Jakie czynniki wpływają na możliwe obniżki stóp procentowych NBP w 2025 roku?
Na przyszłe decyzje NBP dotyczące obniżek stóp procentowych w 2025 roku oddziałuje szereg istotnych uwarunkowań gospodarczych. Zrozumienie tych zależności pozwala lepiej przewidzieć kroki, które może podjąć Rada Polityki Pieniężnej w najbliższych miesiącach.
Jednym z najważniejszych aspektów pozostaje utrzymanie inflacji w okolicy celu wyznaczonego przez bank centralny, czyli 2,5%, przy czym tolerowane są odchylenia o jeden punkt procentowy w każdą stronę. Gdy poziom inflacji spada i zbliża się do dolnej granicy tego przedziału, rośnie prawdopodobieństwo złagodzenia polityki pieniężnej.
Równie duże znaczenie ma dynamika tego procesu. Gwałtowny spadek wskaźnika cen może przyspieszyć rozważania dotyczące obniżenia stóp, podczas gdy powolniejszy proces wywoła większą ostrożność decydentów.
Eksperci przewidują, że cykl luzowania polityki monetarnej będzie kontynuowany w 2025 roku. Według prognoz, referencyjna stopa procentowa może obniżyć się do poziomu 3–3,5% pod koniec roku. Coraz częściej pojawiają się opinie, że zakończenie całego cyklu przypadnie na początek 2026.
NBP bacznie obserwuje wszystkie czynniki kształtujące inflację, w tym:
- tempo wzrostu wynagrodzeń,
- ceny towarów i usług,
- bierząca koniunktura gospodarcza.
Na przykład szybkie podwyżki pensji mogą wywierać presję na wzrost kosztów życia, co utrudni szybsze obniżanie stóp.
Oczekiwania inflacyjne konsumentów i przedsiębiorstw również w dużej mierze wpływają na kierunek polityki pieniężnej. Jeśli pozostaną na stabilnym, niskim poziomie, stają się mocnym argumentem do dalszego luzowania.
Kondycja gospodarki — postęp PKB, sytuacja na rynku pracy i perspektywy rozwoju — mogą przesądzić o decyzjach NBP. Słabnący wzrost gospodarczy często motywuje władze monetarne do działania na rzecz pobudzenia aktywności poprzez tańszy kredyt.
Zmiana stóp procentowych oddziałuje bezpośrednio na rynki finansowe:
- niższe oprocentowanie ułatwia i obniża koszty zaciągania kredytów mieszkaniowych i konsumpcyjnych,
- ogranicza atrakcyjność lokat, zachęcając do alternatywnych form inwestowania.
Niezwykle istotne są też działania największych światowych banków centralnych, takich jak Europejski Bank Centralny czy amerykański Fed. Duże różnice w oprocentowaniu między Polską a innymi krajami wpływają na wartość złotego oraz przepływy kapitału międzynarodowego.
Dlaczego inflacja poniżej celu wpływa na decyzje RPP?
Spadek inflacji poniżej wyznaczonego celu to istotna wskazówka dla Rady Polityki Pieniężnej, by rozważyć zmianę kursu w prowadzonej polityce monetarnej. Jeśli wskaźnik cen zniża się poniżej progu 1,5%, czyli dolnego ograniczenia przedziału akceptowanego przez NBP (cel inflacyjny to 2,5%), pojawia się mocny argument za luzowaniem obecnych restrykcji.
Zmiany w inflacji bazowej – tej, która nie uwzględnia wahań cen żywności oraz energii – wyraźnie sygnalizują trwałe obniżenie presji cenowej w całej gospodarce. To właśnie ten wskaźnik dostarcza decydentom bardziej rzetelnych informacji niż chwilowe fluktuacje ogólnego poziomu cen, pozwalając lepiej ocenić tendencje rynkowe.
Utrzymywanie wysokich stóp procentowych, gdy inflacja utrzymuje się poniżej celu, mogłoby niepotrzebnie hamować rozwój gospodarki. Zbyt restrykcyjna polityka w takich warunkach nie znajduje uzasadnienia, a jej konsekwencją może być spowolnienie inwestycji i zmniejszenie aktywności ekonomicznej.
Podczas stabilizowania polityki pieniężnej kluczowe znaczenie mają także oczekiwania dotyczące przyszłych zmian cen. Jeśli niska inflacja utrzymuje się przez dłuższy czas, prowadzi to do trwałego spadku oczekiwań inflacyjnych wśród uczestników rynku. To dodatkowy argument przemawiający za złagodzeniem polityki pieniężnej przez obniżenie głównej stopy procentowej.
Na działania Rady wpływa też relacja między rzeczywistą stopą procentową, rozumianą jako nominalna stopa pomniejszona o bieżący poziom inflacji, a tzw. stopą neutralną. Gdy ceny rosną wolniej niż zakładano, realna stopa procentowa wzrasta automatycznie, nawet jeśli oficjalne decyzje nie zostały jeszcze podjęte. W takich okolicznościach redukcja kosztu pieniądza staje się logicznym krokiem, odpowiadającym na aktualną sytuację gospodarczą.
Doświadczenia zagraniczne pokazują, że banki centralne częściej szybciej reagują na spadającą inflację niż na jej wzrost powyżej przewidywań. Bierze się to z faktu, że zagrożenie deflacją uchodzi za trudniejsze do opanowania niż umiarkowane przekroczenie celu inflacyjnego.
Obecne przewidywania sugerują, że już w kolejnych kwartałach 2025 roku inflacja w Polsce może zbliżyć się do dolnej granicy celu, czyli poziomu około 2,3–2,4%. Taki rozwój sytuacji sprzyja dalszym decyzjom o stopniowym obniżaniu stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej.
Co prognozują ekonomiści w kontekście stóp procentowych na koniec 2025 roku?
Według aktualnych prognoz, pod koniec 2025 roku można spodziewać się kolejnej obniżki stóp procentowych. W ten sposób zakończy się trwający cykl decyzji podejmowanych przez Radę Polityki Pieniężnej. Eksperci zakładają, że referencyjna stopa NBP osiągnie poziom od 3,75% do 4%, co wpisuje się w widoczny już od dłuższego czasu trend spadkowy.
Specjaliści przewidują, że w 2026 roku stopy procentowe mogą spaść jeszcze mocniej – nawet do poziomu 3-3,5%. Takie oczekiwania opierają się na analizie słabnącej inflacji i aktualnej kondycji gospodarki kraju. Co więcej, rynki finansowe coraz częściej wyceniają scenariusze szybszych oraz głębszych obniżek stóp.
Z opinii ekonomistów wynika, że pod koniec 2026 roku stopa referencyjna Rady Polityki Pieniężnej powinna oscylować wokół 3,5%. W porównaniu z obecnymi poziomami oznaczałoby to spadek o około 75 punktów bazowych. Takie prognozy są istotnym punktem odniesienia dla uczestników rynku, pozwalając im lepiej dostosować swoje strategie inwestycyjne.
Zwraca się uwagę, że seria obniżek prawdopodobnie zakończy się już w pierwszych miesiącach 2026 roku. Szybkość oraz głębokość tych cięć będą w dużej mierze zależeć od efektów polityki antyinflacyjnej prowadzonej przez NBP, a także od tempa zbliżania się inflacji do pożądanego poziomu wyznaczonego przez bank centralny.
Nie sposób pominąć faktu, że szacunki dotyczące wysokości stóp pod koniec 2025 roku uwzględniają również globalne otoczenie monetarne. Decyzje podejmowane przez takie instytucje jak Europejski Bank Centralny czy amerykański Fed w znaczącym stopniu mogą wpływać na dalsze kroki NBP w zakresie polityki pieniężnej.
Dlaczego brak decyzji o cięciu stóp w grudniu 2025 roku byłby zaskoczeniem?
Decyzja o braku obniżki stóp procentowych w grudniu 2025 roku mogłaby zaskoczyć uczestników rynku finansowego, zwłaszcza że obecnie dominuje przekonanie o nadchodzących cięciach. Wielu ekspertów uważa je za naturalną kontynuację polityki Narodowego Banku Polskiego. Komunikaty Rady Polityki Pieniężnej regularnie podkreślają zamiar łagodzenia polityki pieniężnej, a grudniowe spotkanie traktowane jest jako kolejny krok w tym procesie.
Najważniejsze argumenty przemawiające za dalszymi obniżkami stóp to przewidywany spadek inflacji, która ma znaleźć się poniżej celu NBP. Prognozy ekonomistów wskazują, że pod koniec 2025 roku inflacja powinna wynieść około 1,5–1,7%. W takich warunkach pozostawienie kosztu pieniądza bez zmian byłoby trudne do obrony z perspektywy zadań banku centralnego.
Specjaliści finansowi przewidują, że główna stopa procentowa stopniowo osiągnie poziom 3,5–3,75% do końca 2025 roku. Odstępstwo od tego kursu mogłoby wywołać niepokój, zwłaszcza na rynku obligacji i walutowym, co negatywnie wpłynęłoby na stabilność systemu finansowego.
Wypowiedzi członków RPP są spójne i wskazują na gotowość do dalszych cięć, jeśli utrzymają się pozytywne tendencje inflacyjne. Niespodziewane zmiany nastawienia bez silnych argumentów mogłyby zaszkodzić wiarygodności polityki pieniężnej.
Nie można też pominąć kondycji gospodarki, która według prognoz będzie w 2025 roku wymagać impulsu do rozwoju. Utrzymywanie wysokich stóp ogranicza akcję kredytową i spowalnia wzrost gospodarczy. Wstrzymanie się od cięć mogłoby sugerować niepewność dotyczącą przyszłości gospodarki lub obawy przed wzrostem cen.
Istotne są także działania największych światowych banków centralnych, takich jak EBC i Fed. Globalne warunki gospodarcze sprzyjają polityce luzowania, przez co NBP potrzebowałby mocnych powodów, aby obrać inną ścieżkę.
Z dalszych obniżek stóp korzystają zarówno banki, jak i kredytobiorcy, zwłaszcza hipoteczni. Brak spodziewanych zmian mógłby negatywnie wpłynąć na nastroje przedsiębiorców i konsumentów, co byłoby niekorzystne z punktu widzenia gospodarczych priorytetów.
Dotychczasowe fazy łagodzenia polityki cechowały się jasnymi regułami i przewidywalnością. Niespodziewana decyzja w grudniu zmniejszyłaby transparentność działań NBP i osłabiłaby zaufanie rynku.
Wobec powyższego utrzymanie stóp procentowych na dotychczasowym poziomie podczas grudniowego posiedzenia wydaje się mało prawdopodobne i wymagałoby natychmiastowego, klarownego uzasadnienia ze strony banku centralnego.
W jaki sposób możliwe obniżki stóp procentowych wpłyną na rynek finansowy?
Decyzje NBP o obniżeniu stóp procentowych znacząco przekształcają polski rynek finansowy. Tańszy pieniądz wpływa na wiele jego obszarów, otwierając nowe szanse i stawiając wyzwania przed uczestnikami rynku.
Zmiany na rynku kredytowym są natychmiast widoczne. Obniżenie stopy referencyjnej skutkuje spadkiem odsetek od kredytów hipotecznych i konsumpcyjnych, co zwiększa dostępność finansowania nieruchomości i podnosi zdolność kredytową Polaków. Analizy bankowe pokazują, że obniżka stopy o 0,25 punktu procentowego może zwiększyć możliwości kredytowe przeciętnej rodziny o kilka procent.
Zmniejszenie stopy lombardowej obniża koszty krótkoterminowego pozyskiwania kapitału przez banki. Umożliwia to oferowanie korzystniejszych warunków pożyczek, co napędza konsumpcję oraz inwestycje przedsiębiorstw.
Spadek oprocentowania lokat bankowych zmienia zachowania oszczędzających. Inwestorzy coraz chętniej wybierają fundusze inwestycyjne, akcje i obligacje korporacyjne, co zwiększa ich popularność i podnosi wyceny tych instrumentów.
Na rynku obligacji skarbowych obniżki stóp procentowych powodują wzrost cen oraz spadek rentowności. Inwestorzy dostosowują swoje oczekiwania, przewidując kolejne redukcje, co obniża koszty obsługi długu publicznego i poprawia sytuację budżetu państwa. Podobne efekty obserwujemy na rynku obligacji korporacyjnych, gdzie rośnie liczba emisji przy niższym oprocentowaniu.
Wpływ zmian stóp procentowych widoczny jest także na rynku walutowym. Zmniejszenie różnic między stopami procentowymi w Polsce a silniejszymi gospodarkami może powodować osłabienie złotego, co przejawia się na przykład w spadku jego wartości o 1-2% względem euro i dolara.
Skutki obniżek stóp uwidaczniają się stopniowo. Rynki finansowe reagują prawie natychmiast, jednak realne efekty w gospodarce pojawiają się po kilku kwartałach. Pierwsze zmiany dotyczą zachowań klientów banków i inwestorów, następnie wpływają na produkcję, zatrudnienie oraz konsumpcję.
Sektor bankowy na początku cyklu obniżek doświadcza presji na marżę odsetkową, lecz wraz ze wzrostem popytu na kredyty i rozwojem gospodarczym możliwe jest odzyskanie rentowności. Banki odpowiadają na zmiany, rozwijając ofertę usług inwestycyjnych i doradczych.
Stabilniejsza polityka pieniężna ułatwia przewidywanie wydarzeń na rynku, pozwalając inwestorom i przedsiębiorcom lepiej planować działania i zarządzać ryzykiem, co wzmacnia stabilność całego systemu finansowego.
Nie można jednak zapominać o ryzykach związanych z obniżkami stóp. Zbyt agresywne lub długotrwałe obniżki mogą prowadzić do wzrostu inflacji, dlatego NBP musi zachować równowagę, wspierając rozwój bez utraty kontroli nad stabilnością cen.
Rynek nieruchomości jest szczególnie wrażliwy na tańsze kredyty. Spadek rat hipotecznych zwiększa zainteresowanie zakupem mieszkań, a ograniczona podaż może prowadzić do wzrostu cen. Eksperci prognozują, że obniżka stóp o jeden punkt procentowy może podnieść popyt na kredyty mieszkaniowe nawet o kilkanaście procent.
