Szkoda całkowita

Szkoda całkowita auta to sposób likwidacji szkód, który ubezpieczyciele przyjmują w przypadkach, gdy auto nie nadaje się już do naprawy. Termin ten pojawia się zarówno w kontekście odszkodowań z OC sprawcy, jak i rekompensaty za szkodę z autocasco. Kiedy stosuje się szkodę całkowitą? Czy jest ona opłacalna? Co zrobić z wrakiem samochodu? Kiedy można uznać, że odszkodowanie zostało zaniżone?

Szkoda całkowita auta – czym jest?

Szkoda całkowita samochodu jest terminem używanym w przypadku zdarzenia, w którym pojazd został uszkodzony do tego stopnia, że naprawianie go staje się nieopłacalne. Odszkodowanie wypłaca się zazwyczaj z ubezpieczenia OC sprawcy, choć jest też możliwe uzyskanie rekompensaty za szkodę całkowitą z ubezpieczenia AC.

Z prawnego punktu widzenia pojęcie szkody całkowitej auta nie istnieje – termin ten pochodzi z ogólnych warunków ubezpieczenia i powstał w wyniku prac firm ubezpieczeniowych.

Kiedy stosowane jest orzeczenie szkody całkowitej?

Szkoda całkowita auta w OC orzekana jest, gdy, w przeciwieństwie do szkody częściowej, wartość pojazdu szacowana na dzień likwidacji szkody jest mniejsza, niż koszt jego naprawy. Orzeczenie szkody całkowitej samochodu dokonywane jest przez ubezpieczyciela i to jego obowiązkiem jest określenie stopnia uszkodzeń samochodu.

Ubezpieczyciel stwierdza szkodę całkowitą samochodu w sposób indywidualny, po dokładnej wycenie szkody samochodu, na podstawie katalogu części i samochodów. Aby ubezpieczyciel sprawcy wypadku stwierdził szkodę całkowitą, koszt naprawy pojazdu musi wynieść minimum 100 proc. wartości samochodu sprzed kolizji.

W przypadku ubezpieczenia AC szkodę całkowitą uznaje się, gdy koszt naprawy jest większy bądź równy 70 proc. wartości pojazdu.

Odszkodowanie z OC sprawcy w przypadku uznania szkody całkowitej

Zgodnie z zapisami artykułu 363. kodeksu cywilnego, to poszkodowany musi podjąć decyzję o tym, jaki rodzaj likwidacji szkód zostanie zastosowany. Ma dwie możliwości: metodę warsztatową lub kosztorysową. W przypadku uznania szkody całkowitej ubezpieczony może wybrać tylko metodę kosztorysową.

Pojazd zastępczy z polisy OC sprawcy w przypadku szkody całkowitej auta

Poszkodowany ma prawo starać się o pojazd zastępczy z polisy OC sprawcy zdarzenia. Samochód może być używany przez okres oczekiwania na odszkodowanie, ale kierowca ma obowiązek poinformowania towarzystwa ubezpieczeniowego, kiedy będzie w stanie zakupić nowy pojazd.

Nie jest to jednak obowiązek – jeśli użyje się odpowiedniej argumentacji i odpowiednio wytłumaczy się ubezpieczycielowi, dlaczego nie można zakupić nowego samochodu po wypłacie odszkodowania, to czas korzystania z auta zastępczego może się znacznie wydłużyć.

Rzecz jasna, po nabyciu nowego samochodu poszkodowany musi zwrócić pojazd zastępczy w stanie nienaruszonym.

Szkoda całkowita auta w ubezpieczeniu AC

W przypadku dobrowolnego ubezpieczenia autocasco ustalenie szkody całkowitej auta wygląda nieco inaczej. Szkoda całkowita samochodu z AC jest zwykle orzekana, jeśli szacowany koszt naprawy pojazdu przekroczy 70 proc. jego wartości sprzed zdarzenia.

Zakład ubezpieczeniowy ma obowiązek udostępnić dokumenty, na podstawie których oszacowano wysokość odszkodowania przy szkodzie całkowitej samochodu. Dzięki temu ubezpieczony może sprawdzić, czy ubezpieczyciel nie zaniżył wartości odszkodowania.

Jak określa się wysokość rekompensaty za szkodę całkowitą auta? To różnica między wartością rynkową pojazdu sprzed pojazdu a wartością wraku (i ewentualnych części).

Co zrobić z wrakiem?

Po ustaleniu szkody całkowitej poszkodowany otrzymuje wrak auta i to na niego spada decyzja co z nim zrobić. Nie trzeba przeznaczać go do kasacji.

Wysokość kwoty, którą można otrzymać za wrak pojazdu, jest zwykle uzależniona od stanu technicznego, w jakim znajdują się poszczególne części. Jeśli droższe elementy są w stanie nienaruszonym to kwota, którą otrzyma za nie poszkodowany, może być wysoka. Niestety na pewno obniży to wartość ubezpieczenia.

Po sprzedaży uszkodzonego samochodu na elementy warto porównać realną wartość wraku z tym, na ile wycenił go ubezpieczyciel. Jeśli okaże się, że towarzystwo ubezpieczeniowe zawyżyło cenę wraku i części pozostałych po samochodzie, poszkodowany może odwołać się od decyzji, ponieważ wartość wraku w znacznym stopniu wpływa na wysokość odszkodowania.

Zdarza się, że ubezpieczyciel AC postanowi samodzielnie wystawić uszkodzony samochód na aukcję – wówczas wartość części zamiennych wynosi tyle, za ile zostały one sprzedane. Podobnie jak w przypadku szkody całkowitej z OC, im wyższa cena za wrak, tym mniejsze odszkodowanie.

Jeśli pojazd jest w takim stanie, że nie da się wyciągnąć z niego żadnych części, konieczna będzie kasacja pojazdu. Niestety, poszkodowany nie ma co liczyć na dużą kwotę z utylizacji auta – wartość zależy od ceny za kilogram złomu. Jeśli pojazd waży 1300 kg, a cena za kilogram to 70 groszy, to wartość wraku wynosi zaledwie 910 zł.

Co zrobić po kasacji pojazdu?

Poszkodowany musi udać się z tymi zaświadczeniami do wydziału komunikacji, w którym zarejestrowano pojazd. Po złożeniu wniosku o wyrejestrowanie samochodu wraz z wyżej wymienionymi dokumentami urzędnik wyda zaświadczenie o usunięciu pojazdu z ewidencji.

Kiedy szkoda całkowita auta jest nieopłacalna?

Ubezpieczyciele bardzo chętnie stosują zapis o szkodzie całkowitej – eliminuje to problem ewentualnego rozliczenia się z punktem napraw pojazdu (przy likwidacji metodą warsztatową) czy konieczność sporządzenia kosztorysu.

Nie oznacza to jednak, że orzeczenie całkowitego zniszczenia auta jest dla poszkodowanego opłacalne. Zdarza się to bardzo rzadko – właściwie są to wyjątki, potwierdzające regułę.

Towarzystwa ubezpieczeniowe mają niestety tendencję do zawyżania wartości wraku, a tym samym do wypłacania zaniżonych odszkodowań. Na szczęście poszkodowany ma możliwość odwołania się od decyzji ubezpieczyciela.

Odwołanie od decyzji o uznaniu szkody całkowitej

Niestety sytuacje, w których szkoda całkowita jest opłacalna to rzadkość, ale od decyzji ubezpieczyciela można się odwołać. Jeśli poszkodowany ma zamiar podważyć decyzję towarzystwa ubezpieczeniowego, musi się do tego odpowiednio przygotować.

Warto na własną rękę przeprowadzić wycenę wraku, nawet jeśli wiąże się to z koniecznością wynajęcia rzeczoznawcy. Dzięki temu szansa na uzyskanie dopłaty do odszkodowania znacznie się zwiększa. Do dokumentu reklamacyjnego warto opisać wyposażenie, które znajdowało się w pojeździe podczas wypadku bądź kolizji. Jeśli naprawa pojazdu miała miejsce, warto załączyć faktury za części zamienne i robociznę.

Na odwołanie się od decyzji ubezpieczyciela poszkodowany ma trzy lata od momentu powstania szkody.

Szkoda całkowita – co dalej z ubezpieczeniem OC?

Nawet w przypadku orzeczenia szkody całkowitej, zarówno ubezpieczyciel, jak i ustawodawca wymagają posiadania OC. Jeśli pojazd nie ma wykupionej polisy, właściciel może spodziewać się kary za brak OC.

Jak zatem wyeliminować konieczność wykupienia polisy OC? Po kasacji samochodu i zgłoszeniu tego faktu do wydziału komunikacji otrzymuje się zaświadczenie o wyrejestrowaniu pojazdu. Następnie należy skontaktować się z towarzystwem ubezpieczeniowym w celu przedterminowego zamknięcia umowy. W urzędzie należy wypełnić wniosek o wyrejestrowanie samochodu. Dzięki temu właściciel pojazdu może starać się o zwrot niewykorzystanych składek OC.

Szkoda całkowita a auto w leasingu

W umowie leasingu nabywca deklaruje, że będzie regularnie płacił ustaloną wcześniej kwotę w zamian za użytkowanie samochodu przez pewien okres. Niestety, w przypadku orzeczenia szkody całkowitej przy pojeździe wziętym w leasing, obowiązek płacenia comiesięcznej raty nie znika.

Leasingobiorca ma obowiązek opłacenia wszystkich pozostałych do końca umowy rat, pomniejszonych o kwotę odszkodowania za szkodę całkowitą. Jeśli do końca obowiązywania kontraktu zostało niewiele czasu, to rekompensata za szkodę może pokryć wszystkie raty, które musi spłacić leasingobiorca. W niektórych przypadkach poszkodowany może nawet zarobić na szkodzie całkowitej. Niestety najczęściej zdarza się, że do końca umowy leasingu pozostało dużo czasu i sporo rat do zapłat, co wiąże się najczęściej z płaceniem za pojazd, z którego nie można korzystać.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Problem polega na tym, że Towarzystwa Ubezpieczeniowe przy likwidacji szkody same określają, którą z tych wartości uwzględnią. Tym sposobem może dojść do licznych nadużyć. Sama wycena uszkodzonego pojazdu może być zawyżona, a Ubezpieczyciel może nie wskazać oferty odkupienia pojazdu. Koszt naprawy również może być zawyżony, ale realny koszt naprawy nie przekracza wartości pojazdu przed wypadkiem. Kto może się starać?

Jak się starać?

W przypadku szkody całkowitej bardzo łatwo można zostać oszukanym przez Towarzystwo Ubezpieczeniowe. Najczęstszym przypadkiem jest zawyżony kosztorys i zaniżona wartość samochodu. Czasami o takiej szkodzie orzeka się, nawet gdy auto nie jest wrakiem. Wystarczy, że uszkodzone części są drogie, a TU doliczy jeszcze naprawę jak w ASO, zwłaszcza w przypadku starszych aut.

Warto wiedzieć, że wycena szkody i propozycja jej rozliczenia przez Towarzystwo Ubezpieczeniowe nie musi być ostateczna. Przygotowana dokumentacja powinna zostać dokładnie przeanalizowana. Wskazane jest oszacowanie wartości samochodu przed wypadkiem, istnieje możliwość, że mogły nie zostać uwzględnione wszystkie pozycje np.: przebieg lub dodatkowe wyposażenie.

Potrzebne dokumenty

Kierowca powinien posiadać wszystkie niezbędne dokumenty z początku sprawy, im jest ich więcej, tym lepiej dla poszkodowanego. Istotne jest przygotowanie dokumentacji, która pokaże, jak wyglądał cały proces — począwszy od wyceny samochodu, przez potencjalne koszty naprawy, aż po samą wartość wraku. Kierowca ma prawo żądać pełnego dostępu do dokumentacji. Warto też skonsultować się z godnym zaufania warsztatem, który sprawdzi, czy faktycznie są podstawy, by szkodę tę uznać za całkowitą. Gdy okaże się, że wycena była nieprawdziwa, można wtedy obciążyć ubezpieczalnię kosztami uzyskania opinii od niezależnego rzeczoznawcy. Skargę można też zgłosić do Rzecznika Finansowego.

Rekompensata szkód

Wiele Towarzystw Ubezpieczeniowych, gdy jest to dla nich opłacalne, stosuje szkodę całkowitą. Jest to dla nich korzystne, jednak stwarza duże problemy dla kierowcy, który musi walczyć o swoją należność. Traci na tym sam poszkodowany. Najczęściej koszt naprawy według opracowanego przez TU kosztorysu może być zawyżony, a realny koszt naprawy nie przekracza wartości pojazdu przed wypadkiem. Dlatego niezastąpiona będzie pomoc kancelarii odszkodowawczej, która przeprowadzi przez cały proces związany z uzyskaniem wypłaty za szkodą całkowitą. Kancelaria wyręczy w skomplikowanej analizie i oszacuje wartość należnego odszkodowania.