Pojęcie zadośćuczynienia zostało określone w artykule 446 § 4 i w artykule 448 Kodeksu Cywilnego. Zadośćuczynienie służy ochronie osób poszkodowanych i ma na celu rekompensatę doznanej krzywdy psychicznej, jak i fizycznej.
Czym jest zadośćuczynienie?
Roszczenie to ma charakter niemajątkowy, a więc ma na celu wynagrodzenie poniesionej krzywdy i straty. Ustawodawca w kodeksie cywilnym wskazał, że o zadośćuczynienie może ubiegać się najbliższy członek rodziny. Jednakże pojęcie „rodzina” nie ma definicji legalnej, a więc możemy do niej zaliczyć nie tylko osoby połączone więzami krwi, ale równie takie, które były silnie związane z osobą poszkodowaną i mogą wykazać istniejące relacje i więzi. Po zmarłym członku rodzin roszczeń mogą dochodzić:
- rodzice
- małżonkowie
- dzieci
- rodzeństwo
- wnuki i dziadkowie
Czyli osoby należące do najbliższych członków rodziny i związane więzami krwi. Jednakże poprzez pojęcie rodziny nie można tylko opierać się na stopniu pokrewieństwa, ale koniecznie trzeba przeanalizować występujące relacje rodzinne. Przykładowo synowa roszcząca po zmarłej teściowej, która zastępowała jej matkę i wspólnie dzieliły gospodarstwo domowe czy dzieci dochodzące roszczeń po chrzestnym, który sprawował nad nimi opiekę i je wychowywał, również mogą dochodzić roszczeń. W tych konkretnych przypadkach osoby niespokrewnione mogą ubiegać się o zadośćuczynienia, ponieważ teściowa czy wuj był najbliższym członkiem rodziny.
Rekompensata również dla krewnych
Do pozostałych osób mogących ubiegać się o zadośćuczynienie należą: partner, pasierb/pasierbica, ojczym/macocha, teściowie czy zięć/synowa, jeżeli łączyły ich bliskie relacje z osobą zmarłą lub zamieszkiwały bądź prowadziły wspólne gospodarstwo domowe. Towarzystwa ubezpieczeniowe czy sądy rozpatrując roszczenia, przede wszystkim analizują:
- wpływ śmierci na osobę uprawnioną
- jaką funkcję w rodzinie pełniła osoba zmarła
- stopień doznanej krzywdy oraz stopień pokrewieństwa
- wiek zmarłego i roszczącego czy utratę więzi rodzinnych
Co pomoże uzyskać większe zadośćuczynienie?
Ważną kwestią w ubieganiu się o zadośćuczynienie jest udowodnienie istnienia bliskiej relacji z osobą poszkodowaną. Przykładowo dowodem podczas postępowania likwidacyjnego jest oświadczenie o wzajemnych stosunkach tzw. opis cierpienia oraz wspólne zdjęcia czy nagrania. Przyznana kwota odszkodowania przede wszystkim powinna być adekwatna do rozmiaru poniesionej krzywdy i straty. Towarzystwa ubezpieczeń i sądy powinny rozpatrywać każdą sprawę indywidualnie i zwracać uwagę na wyżej opisane kryteria. Ponadto istotnym elementem przy ocenie danej sprawy jest kwestia prawa do życia w rodzinie. Istotną informacją jest także kwestia przedawnienia roszczeń. Osoba poszkodowana może ubiegać się o roszczenia odszkodowawcze nawet do 20 lat od dnia wypadku, jeżeli zdarzenie zostało uznane za przestępstwo.
