Pilne! Europa musi natychmiast wzmocnić swoje zdolności obronne
Marta Postuła, wiceprezes Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK), zaznacza, że nie ma czasu do stracenia. W rozmowie z Business Insider Polska wyjaśnia, jak BGK może odegrać istotną rolę w podnoszeniu poziomu bezpieczeństwa w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
Konieczność szybkiego działania
Postuła podkreśla, że zagrożenie konfliktem zbrojnym w Europie jest obecnie bardziej realne niż kiedykolwiek wcześniej. Kraje takie jak Polska, znajdujące się na wschodniej flance NATO, muszą działać szybko, by rozwijać swoje zdolności obronne.
„Inwestycje w zaawansowane technologie wojskowe są konieczne, mimo ich złożoności. Nie możemy pozwolić sobie na zwłokę" – apeluje wiceprezes BGK.
Rola BGK w finansowaniu obronności
Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności (FBiO)
BGK ma przejąć rolę operatora Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności (FBiO), którego budżet wyniesie 26 miliardów złotych. Środki te mają pochodzić z funduszy przeznaczonych na Zieloną Transformację Miast, jednak ich przekierowanie wymaga zgody Komisji Europejskiej i odpowiednich regulacji prawnych.
Plan zakłada stworzenie spółki zależnej od BGK, która łączyłaby funkcje kredytowe i kapitałowe, wzorując się na modelu hiszpańskim.
Fundusz dla regionu NATO
BGK proponuje powołanie regionalnego funduszu obronnego dla krajów wschodniej flanki NATO, w tym Polski, państw bałtyckich i krajów skandynawskich. Fundusz miałby umożliwiać wspólne zakupy sprzętu militarnego, co przyniosłoby oszczędności oraz lepszą koordynację działań.
„Polska ma wyjątkowe doświadczenie w pozyskiwaniu środków z sektora prywatnego i unijnego, co czyni nas idealnym kandydatem do zarządzania takim funduszem" – zaznacza Postuła.
Nowe inicjatywy w Europie
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) zaczyna interesować się finansowaniem projektów związanych z obronnością, choć obecny mandat nie pozwala na pełne zaangażowanie w tego typu działania. Jednocześnie rozważane jest utworzenie nowego Banku Obronnościowego, lecz proces ten może potrwać, a potrzeby są pilne.
„Podobnie jak EBI odegrał kluczową rolę w transformacji energetycznej, teraz chce być liderem w obszarze obronności" – tłumaczy Postuła.
Plan SAFE Unii Europejskiej
Program SAFE
W Brukseli trwają rozmowy na temat wprowadzenia programu SAFE (Security Action For Europe), który wspierałby inwestycje w sprzęt wojskowy. UE planuje przeznaczyć 150 miliardów euro na pożyczki w ramach większego, wartego 800 miliardów euro budżetu obronnego.
Program ten zakłada:
- preferencję dla sprzętu produkowanego w Europie (do 65% udziału),
- możliwość szybkiego korzystania z funduszy przez państwa członkowskie,
- wzmocnienie europejskiej niezależności technologicznej.
Polska liderem w integracji obronnej
Obecne przewodnictwo Polski w Radzie Unii Europejskiej daje możliwość promowania idei regionalnego funduszu obronnego. BGK organizuje webinaria i prezentacje w Brukseli, przedstawiając swoje pomysły.
„Nasze propozycje wspierają europejską integrację poprzez wspólne zakupy sprzętu wojskowego" – podkreśla Postuła.
Nowe formy finansowania
Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych (FWSZ)
BGK zarządza już Funduszem Wsparcia Sił Zbrojnych (FWSZ), finansowanym głównie z kredytów i środków budżetowych. Bank poszukuje jednak alternatywnych źródeł finansowania, które nie obciążałyby państwowego budżetu.
„Często kraje dostarczające broń oferują dodatkowe gwarancje, co pozwala na obniżenie kosztów" – wyjaśnia wiceprezes BGK.
Komisja Europejska również sugeruje stworzenie spółki zależnej od BGK, która mogłaby efektywnie zarządzać różnymi formami finansowania.
Gotowość do działania
BGK deklaruje pełną gotowość do podjęcia nowych wyzwań związanych z finansowaniem obronności. „Realizujemy naszą misję, odpowiadając na priorytetowe potrzeby" – podsumowuje Marta Postuła.
