Kredyt na uzbrojenie dla Ukrainy od Polski – kluczowe korzyści i zagrożenia wsparcia militarnego

Dlaczego Ukraina prosi Polskę o kredyt na uzbrojenie?

Ukraina zwróciła się do Polski z prośbą o kredyt umożliwiający zakup uzbrojenia, ponieważ pilnie potrzebuje wzmocnienia swoich sił obronnych podczas trwającej wojny. Obecne realia wymagają błyskawicznych inwestycji w nowoczesny sprzęt militarny, jednak ukraiński budżet nie jest w stanie samodzielnie pokryć związanych z tym wydatków.

Głównym powodem takiej prośby jest niedobór środków finansowych oraz wzrost kosztów przeznaczanych na obronność. Dzięki wsparciu Polski Ukraina mogłaby zakupić nowoczesne systemy zwiększające bezpieczeństwo państwa.

Eksperci podkreślają, że:

• modernizacja wojska wymaga wydatków sięgających kilkudziesięciu miliardów dolarów,
• obecna kondycja gospodarcza Ukrainy utrudnia realizację takich inwestycji,
• wsparcie kredytowe może znacząco wpłynąć na poprawę sytuacji.

Polska jest naturalnym sojusznikiem w tej sprawie z kilku powodów:

• bliskie sąsiedztwo łączy interesy obu państw w zakresie stabilizacji regionu,
• Warszawa ma doświadczenie w modernizacji armii zgodnie z wymogami NATO,
• polskie zakłady zbrojeniowe produkują sprzęt kompatybilny z wyposażeniem ukraińskim,
• współpraca umożliwia łatwiejsze wprowadzenie nowych technologii.

Kredyt od Polski to również szansa na pogłębienie współpracy wojskowej, dzięki czemu Ukraina zyska:

• dostawy broni,
• dzielenie się technologią,
• specjalistyczne szkolenia,
• wspólne ćwiczenia,
• zdolność do skuteczniejszej współpracy przy działaniach obronnych.

Oferowany kredyt ma korzystne warunki, takie jak preferencyjne oprocentowanie, wydłużony czas spłaty oraz możliwość przesunięcia płatności. Dzięki temu Ukraina zyskuje niezbędny czas i oddech finansowy.

Pod kątem międzynarodowym, wsparcie kredytowe stanowi wyraźny sygnał, że Ukraina może liczyć na swoich partnerów, a Polska angażuje się na rzecz jej bezpieczeństwa. W ten sposób inne państwa mogą zostać zachęcone do podobnych inicjatyw.

Ukraina działa zgodnie z szeroką strategią, obejmującą:

• pozyskiwanie środków z różnych kierunków,
• ograniczanie zależności od pojedynczego donatora,
• zapewnianie ciągłości dostaw niezbędnego wyposażenia.

Wspieranie Ukrainy w zakresie uzbrojenia przez Polskę

Polska wspiera Ukrainę militarnie, angażując się zarówno finansowo, jak i poprzez dostarczanie sprzętu. Realizuje szeroko zakrojony program wsparcia, który obejmuje nie tylko przekazanie uzbrojenia, ale również udzielanie preferencyjnych kredytów, dzięki którym Ukraina może kupować potrzebne wyposażenie wojskowe.

Od wybuchu wojny nasz kraj przekazał Ukrainie sprzęt o wartości ponad 3 miliardów złotych. Pomoc ta objęła:

• czołgi,
• wozy bojowe,
• systemy artyleryjskie,
• dużą ilość amunicji.

Ministerstwo Obrony Narodowej koordynuje także wysyłkę części zamiennych i zapewnia serwis przekazanego sprzętu.

Ważnym elementem wsparcia są kredyty eksportowe na bardzo korzystnych warunkach:

• oprocentowanie waha się od 1,5% do 2,5%,
• okres spłaty wydłużono nawet do 15 lat,
• pierwsze lata mogą być objęte karencją.

Taka forma finansowania daje Ukrainie oddech finansowy i czas na odbudowę gospodarki.

Korzystając z własnego potencjału przemysłowego, Polska produkuje także nowe rodzaje uzbrojenia specjalnie dla Ukrainy, w tym:

• armatohaubice Krab,
• samobieżne moździerze Rak,
• zestawy przeciwlotnicze Piorun.

Na płaszczyźnie logistycznej Polska odgrywa kluczową rolę jako główny punkt tranzytowy międzynarodowej pomocy wojskowej dla Ukrainy. Sprzęt wojskowy z państw zachodnich trafia na teren naszego kraju i jest szybko transportowany na Ukrainę. To umożliwiły:

• specjalnie utworzone korytarze logistyczne,
• przeładunkowe punkty na naszej wschodniej granicy.

Zaangażowanie Polski obejmuje także szkolenia żołnierzy z Ukrainy. Od 2022 roku ponad 10 tysięcy wojskowych uczestniczyło w kursach na polskich poligonach i w ramach międzynarodowych misji szkoleniowych, gdzie uczą się:

• obsługi nowoczesnego uzbrojenia,
• taktyki zgodnej ze standardami NATO.

Działania Polski wpisują się w szeroką współpracę regionalną i transatlantycką. Warszawa odgrywa aktywną rolę w grupie kontaktowej ds. wsparcia Ukrainy – tzw. formacie Ramstein – gdzie reprezentuje interesy Europy Środkowo-Wschodniej i współkoordynuje przekazywanie pomocy.

Polsko-ukraińska współpraca wykracza poza doraźne działania i obejmuje:

• wspólne inicjatywy badawczo-rozwojowe,
• plany przyszłej współpracy przemysłów obronnych obu państw,
• zwiększenie kompatybilności sprzętu,
• dostosowanie ukraińskiej armii do wymogów NATO.

Korzyści dla Ukrainy z uzyskania kredytu na uzbrojenie

Kredyt zbrojeniowy udzielany przez Polskę otwiera przed Ukrainą szczególną możliwość wzmocnienia armii właśnie wtedy, gdy jest to najpilniej potrzebne. To rozwiązanie finansowe daje wymierne korzyści, odgrywając istotną rolę dla bezpieczeństwa kraju.

Jednym z największych atutów tej formy wsparcia jest natychmiastowa szansa na pozyskanie najnowszych technologii wojskowych. Dzięki temu Ukraina ma okazję wyposażyć się w zaawansowane systemy obronne bez konieczności ponoszenia pełnych kosztów od razu. Pozwala to na zakup m.in. nowoczesnych systemów przeciwlotniczych, pojazdów opancerzonych czy specjalistycznego wyposażenia bojowego o znaczącej wartości finansowej, nawet przy ograniczonym budżecie.

Warto także zwrócić uwagę na korzystne aspekty ekonomiczne tego rozwiązania.

• spłatę zadłużenia można rozłożyć na 10 do 20 lat,
• oprocentowanie sięgające jedynie 1,5–2,5% wyróżnia się na tle globalnych warunków rynkowych,
• oprocentowanie światowe często przekracza 8–10%.

Dzięki tym środkom Ukraina zyskuje możliwość różnicowania dostawców broni. Otwiera się dostęp do uzbrojenia spełniającego standardy NATO, co wyraźnie przyspiesza modernizację wojska. Zakupy obejmują m.in.:

• systemy komunikacji kompatybilne z sojusznikami,
• radary i nowoczesne urządzenia rozpoznawcze,
• broń przeciwpancerną,
• szeroki asortyment dronów i rozwiązań autonomicznych.

Warto podkreślić jeszcze jeden, często niedoceniany aspekt – sprawność dostaw. Bliskość geograficzna Polski sprawia, że sprzęt i amunicja mogą być transportowane znacznie szybciej niż w przypadku współpracy z odległymi państwami. Dzięki temu każda zmiana sytuacji na froncie może spotkać się z natychmiastową reakcją i błyskawicznym uzupełnieniem wyposażenia.

Nie bez znaczenia pozostaje także wymiana technologii. Zakupy realizowane w ramach kredytu obejmują szkolenia, dokumentację techniczną oraz kompleksową obsługę serwisową. Ukraińscy eksperci mają szansę zdobyć doświadczenie i wiedzę zgromadzoną przez polskie siły zbrojne podczas procesu modernizacji według norm NATO, co skutkuje rozwojem krajowych możliwości w zakresie produkcji i napraw sprzętu wojskowego.

Zawarte porozumienie przekłada się również na wzmocnienie pozycji Ukrainy w relacjach międzynarodowych. Kraj postrzegany jest jako solidny partner, zdolny do długoterminowej współpracy, efektywniej chroniący własne granice, a także aktywnie uczestniczący w budowie sojuszy oraz koalicji wspierających.

Patrząc w przyszłość, dostęp do finansowania sprzyja modernizacji rodzimego przemysłu obronnego. Możliwość nabycia licencji i transferu technologii umożliwia wdrażanie nowych linii produkcyjnych na miejscu. To nie tylko stymuluje rynek pracy, ale też wzmacnia samowystarczalność kraju. Eksperci szacują, że każda zainwestowana złotówka w ten sektor generuje dodatkowy wzrost gospodarczy o 1,8–2,3 zł.

Dzięki kredytowi wzrasta także stopień dostosowania ukraińskiego uzbrojenia do wymogów NATO. Sprzęt zgodny z międzynarodowymi normami ułatwia realizację wspólnych ćwiczeń i operacji, przygotowując Ukrainę na ewentualne przystąpienie do Sojuszu Północnoatlantyckiego.

Nie można też pominąć praktycznej elastyczności, jaką daje takie wsparcie. Ukraina może planować zakupy w dogodnych terminach, dopasowując je do bieżących potrzeb wojska. Dzięki temu łatwiej zarządzać zarówno wydatkami, jak i potencjałem obronnym, nawet przy ograniczonych środkach.

Ryzyka związane z kredytem na uzbrojenie

Finansowanie ukraińskich zakupów militarnych w formie kredytu niesie ze sobą wiele zagrożeń, które należy uczciwie wyeksponować. Takie podejście pozwala dokładniej ocenić skutki tej formy pomocy i lepiej się do niej przygotować.

Z perspektywy gospodarczej najistotniejszym problemem pozostaje nadmierne obciążenie ukraińskich finansów publicznych na lata. Szacunki wskazują, że w wyniku wojny PKB Ukrainy zmniejszyło się o około jedną trzecią, co mocno ogranicza zdolność kraju do zaciągania kolejnych zobowiązań. Zadłużenie zagraniczne przekroczyło już 100 miliardów dolarów, a nowe kredyty jedynie pogłębiają ten deficyt. Według danych MFW relacja długu publicznego do PKB dochodzi już do poziomu 90%, co wywołuje uzasadnione obawy o przyszłą stabilność gospodarki.

Na sytuację finansową silnie wpływa również możliwość niewypłacalności. Gospodarka Ukrainy znajduje się w głębokim kryzysie, a przeciągający się konflikt grozi dalszymi problemami. Przychody budżetowe zmniejszyły się o blisko połowę w stosunku do okresu sprzed wojny, przez co bieżące i przyszłe spłaty długu stają się coraz mniej realne. Nawet stosunkowo niskie oprocentowanie kredytów może oznaczać dla kraju zbyt duże koszty, z którymi ukraińskie finanse mogą sobie nie poradzić.

Z punktu widzenia sytuacji geopolitycznej oferowanie kredytów na zakup uzbrojenia może jeszcze bardziej podgrzać napięcia w rejonie. Dla Rosji dostarczanie broni Ukrainie jest równoznaczne z otwartym wsparciem Zachodu. Moskwa już nieraz reagowała na to zwiększaniem własnej aktywności militarnej, zagrożeniami oraz atakami na linie zaopatrzeniowe. Trudno przewidzieć, czy podobne retorsje nie dotkną również państwa udzielające Ukrainie wsparcia finansowego, w tym Polskę.

Pojawia się także kwestia bezpieczeństwa międzynarodowego. Przekazywanie nowoczesnych systemów zbrojeniowych zawsze niesie ze sobą ryzyko, że zaawansowane technologie trafią w niepowołane ręce, zwłaszcza w warunkach wojennych chaosu i utrudnionej kontroli. Od wybuchu pełnoskalowej wojny zanotowano kilkadziesiąt przypadków przejęcia zachodniej broni przez osoby nieuprawnione. Niezbędne jest wdrożenie skutecznych zabezpieczeń, które zminimalizują niebezpieczeństwo rozprzestrzeniania się uzbrojenia na czarny rynek czy do formacji paramilitarnych.

Rzutuje to także na międzynarodowy wizerunek Polski. Kraje zachowujące w konflikcie neutralność mogą postrzegać taki ruch jako otwarte opowiedzenie się po jednej ze stron. Z badań wynika, że niemal co czwarte państwo ONZ traktuje przekazywanie broni Ukrainie raczej jako czynnik wydłużający działania wojenne niż sprzyjający szybkiemu pokojowi.

Wymierny koszt ponosi także polski budżet. Przyznanie Ukrainie wielomiliardowego kredytu oznacza zamrożenie środków, które mogłyby trafić na inne, kluczowe inwestycje społeczno-gospodarcze. Eksperci szacują, że utracone w ten sposób potencjalne zyski mogą sięgać nawet kilku procent wartości inwestycji każdego roku.

Zakupy militarne wiążą się też z technologicznym uzależnieniem od dostawcy. Ukraina stanie przed koniecznością stałego zamawiania części zamiennych, usług serwisowych i szkoleń, co w praktyce może oznaczać przekazanie 15-20% wartości sprzętu w ręce producenta. W razie pogorszenia się relacji politycznych taka zależność może okazać się bardzo problematyczna.

Nie można także lekceważyć problemu korupcji. Pomimo deklarowanej transparentności, sektor obronny pozostaje wyjątkowo podatny na nieprawidłowości i nadużycia. Międzynarodowe zestawienia regularnie wskazują przemysł zbrojeniowy jako jeden z najbardziej narażonych na ryzyko korupcji, co wymaga wprowadzenia konkretnych i skutecznych mechanizmów kontrolnych.

Warto pamiętać również o konsekwencjach społecznych. Zadłużenie wynikające z finansowania wojny odczują przyszłe pokolenia Ukraińców. W kolejnych latach budżet kraju może być zbyt mocno obciążony obsługą długu, co ograniczy wydatki na odbudowę miast, opiekę zdrowotną czy szkolnictwo – a to właśnie te potrzeby po zakończeniu konfliktu będą najbardziej palące.

Wpływ kredytu na uzbrojenie na relacje polsko-ukraińskie

Udzielenie Ukrainie kredytu zbrojeniowego w istotny sposób wpływa na stosunki między Polską a Ukrainą. Ten krok otwiera nowe możliwości współpracy i umacnia więzi na wielu polach. Porozumienie nie pozostaje wyłącznie rutynową transakcją finansową – stanowi teraz solidną podstawę długofalowego, strategicznego partnerstwa.

Od czasu rosyjskiej agresji w lutym 2022 roku kontakty dyplomatyczne między oboma krajami nabrały tempa. Prezydenci Andrzej Duda i Wołodymyr Zełenski mieli okazję spotkać się już więcej niż tuzin razy, natomiast premierzy zorganizowali ponad 20 wspólnych konsultacji. Udzielenie kredytu na cele zbrojeniowe stanowi naturalną kontynuację wcześniejszych deklaracji i świadczy o przejściu od słów do rzeczywistych działań.

Współpraca między ministerstwami obrony nabrała znaczenia. Zespoły robocze składające się z przedstawicieli Polski i Ukrainy zajmują się:

• koordynacją wymiany informacji,
• konsultacją decyzji dotyczących zakupu uzbrojenia,
• wymianą danych wywiadowczych,
• wspólną analizą sytuacji bezpieczeństwa w regionie.

Z punktu widzenia gospodarki kredyt zbrojeniowy integruje przemysły obronne obu krajów. Zapotrzebowanie na polski sprzęt wojskowy spowodowało wzrost zatrudnienia w polskich fabrykach nawet o 20%. Działania obejmują:

• wspólną produkcję,
• serwis i unowocześnianie sprzętu,
• szkolenie specjalistów,
• realizację nowych wspólnych projektów badawczych,
• utworzenie centrum szkoleniowego systemów przeciwlotniczych i laboratorium cyberbezpieczeństwa.

Ta współpraca wpłynęła na wzajemne postrzeganie społeczne. Zdecydowana większość Polaków popiera militarne wsparcie dla Ukrainy, a sami Ukraińcy postrzegają Polskę jako najbardziej przyjaznego sąsiada. Skutkuje to ożywioną współpracą lokalną, regionalną i społeczną.

Na arenie międzynarodowej kredyt na uzbrojenie podnosi znaczenie obu państw. Polska stała się kluczowym partnerem Stanów Zjednoczonych w regionie, a liczba amerykańskich żołnierzy stacjonujących w kraju przekroczyła 10 tysięcy. Dzięki polskiemu wsparciu Ukraina lepiej uczestniczy w programach modernizacyjnych NATO.

Z perspektywy geopolitycznej Polska i Ukraina tworzą oś bezpieczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej, do której dołączyły kraje bałtyckie i Rumunia. W 2023 roku rozpoczęto specjalny format instytucjonalny, jakim jest Inicjatywa Bezpieczeństwa Regionalnego.

Współpraca wpłynęła również na podejście obu krajów do kwestii strategicznych. Polska wdrożyła politykę aktywnego wsparcia partnerów regionalnych, a Ukraina dostosowuje plany obronne do standardów NATO. Regularne wspólne ćwiczenia i wymiana doświadczeń pomagają w ujednoliceniu procedur wojskowych.

Istotną kwestią pozostaje skoordynowane podejście wobec Rosji. Przyznany kredyt wzmacnia determinację obu państw do przeciwstawiania się rosyjskim wpływom. Polska i Ukraina prowadzą wspólną dyplomację, prezentując jednolite stanowisko na arenie międzynarodowej.

Mimo wielu korzyści istnieją wyzwania związane z długoterminową stabilnością współpracy. Kredyt wiąże się z dalekosiężnymi zobowiązaniami, dlatego utrzymanie spójności politycznej jest kluczowe. Nad skutecznymi rozwiązaniami pracują eksperci z obu krajów.

Wsparcie zbrojeniowe zacieśniło relacje polsko-ukraińskie, przekształcając je w bliskie i partnerskie. Wspólne działania obejmują politykę, gospodarkę oraz relacje społeczne, dając początek nowej jakości współpracy w Europie Środkowo-Wschodniej.

Alternatywy dla kredytu na uzbrojenie z Polski

Ukraina, znajdując się w trudnym położeniu zarówno pod względem militarnym, jak i gospodarczym, może korzystać z różnych form finansowania swoich wydatków na uzbrojenie. Nie jest skazana jedynie na kredyt z Polski, co pozwala jej ograniczać ryzyko zbytniego uzależnienia od jednego kraju oraz daje pewność, że wsparcie nie zostanie nagle wstrzymane.

Jednym z istotnych rozwiązań jest bezpośrednia pomoc finansowa od krajów wspierających. Przykłady takich działań:

• Stany Zjednoczone wprowadziły program pomocy militarnej o wartości ponad 40 miliardów dolarów w formie bezzwrotnych dotacji,
• Wielka Brytania przeznaczyła 2,5 miliarda funtów na bezzwrotną pomoc dla Ukrainy w 2023 roku,
• wsparcie to znacznie odciążyło budżet państwa, pozwalając lepiej radzić sobie z wydatkami na obronę.

Nieocenione są także darowizny sprzętu wojskowego od krajów NATO i ich partnerów. Ukraina otrzymała już wyposażenie o wartości przekraczającej 33 miliardy euro, w tym:

• systemy obrony przeciwlotniczej PATRIOT, IRIS-T, NASAMS,
• czołgi Leopard, Abrams, Challenger,
• bojowe wozy, sprzęt artyleryjski (CAESAR, M777),
• amunicję oraz wyposażenie osobiste.

Dostępne są również mechanizmy finansowe na arenie międzynarodowej, np. Europejski Instrument na rzecz Pokoju (EPF), który przeznaczył 5,6 miliarda euro na zwrot kosztów poniesionych przez państwa unijne w związku z wysyłką uzbrojenia do Ukrainy. Dzięki temu członkowie UE chętniej przekazują wsparcie, mając szansę na częściową rekompensatę wydatków.

Ważną opcję stanowią też porozumienia obronne i umowy lend-lease. Stany Zjednoczone przywróciły mechanizm Lend-Lease Act, co umożliwia Ukrainie szybkie otrzymanie potrzebnego sprzętu bez natychmiastowej płatności. Możliwe korzyści:

• pięcioletnia zwłoka w płatnościach,
• zwrot sprzętu zamiast spłaty długu,
• częściowe umorzenie zobowiązań.

Istotna okazuje się międzynarodowa współpraca w ramach takich inicjatyw jak format Ramstein. Dzięki udziałowi ponad 50 państw koordynowane jest wsparcie, które wyniosło już ponad 65 miliardów dolarów. To wsparcie dostosowywane jest do aktualnych potrzeb wojska.

Wsparcie mogą również zapewniać międzynarodowe instytucje finansowe, takie jak:

• Bank Światowy,
• Międzynarodowy Fundusz Walutowy.

Linie kredytowe przygotowane przez te instytucje charakteryzują się niższym oprocentowaniem, karencją w spłacie oraz wydłużonym okresem spłaty, sięgającym nawet 30 lat.

Współpraca z zagranicznym przemysłem zbrojeniowym również odgrywa kluczową rolę. Ukraina, uczestnicząc w takich projektach:

• tworzy wspólne zakłady produkcyjne,
• korzysta z transferu nowoczesnych technologii,
• unowocześnia lokalny przemysł,
• redukuje opóźnienia logistyczne.

Niemiecka inicjatywa EUMAM również odgrywa istotną rolę, szkoląc od 2022 roku ponad 40 tysięcy ukraińskich żołnierzy, co poprawia ich zdolności do efektywnego wykorzystania nowoczesnego uzbrojenia.

Ciekawą opcją pozostaje sięgnięcie po zamrożone rosyjskie aktywa. Unia Europejska zablokowała rosyjskie rezerwy o wartości około 300 miliardów euro. Odsetki od tych środków (około 3-4 miliardy euro rocznie) mogą wspierać ukraiński budżet zbrojeniowy.

Istnieją również kampanie zbiórkowe i społeczne inicjatywy, takie jak:

• United24,
• Prytula Foundation,
• Come Back Alive.

Dzięki nim udało się zebrać ponad pół miliarda dolarów na zakup dronów, pojazdów opancerzonych i innego sprzętu dla żołnierzy.

Kredyty dwustronne od innych państw także mają znaczenie. Przykłady:

• Francja udostępniła 2 miliardy euro kredytu,
• Szwecja przekazała wsparcie o wartości 1,2 miliarda euro,
• Holandia zaoferowała miliard euro z oprocentowaniem nieprzekraczającym 1% rocznie.

Restrukturyzacja zadłużenia zagranicznego pozwoliła Ukrainie zawiesić spłatę zobowiązań do 2027 roku, co generuje oszczędności rzędu 5 miliardów dolarów rocznie, przeznaczane na zbrojenia.

Współpraca z Polską może przybierać inne formy wsparcia niż kredyty, np.:

• wspólne przedsięwzięcia badawczo-rozwojowe,
• wypożyczanie sprzętu z polskich magazynów strategicznych,
• rozliczenia w barterze za towary lub usługi,
• zakupy broni od producentów spoza Unii Europejskiej.

Wielość źródeł wsparcia minimalizuje ryzyko zależności Ukrainy od jednego kraju i zapewnia ciągłość w dostarczaniu kluczowego uzbrojenia nawet w nieprzewidywalnych warunkach.

Reakcja międzynarodowej społeczności na prośbę Ukrainy

Prośba Ukrainy o udzielenie kredytu na zakup broni wywołała rozległą debatę wśród społeczności międzynarodowej, ukazując złożoność dzisiejszych relacji dyplomatycznych i rozbieżne punkty widzenia na kwestie bezpieczeństwa w Europie Wschodniej. Odpowiedzi różnych państw i organizacji pokazują, że ocena konfliktu rosyjsko-ukraińskiego często idzie w parze z indywidualnymi interesami politycznymi i gospodarczymi.

Zachodnie państwa, a w szczególności członkowie NATO, wyraziły silne poparcie dla inicjatywy kredytowej przedstawionej przez Polskę. Sekretarz generalny Sojuszu określił to działanie jako wyraz solidarności wewnątrz NATO, zaznaczając, że zwiększa ono bezpieczeństwo całej wschodniej części organizacji. Stany Zjednoczone – najważniejszy dostawca sprzętu wojskowego dla Kijowa – uznały polską propozycję za cenne uzupełnienie własnej pomocy, która w ciągu dwóch lat przekroczyła 45 miliardów dolarów.

Oficjalnego wsparcia Ukrainie udzieliła także Unia Europejska. Przewodnicząca Komisji Europejskiej wskazała, że wydatki na obronę Ukrainy należy traktować jako inwestycję w bezpieczeństwo całego kontynentu. Podczas marcowego posiedzenia Rady Europejskiej w 2023 roku większość krajów unijnych opowiedziała się za udzieleniem kredytu, co podkreśliło jednomyślność w tej sprawie.

Mimo szerokiego porozumienia, nie wszystkie państwa europejskie mają jednakowe stanowisko:

• Litwa, Łotwa i Estonia przeznaczyły na wsparcie wojskowe ponad jeden procent swojego PKB, więcej niż jakikolwiek inny kraj regionu,
• Niemcy początkowo wykazywały sceptycyzm, długo wahając się przed wysłaniem broni ofensywnej,
• Francja wspiera polską inicjatywę, ale nie rezygnuje z prób utrzymania dialogu z Moskwą,
• Węgry sprzeciwiają się pomocy zbrojeniowej dla Ukrainy, blokując wspólne działania w ramach Unii, jednocześnie nie ingerując w bilaterale decyzje innych.

Poza strukturami NATO i UE reakcje są jeszcze bardziej zróżnicowane. Państwa leżące na południu globu zazwyczaj zachowują umiarkowanie, nie opowiadając się otwarcie po żadnej stronie. Indie i Brazylia nie potępiły rosyjskiej inwazji, choć wyrażają zrozumienie dla konieczności samoobrony Ukrainy. Chiny natomiast nawołują do rozmów pokojowych i krytykują przedłużanie konfliktu wynikające z dostaw uzbrojenia.

W sprawę zaangażowały się również organizacje międzynarodowe:

• Międzynarodowy Fundusz Walutowy poparł inicjatywę z zachowaniem ostrożności, podkreślając konieczność godzenia wymagań obronnych z potrzebą stabilizacji finansowej w kraju,
• Bank Światowy uruchomił program wsparcia gospodarki Ukrainy wart 18 miliardów dolarów, co umożliwia przeznaczenie części środków na cele wojskowe,
• na forum ONZ Zgromadzenie Ogólne przyjęło w kwietniu 2023 roku rezolucję z poparciem 143 państw, uznającą prawo Ukrainy do samoobrony.

Swoje zdanie wyrażają również organizacje pozarządowe. SIPRI zwraca uwagę na skalę pomocy wojskowej dla Ukrainy – tylko w ubiegłym roku kraj ten stał się trzecim największym odbiorcą uzbrojenia na świecie, otrzymując sprzęt wart ponad 40 miliardów dolarów.

Temat wsparcia militarnego znajduje odzwierciedlenie w mediach międzynarodowych. Analizy artykułów z 50 czołowych redakcji wskazują, że:

• 65% uznaje kredyty zbrojeniowe za uzasadnioną formę pomocy państwu walczącemu o niepodległość,
• 20% ostrzega przed ryzykiem eskalacji,
• pozostała część skupia się na ekonomicznych aspektach wsparcia.

W krajach Zachodu społeczeństwa przeważnie akceptują pomoc wojskową dla Ukrainy. Z badań Pew Research Center wynika, że średnio 62% respondentów popiera przekazywanie broni, przy czym najwyższy poziom aprobaty odnotowano w Polsce (81%), a najniższy w Turcji (43%).

Na giełdach informacje o kredytach przeznaczonych na zakup uzbrojenia nie spowodowały większych zmian. Agencje ratingowe takie jak Moody’s i Fitch przewidują, że po wojnie Ukraina będzie potrzebowała gruntownej restrukturyzacji zadłużenia, niezależnie od obecnych kredytów wojskowych.

Efekt międzynarodowego wsparcia można dostrzec w konkretnych decyzjach. Po ukraińskim wniosku podobne programy zadeklarowały także Wielka Brytania, Kanada i Holandia, co pokazuje, że kwestie pomocy nabierają wymiaru kooperacji międzynarodowej i wzajemnej inspiracji między państwami wspierającymi Ukrainę.