Zwykle poszkodowani starają się o odszkodowanie natychmiast po wypadku. Zdarza się jednak, że z różnych powodów składają wnioski po wielu latach. Czy w takim przypadku można coś jeszcze uzyskać?
Odszkodowania, podobnie jak wierzytelności mają bieg przedawnienia. To okres, w czasie którego można ubiegać się o odszkodowanie. Gdy roszczenia odszkodowawcze przedawniają się i nie ma już od tej decyzji odwołania. Zazwyczaj są to 3 lata od dnia wypadku. Są jednak wyjątki, które sprawiają, że wypłata odszkodowania po latach jest możliwa. Jakie to sytuacje?
20 lat od zdarzenia
W polskim prawie właściwie funkcjonują dwa terminy przedawnienia. Pierwszy to wspomniane już 3 lata, a drugi to aż 20 lat. Jednakże nie każdy poszkodowany może się ubiegać o pieniądze po tak długim czasie. Obowiązuje on tylko w przypadku, gdy:
- Do wypadku doszło w wyniku przestępstwa.
- Czyn nosił znamiona przestępstwa — u ofiary wypadku doszło do rozstroju zdrowia trwającego dłużej niż 7 dni.
- Sprawca wypadku był sądzony jak za przestępstwo.
To oznacza, że ofiara ciężkiego wypadku ma więcej czasu, aby dojść do siebie po wypadku — zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Gdy to się stanie - może starać się o odszkodowanie.
Szczególnym przypadkiem są tu zadośćuczynienia. Obecnie większość dawnych spraw odszkodowawczych dotyczy właśnie zadośćuczynień. Wynika to ze zmiany prawa w 2008 r. Do tamtej pory sprawy odszkodowawcze przedawniały się po 10 latach. Instytucja zadośćuczynienia za krzywdę po śmierci bliskiego nie istniała. Po zmianach wprowadzono nowy przepis, który umożliwia staranie się o odszkodowanie po 20 latach. Wprowadzono także możliwość ubiegania się o zadośćuczynienie po śmierci bliskiego.
Odszkodowanie dla dziecka — po uzyskaniu pełnoletności
Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku osób, które doznały wypadku jako niepełnoletnie. Tutaj nie obowiązuje ani termin 3 lat, ani nawet 20. O odszkodowanie w tym przypadku można się ubiegać 2 lata po osiągnięciu pełnoletności przez takiego poszkodowanego. W uproszczeniu — przedawnienie ma miejsce w dniu 20 urodzin.
Warto tu zauważyć, że nie ma konieczności czekać do momentu, aż dana osoba osiągnie pełnoletność. Dopiero wtedy może sama w pełni podejmować czynności prawne — a taką jest także staranie się o odszkodowanie. Może to w jej imieniu zrobić opiekun prawny. Są to najczęściej rodzice, bądź inne osoby zobowiązane prawnie do opieki nad nieletnim.
Przedawnienie, a wiedza od zaistniałej szkodzie
Ważna jest tu także kwestia tego, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie. Jeżeli stało się to z opóźnieniem, to dopiero od tego dnia liczy się bieg przedawnienia. Podobnie jest w przypadku, gdy poszkodowany w późniejszym terminie dowiedział się, kto jest sprawcą. Dla likwidacji szkody jest bowiem bardzo ważne, aby wskazać sprawcę. Można bowiem wówczas wskazać właściwe TU zobowiązane do wypłaty odszkodowania. Może stać się tak w przypadku, gdy poszkodowany zbiegł z miejsca wypadku.
Zdarza się również, że pewne choroby objawiają się po dłuższym czasie. Mogą to być nawet lata. Niekiedy też konieczne jest dalsze leczenie, pierwotnie nieuwzględnione w diagnozie. W takim przypadku również można ubiegać się o odszkodowanie, nawet gdy minęły 3 lata. Bieg przedawnienia w tym przypadku liczy się dopiero od momentu stwierdzenia choroby, czy innego uszczerbku. Lekarz musi jednak jednoznacznie wykazać, że ma to bezpośredni związek z wypadkiem.
Przerwanie biegu przedawnienia
W niektórych przypadkach możliwe jest przerwanie biegu przedawnienia. Do takich wydarzeń zalicza się:
- Odwołanie od decyzji ubezpieczyciela
- Zgłoszenie innego wydarzenia do ubezpieczyciela
- Sprawę sądową dotyczącą roszczeń odszkodowawczych
- Wszczęcie mediacji lub wniesienie sprawy do sądu polubownego
Wszystkie te przypadki sprawiają, że bieg przedawnienia jest naliczany na nowo — jeżeli roszczenie nie zostało uznane przez ubezpieczyciela. Daje to dodatkowy czas na uzyskanie odszkodowania. Należy jednak pamiętać, że w ten sposób nie można przedłużać terminu przedawnienia w nieskończoność. Jeżeli bieg zostanie przerwany raz, nie ma już możliwości, aby przerwać go ponownie. Warto zatem ściśle pilnować terminu i możliwie jak najszybciej złożyć wniosek o odszkodowanie.
Dzięki różnorodnym terminom, a także innych prawnych rozwiązaniach możliwe jest otrzymanie odszkodowania po wielu latach. Przy najgłośniejszych sprawach poszkodowani otrzymują pieniądze potrzebne na leczenie nawet po 15 latach i więcej. Jest to przykład na to, że należne środki można dostać nawet po długim czasie. Powód zwłoki w złożeniu wniosku o odszkodowanie nie jest ważny. W tym przypadku istotne jest jedynie, aby właściwie uzasadnić swoje roszczenia. Często konieczna może być fachowa wiedza prawna, a nawet złożenie pozwu do sądu. Warto zatem wcześniej zasięgnąć pomocy prawnej.
