawnienia będzie znacznie dłuższy. Rozpocznie się w momencie zdarzenia, a zakończy dopiero po 20 latach od dnia popełnienia przestępstwa.

Przedawnienie dla osób niepełnoletnich

Zapis ten opisuje również okres przedawnienia za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym dla małoletnich osób poszkodowanych. Jeśli sam jesteś nieletni lub Twoje dziecko doznało uszczerbku na zdrowiu na skutek czynu niedozwolonego, to okres przedawnienia nie może się skończyć wcześniej niż w momencie upływu 2 lat od uzyskania przez Ciebie lub Twoje dziecko pełnoletności.

Inne kwestie prawne

Powyższe kwestie dotyczą odszkodowania z OC sprawcy wypadku komunikacyjnego, roszczeń z obowiązkowego OC rolników, a także innych wypadków spowodowanych przez osobę trzecią – 3 lata przy wykroczeniach, 20 lat przy przestępstwach i 2 lata od uzyskania pełnoletności dla nieletnich. Jeżeli wypadek nie został uznany za przestępstwo lub wykroczenie, to wówczas na zgłoszenie swoich roszczeń masz tylko 3 lata od momentu zdarzenia (np. samozapłon silnika).

Warto jednak zwrócić uwagę na jeszcze jedną wielce istotną kwestię, a mianowicie przerwanie biegu przedawnienia. Bieg ten zostanie przerwany, jeśli zgłosisz swoją szkodę do ubezpieczyciela aż do dnia, kiedy otrzymasz decyzję w sprawie przyznania świadczenia.

Przestępstwo a wykroczenie – ważne kwestie

Jak już wyżej wspomnieliśmy, okres przedawnienia może być 3- lub 20-letni. Czy zatem sprawca musi zostać skazany, żeby Twój wypadek kwalifikował się do 20-letniego okresu przedawnienia? Nie, ponieważ sąd cywilny może podjąć decyzję odnośnie uznania konkretnego czynu za przestępstwo. Wynika to z uchwały Sądu najwyższego, która została wystosowana w dniu 25 maja 2017 r. (III CZP 108/17, III CZP 116/17).

Z czym wiąże się rozpoczęcie dochodzenia odszkodowań?

Już samo zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem w celu dochodzenia roszczeń ma dla Twojej sprawy ogromne znaczenie. Bieg przedawnienia zostaje przerwany aż do momentu, kiedy otrzymasz na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o decyzji w sprawie Twojego świadczenia. Co ważne, musi to być jednoznaczna decyzja. Jeżeli pismo będzie w jakiś sposób niejasne lub nie do końca precyzyjne, to bieg przedawnienia nadal nie wystartuje ponownie.

Terminy przedawnienia roszczeń po przerwaniu jego biegu przez zgłoszenie szkody pozostają w niezmienionej formie, dlatego w przypadku wypadku związanego z wykroczeniem będziesz mieć 3 lata na podjęcie dalszych działań, a w przypadku przestępstw od nowa rozpocznie się 20-letni bieg przedawnienia.

Jak widzisz, termin przedawnienia jest ściśle powiązany z tym, czy w ogóle zaczniesz proces dochodzenia roszczeń. Nie oznacza to jednak, że powinieneś podchodzić do tego lekkomyślnie. Jeśli zgłosisz się do nas na możliwie najwcześniejszym etapie Twojej sprawy, to będziesz mieć większe szanse, aby uzyskać możliwie najwyższe świadczenia.

Przedawnienie roszczeń o odszkodowanie – przerwanie biegu

Przerwanie biegu przedawnienia to sytuacja, w której bieg przedawnienia się kończy przez konkretną czynność, konkretne zdarzenie. Następnie zaczyna się od całkowicie od nowa. Takie przerwanie biegu może być dla Ciebie bardzo korzystne, jeśli już kończył Ci się czas na podjęcie skutecznych działań w zakresie dochodzenia należnego odszkodowania.

Gdy bieg przedawnienia roszczenia zacznie się na nowo, przed Tobą pojawi się kolejna szansa na skorzystanie z pomocy profesjonalistów i umożliwienie im podjęcia skutecznych działań, aby mogli odzyskać dla Ciebie pieniądze ze świadczeń.

W Kodeksie Cywilnym kwestię przerwania biegu przedawnienia wyjaśnia Art. 123. Wedle tego przepisu istnieją dwie sytuacje, które sprawią, że bieg przedawnienia zostanie przerwany:

• osoba lub spółka, przeciwko której przysługuje Twoje roszczenie uzna Twoje roszczenie
• rozpoczniesz jakąkolwiek czynność dotyczącą dochodzenia roszczenia przed sądem, sądem polubownym lub innym organem, który został powołany do rozpoznawania spraw egzekwowania roszczeń danego rodzaju

Zawieszenie biegu przedawnienia

Przerwanie nie jest jedyną opcją na wydłużenie czasu przedawnienia Twoich roszczeń. Istnieje również możliwość wstrzymania tego biegu. Jeśli już do tego dojdzie, to okres ten po prostu wydłuży się o czas trwania wstrzymania.

Szkoda związana z uszczerbkiem na zdrowiu jest bardzo szczególna, jeśli chodzi o okresy przedawnienia. Do takiego zawieszenia może doprowadzić wszczęcie mediacji pozasądowej. Sama instytucja mediacji ma swój dedykowany artykuł w Kodeksie postępowania cywilnego, dlatego zaczniemy od omówienia go.

Kwestię najważniejszą stanowi to, że mediacja jest dobrowolna. Nie musisz się na nią zgadzać. Ubezpieczyciel też nie musi. Dodatkowo taka mediacja musi być przeprowadzona na podstawie umowy albo postanowienia sądu. Taka umowa określa przedmiot mediacji, a także sposób wyboru mediatora lub od razu go wyznacza.

Mediacja nie musi prowadzić do rozwiązania Twojej sprawy. Jeśli nie uda Ci się wypracować zadowalającego rozwiązania, to możesz wkroczyć na drogę sądową lub kontynuować sprawę, jeśli ta została już rozpoczęta.

Art. 121. z Kodeksu cywilnego podejmuje temat zawieszenia biegu terminu przedawnienia w szerokim zakresie. Na potrzeby szkód osobowych istotny jest jednak tylko zapis o mediacji, który traktuje właśnie o tym, że zawiesza ona bieg przedawnienia.

Jak sobie poradzić z przedawnieniem roszczeń?

Teoretycznie odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta – musisz po prostu zgłosić swoje roszczenia do towarzystwa, w którym sprawca był ubezpieczony w momencie zdarzenia i czekać na odpowiedź.

Ale co w takim razie powinieneś zrobić, gdy już otrzymasz odpowiedź negatywną lub taką, w której kwota proponowanych świadczeń będzie zbyt niska? Po prostu zgłoś się do Helpfind. Profesjonalna pomoc prawna jest niezbędna, aby mieć szansę w walce z ubezpieczycielem. Pamiętaj, że takie starcie jest nierówne, dlatego w takiej sytuacji Twoje szanse na sukces będą niewielkie.

Jakie znaczenia ma przedawnienie dla mojej sprawy?

Przedawnienie wcale nie musi oznaczać, że Twoje roszczenia nie będę możliwe do spełnienia. Wygląda to tak, że ubezpieczyciel może po prostu wnieść o oddalenie Twojego powództwa pod zarzutem przedawnienia. I każdy ubezpieczyciel to zrobi.

Jeśli jednak starasz się o odszkodowanie od osoby prywatnej, to sytuacja wcale nie musi tak wyglądać. O ile taka osoba nie ma wtedy obowiązku egzekwowania roszczeń danego rodzaju, bo minął termin przedawnienia, tak wcale nie musi to oznaczać, że rzeczywiście nie będzie ich egzekwować.

Jak widzisz, uznanie roszczenia po upłynięciu terminu przedawnienia jest kwestią zależną tylko i wyłącznie od podmiotu, który ma naprawić Twoją szkodę. Jeśli chcesz mieć pewność, że taki podmiot będzie musiał zaspokoić Twoje roszczenia, to po prostu szybko zgłoś sprawę i podejmij kroki w razie niezadowalających rezultatów.

Helpfind Ci pomoże

Zgłoś się do nas w celu zabezpieczenia roszczenia. Co oferujemy? Przede wszystkim możemy zapewnić Ci sukces w Twojej sprawie. Jeśli uznamy, że szanse na wygranie Twojej sprawy są bardzo niewielkie, to poinformujemy Cię o tym. To od Ciebie będzie zależała ostateczna decyzja sprawie rozpoczęcia dochodzenia odszkodowania przez naszych eksperta ds dochodzenia roszczeń. Skuteczność Helpfind w sprawach związanych z uszczerbkiem na zdrowiu to aż 97%.

Analiza sprawy zawsze jest u nas bezpłatna. Dowiesz się, czy Twoje odszkodowanie zostało zaniżone, a także otrzymasz informację na temat przybliżonej potencjalnej kwoty, którą możemy dla Ciebie uzyskać.

Zapłacisz nam tylko w przypadku wygrania Twojej sprawy. Nie musisz się zatem martwić o jakiekolwiek opłaty z góry, a wysokość naszego wynagrodzenia będzie ściśle uzależniona od tego, ile pieniędzy uda nam się dla Ciebie wywalczyć.

Przedawnienie roszczenia o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę – sąd najwyższy wobec sprawy wypadku

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2009 r. (V CSK 444/08)

Poszkodowany uległ wypadkowi komunikacyjnemu w dniu 19 czerwca 1999 r. Pozew przeciwko towarzystwu ubezpieczeniowemu został złożony w dniu 6 stycznia 2006, a mężczyzna żądał wówczas 60 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami.

Jak widzisz, pozew w tej sprawie został wniesiony dopiero po 6 latach i prawie 6 miesiącach od momentu zdarzenia. Jednakże poszkodowany zgłosił sprawę do towarzystwa ubezpieczeniowego już 29 sierpnia 2000 r., ale otrzymał od ubezpieczyciela jedynie odszkodowanie z NNW. Polisa, z której korzystał w tym przypadku mężczyzna, obejmowała jednocześnie OC i NNW, które były wystawione przez jeden i ten sam zakład ubezpieczeń.

Poszkodowany nie otrzymał żadnej decyzji odnośnie świadczeń z polisy OC. Co to oznacza? Bieg przedawnienia został przerwany przez zgłoszenie roszczeń, ale nigdy nie rozpoczął się na nowo, bo ubezpieczyciel zaniechał wydania decyzji odnośnie przyznania lub nieprzyznania poszkodowanemu odszkodowania z NNW.

Przedawnienie odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu PZU

Przedawnienie w PZU nie jest wyjątkiem i wygląda tak samo, jak u innych towarzystw ubezpieczeniowych. Obowiązują wyżej wymienione terminy, czyli 3 lata od dowiedzenia się o szkodzie w przypadku wykroczeń oraz 20 lat od momentu zdarzenia w przypadku przestępstw.

Podsumowanie

• Przerwanie biegu terminu przedawnienia sprawie, że zacznie on swój bieg od nowa
• Istnieją 2 podstawowe terminy przedawnienia dla spraw związanych z uszczerbkiem na zdrowiu: 3 lata od dowiedzenia się o szkodzie i sprawcy w przypadku w przypadku wykroczenia oraz 20 lat od momentu zdarzenia w przypadku przestępstwa
• Dodatkowy termin przedawnienia przysługuje dzieciom. W ich przypadku termin przedawnienia nie może przypadać wcześniej niż 2 lata po uzyskaniu przez nich pełnoletności
• Sąd cywilny może ocenić, czy dane zdarzenie zaistniało na skutek popełnienia przestępstwa
• Mediacja może zawiesić bieg przedawnienia na czas jej trwania

FAQ

Jakie okresy przedawnienia z OC sprawcy obowiązują w przypadku uszczerbku na zdrowiu?

3 lata od momentu dowiedzenia się o sprawcy i szkodzie w przypadku wykroczenia, 20 lat od momentu zdarzenia w przypadku przestępstwa i minimum 2 lata od uzyskania pełnoletności dla dzieci.

Czy moja sprawa się przedawni, jeśli nie znam sprawcy wypadku?

Nie, o ile poznanie go nie było możliwe.

Kiedy zacznie się bieg, jeśli skutki wypadku dadzą o sobie znać dopiero po kilku miesiącach albo latach?

Jeśli o skutkach wypadku dowiesz się po kilku latach, to bieg przedawnienia rozpocznie się dopiero wtedy. Może to być 5, a nawet 10 lat.

Źródła

Kodeks cywilny