Wypadki komunikacyjne z udziałem autobusów są niestety dość powszechnym zjawiskiem. Jak pokazują statystyki, szczególnie duża liczba wypadków ma miejsce w związku z ruchem autobusów miejskich. Ruch uliczny, duża liczba pasażerów powodująca tłok wewnątrz autobusu sprzyjają powstawaniu wypadków komunikacyjnych, na skutek których pasażerowie często doznają poważnych obrażeń ciała, a niekiedy ponoszą śmierć. Poszkodowanym pasażerom oraz ich bliskim przysługuje szereg świadczeń, których mogą ubiegać się od ubezpieczyciela pojazdu sprawcy.
Świadczenia przysługujące poszkodowanemu
Osobom, które będąc pasażerami autobusu doznały obrażeń ciała przysługuje zarówno odszkodowanie za doznaną szkodę niematerialną, czyli nie dającą się wyrazić w pieniądzu (zadośćuczynienie za doznaną krzywdę) oraz odszkodowanie za szkodę materialną, czyli wszystkie straty, które można wycenić (zwrot poniesionych leczenia, kosztów dojazdów do placówek medycznych, kosztów opieki, renty z tytułu zwiększonych potrzeb, renty z tytułu utraty możliwości zarobkowych, renty ze względu na zmniejszone widoki na przyszłość).
Zadośćuczynienie za doznaną krzywdę ma na celu złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych, które powstały w związku z doznanymi przez pasażera autobusu obrażeniami ciała. Zadośćuczynienie jest to wartość pieniężna, której wysokość ustala się m.in. na podstawie następujących czynników:
- okres przeprowadzonego leczenia, rehabilitacji, dochodzenia do sprawności,
- stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu, przy którego określeniu bierze się pod uwagę m.in.
- ograniczenia ruchowe, stopień doznanego kalectwa,
- wiek i płeć poszkodowanego,
- poczucie bezradności życiowej,
- inne czynniki, które bezpośrednio wpływają na poszkodowanego
Osoba poszkodowana, która w związku z doznanymi obrażeniami ciała poniosła szeroko rozumiane koszty leczenia, czyli np. koszty rehabilitacji, koszty zakupu środków ortopedycznych oraz wszystkie inne koszty, których poniesienie było niezbędne do polepszenia stanu zdrowia może starać się o ich zwrot. Poszkodowany, który wnosi o zwrot kosztów leczenia musi je udokumentować przedstawiając odpowiednie faktury, rachunki i paragony.
Odszkodowanie za powszechne złamania
Pasażerowie autobusu, którzy doznali poważnych obrażeń ciała muszą często dojeżdżać do placówek medycznych, w związku z tym przysługuje im zwrot poniesionych kosztów dojazdów do tych miejsc. Poniesione koszty dojazdów do placówek medycznych ustala się poprzez pomnożenie łącznego dystansu przejechanych kilometrów do placówki medycznej przez tzw. kilometrówkę (np. dla pojazdów o pojemności silnika powyżej 900 cm³ wynosi ona 0,8358).
W przypadku doznania ciężkich obrażeń ciała, jak np. złamanie nogi, miednicy, poszkodowanemu pasażerowi autobusu przysługuje zwrot poniesionych kosztów opieki. Jest on zasadny w przypadku gdy doznany uraz nie pozwala na wykonywanie przez osobę poszkodowaną podstawowych czynności życia codziennego. Należy podkreślić, że zwrot kosztów opieki przysługuje nawet, gdy takie koszty nie zostały w rzeczywistości poniesione. O zasadności zwrotu tych kosztów, decyduje rodzaj doznanego urazu i skutki, jakie w związku z tym ponosi poszkodowany.
Jeżeli w wyniku doznania skomplikowanych obrażeń ciała pasażer autobusu utraci możliwość pracy zarobkowej, zwiększą się jego potrzeby życiowe lub zmniejszą się widoki na przyszłość to przysługują mu następujące rodzaje renty odszkodowawczej:
- renta z tytułu utraty zdolności do pracy zarobkowej,
- renta ze względu na zwiększone potrzeby życiowe,
- renta ze względu na zmniejszone widoki na przyszłość
Każda z wymienionych sytuacji jakie mogą zastać poszkodowanego jest podstawą do starania się o zasądzenie renty.
Świadczenia za śmierć bliskiej osoby
Osobom najbliższym tragicznie zmarłego pasażera autobusu, również przysługuje dochodzenie roszczeń. Mogą się one ubiegać o zadośćuczynienie, stosowne odszkodowanie ze względu na pogorszenie sytuacji życiowej, zwrot kosztów pogrzebu, a niekiedy również o rentę alimentacyjną.
Zadośćuczynienia po śmierci osoby bliskiej zostało uregulowane w polskim porządku prawnym w art. 446 § 4 Kodeksu Cywilnego (dotyczy sytuacji, gdzie śmierć osoby najbliższej powstała na skutek zdarzenia, które nastąpiło od dnia 3 sierpnia 2008 r.) oraz art. 448 Kodeksu Cywilnego (jeżeli śmierć osoby najbliższej powstała na skutek zdarzenia sprzed 3 sierpnia 2008 r.). Instytucja zadośćuczynienia ma na celu pomóc dostosować się najbliższemu członkowi rodziny do nowej rzeczywistości oraz złagodzić cierpienia wywołane utratą osoby bliskiej. Przy ustalaniu kwoty zadośćuczynienia bierze się pod uwagę wszelkie okoliczności sprawy, m.in. stopień relacji, jaka łączyła osobę bliską ze zmarłym, odczuwane cierpienie psychiczne.
Tragiczna śmierć pasażera autobusu może skutkować pogorszeniem sytuacji materialnej jego osób bliskich. Osoby te w związku z tym, mogą starać się o przyznanie stosownego odszkodowania z tytułu pogorszenia się sytuacji życiowej. Jest to roszczenie o charakterze ściśle majątkowym, wypłacanym w postaci jednorazowego odszkodowania. Przesłanką do jego wypłaty jest wykazanie, iż śmierć członka rodziny spowodowała znaczny uszczerbek materialny.
Zwrot za koszty pogrzebu bliskiej osoby
Osobom, które pokryły koszty pogrzebu osoby zmarłej należy się ich zwrot. Należy zaznaczyć, że zwrot kosztów związanych z pogrzebem należy się osobie, która faktycznie je poniosła bez względu na to czy jest spadkobiercą, czy członkiem najbliższej rodziny zmarłego. W niektórych sytuacjach będzie przysługiwać dodatkowo renta alimentacyjna. Uprawnionymi do jej otrzymania będą:
- osoby, względem której na zmarłym ciążył ustawowy obowiązek alimentacyjny (chodzi tutaj głównie o dzieci zmarłego, małżonka)
- osoby, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania (chodzi tutaj np. o konkubentów, dalszych członków rodziny)
Należy podkreślić, że czas trwania obowiązku rentowego jest uzależniony od indywidualnej sytuacji osoby uprawnionej i kończy się, np. w momencie ukończenia przez nią nauki albo podjęcia pracy zarobkowej.
Jak widać, pasażer autobusu, który w wyniku wypadku komunikacyjnego doznał obrażeń ciała ma wiele opcji jeżeli chodzi o uzyskanie odszkodowania, gdzie oprócz zadośćuczynienia przysługuje mu zwrot poniesionych kosztów. Jeżeli wypadek komunikacyjny skończył się tragiczną śmiercią pasażera autobusu to również jego bliscy mają duże możliwości uzyskania świadczeń odszkodowawczych.
