Okres świąteczny niesie ze sobą znaczące wyzwania finansowe, wynikające z kilku nakładających się zjawisk gospodarczych. Polacy, przygotowując się do Świąt, stają przed trudnymi decyzjami konsumenckimi.
Największy wpływ na budżety domowe ma nieustanny wzrost cen artykułów i usług. Szczególnie dotkliwy jest szybujący koszt żywności, zwłaszcza:
- mięsa,
- warzyw,
- owoców oraz produktów importowanych.
Presja inflacyjna, choć nieco osłabła, pozostawiła trwałe podwyżki cen. W efekcie wiele rodzin dokładniej planuje zakupy i starannie kontroluje wydatki.
Wysokie ceny skłaniają konsumentów do większej rozwagi w zakupach. Już na kilka tygodni przed Świętami wiele osób:
- analizuje budżety,
- przeszukuje gazetki promocyjne,
- poluje na okazje,
- wybiera tańsze produkty, rezygnując często z marek znanych na rzecz ekonomicznych alternatyw.
Osoby zwykle wydające więcej na świąteczne zakupy szczególnie odczuwają skutki wzrostu cen. Wzrosły koszty najpotrzebniejszych artykułów, przez co na prezenty i przyjemności pozostaje mniej środków. Wiele rodzin zmienia priorytety, ograniczając wydatki w mniej istotnych obszarach, aby móc pozwolić sobie na symboliczne świętowanie.
Dodatkowo wzrost kosztów energii i usług komunalnych jeszcze bardziej obciąża budżety. Wymusza to ostrożność finansową i skutkuje zmianą podejścia do Świąt:
- spędzane są one bardziej skromnie,
- koncentrują się na najpotrzebniejszych zakupach,
- luksusowe elementy i bogate menu schodzą na dalszy plan.
Dlaczego konsumenci redukują świąteczne wydatki w obecnym roku?
w tym roku wielu Polaków decyduje się na skromniejsze zakupy świąteczne, czego głównym powodem są niezmiennie wysokie ceny oraz stagnacja zarobków. Wynagrodzenia, mimo niewielkiego wzrostu, nie pokrywają rosnących kosztów codziennego życia. Aż 68% ankietowanych deklaruje, że ich tegoroczny budżet na święta będzie niższy niż w poprzednich latach.
trudna sytuacja finansowa wynika w dużej mierze z ciągłego nacisku na rodzinne portfele. Choć tempo inflacji ostatnio spada, jej skutki wciąż są odczuwalne – ceny produktów pierwszej potrzeby oraz usług utrzymały się na podwyższonym poziomie. W związku z tym na codzienne zakupy trzeba przeznaczać więcej środków, co ogranicza możliwości finansowe na świąteczne wydatki.
nie bez znaczenia pozostaje również ogólna niepewność dotycząca przyszłości gospodarczej. Wielu Polaków stawia sobie za cel odbudowanie oszczędności, które nadszarpnęły rosnące raty kredytów oraz wysokie oprocentowanie – taki cel wskazuje 41% respondentów. Ostrożniejsze podejście przekłada się na bardziej przemyślane decyzje zakupowe w okresie świątecznym.
zauważalne są także wyraźne zmiany w strukturze wydatków. Oszczędności szuka się przede wszystkim w:
- kupowaniu tańszych prezentów,
- ograniczeniu kosztów przyjęć i rodzinnych spotkań,
- rezygnacji lub skróceniu świątecznych wyjazdów,
- mniejszym budżecie na ozdoby i dodatki.
dodatkowym wyzwaniem są tradycyjnie wyższe zimą rachunki za prąd i ogrzewanie, a także wzrost kosztów transportu. Wszystko to sprawia, że wiele rodzin musi jeszcze dokładniej planować domowe wydatki i pilnować budżetu.
nie można też pominąć wpływu czynników psychologicznych. W ostatnich latach wiele osób przyzwyczaiło się do rozsądniejszego gospodarowania pieniędzmi i nawet teraz, gdy sytuacja ekonomiczna nieco się poprawiła, wciąż stosują oszczędniejsze nawyki, co znajduje odzwierciedlenie w niższych wydatkach na święta.
Jak wysokie ceny towarów wpływają na decyzje zakupowe podczas Świąt?
Wysokie ceny towarów w czasie świąt wyraźnie zmieniają zwyczaje zakupowe Polaków. Coraz więcej osób zamiast działać impulsywnie, skrupulatnie planuje swoje wydatki, co pozwala realizować świąteczne cele mimo ograniczonego budżetu.
Wiele gospodarstw domowych przyjęło rozsądne podejście do zakupów jako normę. Aż 72% konsumentów:
- dokładnie rozpisuje swoje potrzeby,
- ustala limity dla poszczególnych kategorii,
- sporządza szczegółowe listy zakupowe z uwzględnieniem cen składników tradycyjnych potraw.
Zmiany na rynku skłaniają do szukania alternatywnych sposobów zaopatrzenia, takich jak:
- wzrost popularności sklepów hurtowych o 34% w porównaniu z ubiegłym rokiem,
- korzystanie z internetowych porównywarek cen przez 58% osób,
- zakupy bezpośrednio u producentów żywności, zyskujące na popularności o 29%,
- korzystanie z grup zakupowych w społecznościach lokalnych przez 15% gospodarstw.
Priorytety zakupowe także uległy zmianie:
- 81% badanych najpierw wybiera podstawowe artykuły spożywcze,
- następnie drobne upominki,
- na końcu dodatki i dekoracje świąteczne.
Zakupy są coraz częściej rozkładane na kilka tygodni – 64% klientów poluje na rabaty i promocje, aby uniknąć dużych, jednorazowych wydatków.
Popularność tańszych odpowiedników znanych marek rośnie – tak zwany downshifting produktowy deklaruje aż 77% ankietowanych. Dotyczy to szczególnie:
- słodyczy i przekąsek (83% wybiera tańsze wersje),
- alkoholi (68% decyduje się na zamienniki),
- dodatków do potraw (aż 91% rodzin sięga po produkty z niższej półki).
59% badanych nie rezygnuje całkowicie z droższych produktów, lecz ogranicza ich ilość, starając się zachować świąteczną atmosferę z umiarem.
Nowe technologie odgrywają kluczową rolę – popularność aplikacji do porównywania cen, wyszukiwania promocji oraz korzystania z cashbacku wzrosła o 43% w ciągu roku. Dzięki nim kupujący mogą sprawniej zarządzać budżetem i wybierać korzystniejsze oferty.
Coraz częściej Polacy decydują się również na wspólne zakupy z rodziną lub znajomymi. Obecnie 31% gospodarstw domowych łączy siły, dokonując większych zakupów po korzystniejszych cenach hurtowych, co pozwala znacznie zaoszczędzić.
Dlaczego polowanie na świąteczne promocje stało się kluczowe dla konsumentów?
Polacy coraz chętniej szukają atrakcyjnych promocji przed świętami – aż 83% z nas aktywnie poszukuje najlepszych okazji. Z roku na rok rośnie także czas poświęcany na analizowanie ofert: trzy lata temu wystarczały trzy dni, dziś to przeciętnie tydzień.
Ceny podstawowych produktów wzrosły średnio o 18-25% w ostatnich dwóch latach, co sprawiło, że polowanie na promocje stało się nie tylko wyborem, ale i koniecznością. Regularne sprawdzanie ofert pozwala przeciętnej rodzinie zaoszczędzić nawet od 420 do 680 zł podczas zakupów świątecznych.
W poszukiwaniu oszczędności konsumenci stosują różne strategie i korzystają z nowoczesnych narzędzi:
- ponad trzy czwarte osób przegląda aplikacje sklepowe w poszukiwaniu obniżek,
- niemal dwie trzecie subskrybuje newslettery, oczekując krótkoterminowych rabatów,
- 59% odwiedza kilka sklepów, porównując ceny produktów.
Przygotowania do świąt uległy zmianie – promocje pojawiają się wcześniej, a klienci planują zakupy z większym wyprzedzeniem. Dla dwóch trzecich osób pierwsze zakupy rozpoczynają się już na początku grudnia, skupiając się głównie na trwałych produktach, natomiast świeże artykuły trafiają do koszyka dopiero w ostatnich dniach przed świętami.
Wartość zakupów jest teraz najważniejsza – niemal trzy czwarte konsumentów wybiera produkty o najlepszym stosunku ceny do jakości, a aż 88% tworzy listy zakupowe i skrupulatnie dostosowuje wydatki do aktualnych promocji.
Najpopularniejsze formy promocji to:
- „drugi produkt za pół ceny” – korzysta z nich 63% badanych,
- oferty łączone – wybierane przez 57%,
- programy lojalnościowe z dodatkowymi rabatami – przyciągają 78% klientów.
Liczba spontanicznych zakupów zmalała o 43% – Polacy coraz rzadziej traktują święta jako okazję do nieprzemyślanych wydatków. Ponad połowa rodzin dokładnie kalkuluje koszty świątecznych posiłków oraz porównuje je z wydatkami z poprzedniego roku.
Dla 39% osób śledzenie promocji to forma zabezpieczenia domowego budżetu na okres zwiększonych wydatków zimą, kiedy rachunki za ogrzewanie i energię znacząco rosną.
Korzystanie z promocyjnych ofert wpływa na większy budżet na prezenty – osoby korzystające z okazji mogą przeznaczyć średnio o 23% więcej na upominki, nie zwiększając przy tym całkowitych świątecznych wydatków.
Wpływ inflacji na świąteczny budżet
wzrost cen powodowany inflacją znacząco wpływa na wydatki świąteczne polskich rodzin, zmieniając nie tylko codzienne przyzwyczajenia zakupowe, ale także podejście do planowania budżetu domowego. Mimo że obecny wskaźnik CPI jest niższy niż w rekordowych latach 2022-2023, Polacy nadal odczuwają rosnące koszty utrzymania.
Święta szczególnie uwypuklają presję inflacyjną, gdy bazowy poziom inflacji utrzymuje się na poziomie 4-5%. W ciągu ostatnich trzech lat oznacza to spadek realnej siły nabywczej o kilkanaście procent, co przekłada się na to, że z tą samą sumą można kupić zdecydowanie mniej niż wcześniej.
Wzrost cen nie dotyczy jednak wszystkich kategorii produktów jednakowo. Najsilniej odczuwalne podwyżki dotyczą kluczowych świątecznych wydatków:
- żywności i napojów bezalkoholowych, które zdrożały o blisko 10%,
- energii elektrycznej, której ceny wzrosły średnio o 15%,
- usług związanych z organizacją świątecznych uroczystości, gdzie wzrosty sięgają 8-10%.
Działania Narodowego Banku Polskiego, mimo stabilizacji stóp procentowych, nie rekompensują w pełni skutków inflacji. Dane GUS wskazują, że ponad połowa Polaków zauważa stały wzrost cen produktów świątecznych, co wymusza zmiany w zarządzaniu środkami finansowymi.
Aby sprostać tym wyzwaniom, rodziny sięgają po różne strategie planowania budżetu. Popularnym rozwiązaniem jest wyznaczanie limitów wydatków dla poszczególnych kategorii, a ponad 60% gospodarstw dzieli budżet na oddzielne pule:
- na jedzenie,
- na prezenty,
- na dekoracje i rozrywki.
Te działania przynoszą wymierne efekty — przeciętne wydatki na świąteczne spotkania spadły o niemal 20% w porównaniu do okresu sprzed podwyżek cen. Uważniejsze planowanie zakupów pozwala rodzinom częściowo zniwelować skutki wzrostu kosztów.
Zauważalne są także zmiany w finansowaniu wydatków świątecznych — coraz mniej osób korzysta z kredytów na ten cel. Liczba przypadków zadłużania się na święta zmniejszyła się o prawie jedną czwartą, co świadczy o większej rozwadze i rosnącej świadomości kosztów zadłużenia.
Eksperci przewidują, że podwyższone ceny utrzymają się przez kilka najbliższych lat. Nawet gdy inflacja zacznie stopniowo maleć, oszczędne i przemyślane zarządzanie domowym budżetem stanie się koniecznością, do której trzeba będzie się przyzwyczaić.
Jak inflacja wpływa na świąteczny budżet przeciętnego polskiego gospodarstwa domowego?
Wzrost inflacji w Polsce znacząco wpływa na świąteczne wydatki przeciętnej rodziny, zmuszając wielu do przemyślenia planu budżetu na ten wyjątkowy czas. Tegoroczna kwota przeznaczana na świąteczne zakupy to przeciętnie 1387 zł, co potwierdza utrzymujący się trend spadkowy w ostatnich latach. Ponad dwie trzecie Polaków przyznaje, że ich świąteczne wydatki są niższe niż wcześniej.
Obniżenie realnej wartości pieniędzy to główny efekt inflacji. Mimo rosnących nominalnie zarobków, za tę samą kwotę możemy kupić dziś mniej – wartość nabywcza złotówki znacznie osłabła.
Aby sprostać nowym wyzwaniom, rodziny stosują różne strategie ograniczania wydatków:
- 76% dokładnie pilnuje budżetu świątecznego, robiąc zakupy z większą rozwagą,
- 83% sprawdza oferty i promocje, często porównując ceny w kilku sklepach,
- 77% wybiera tańsze odpowiedniki popularnych produktów, rezygnując z droższych marek.
Coraz więcej osób decyduje się na rozsądne kompromisy w obliczu rosnących cen. Wydatki na dobra luksusowe są ograniczane, a priorytetem stają się podstawowe świąteczne potrzeby. Na dekoracjach oszczędza się aż o 34%, natomiast na rozrywce o 28%, aby zaoszczędzić na jedzeniu i prezentach.
Zmiany widoczne są także w planowaniu zakupów – 64% Polaków rozkłada świąteczne wydatki na kilka tygodni, co pozwala zminimalizować jednorazowy, duży wydatek. Stopniowe gromadzenie prezentów i potrzebnych rzeczy staje się coraz bardziej popularne, korzystając z wcześniejszych promocji.
Trudniejsza sytuacja finansowa ogranicza decyzje o zaciąganiu kredytów na święta. Liczba pożyczek konsumenckich związanych ze świętami spadła o 25%, ukazując rosnącą ostrożność oraz większą świadomość ekonomiczną.
Nie wszyscy jednak odczuwają skutki inflacji jednakowo. Najbardziej dotknięte są osoby o niższych i przeciętnych dochodach, dla których przygotowania do świąt stanowią poważne obciążenie budżetu. W tej grupie ponad 80% przyznało, że musiało znacznie ograniczyć wydatki lub całkowicie zrezygnować z niektórych tradycyjnych zwyczajów świątecznych.
Podwyżki cen trwale zmieniają podejście Polaków do zakupów i zarządzania finansami. Kontrola wydatków i rozsądne gospodarowanie stają się codziennością, która najprawdopodobniej utrzyma się na dłużej, nawet jeśli sytuacja gospodarcza ulegnie poprawie.
Polskie rodziny odnalazły własne sposoby na radzenie sobie ze wzrostem cen w okresie świąt. Aż 73% przyznaje, że wysokie wydatki już ich nie dziwią i stały się elementem codzienności. Nie oznacza to jednak pogodzenia się z sytuacją — przeciwnie, większość aktywnie stara się utrzymać atmosferę świąt, a równocześnie szuka sposobów na ograniczenie kosztów.
Zmienia się podejście do zakupów: 58% gospodarstw domowych przekierowuje środki z mniej ważnych wydatków na te, które mają znaczenie z punktu widzenia świątecznych tradycji. Na przykład aż 81% nie zamierza rezygnować z jakości wigilijnych potraw, choć stara się znaleźć tańsze składniki czy korzystniejsze oferty.
Coraz częściej pojawiają się trwałe zmiany w zwyczajach zakupowych. Wiele osób podejmuje konkretne kroki:
- 65% rozpoczyna świąteczne zakupy już w listopadzie,
- niemal połowa regularnie uzupełnia zapasy trwałych artykułów, wykorzystując promocje przez cały rok,
- 39% rezygnuje z nieprzemyślanych zakupów na rzecz starannego planowania wydatków.
Również sposób finansowania przygotowań do świąt ulega zmianom. 43% rodzin systematycznie odkłada niewielkie sumy do specjalnego funduszu świątecznego, co stanowi znaczny wzrost w porównaniu z wcześniejszym okresem.
Wzrost cen sprawił, że wiele osób na nowo zastanawia się, co naprawdę liczy się w święta. Według badań CBOS 77% Polaków zmieniło swoje spojrzenie na tę okazję. W praktyce:
- ponad połowa zaczęła bardziej doceniać wartości niematerialne,
- 62% wybiera prezenty z większą rozwagą i w mniejszej ilości,
- 71% rezygnuje z dotychczasowych „must have”, które nie wpływały na radość z bycia razem.
Organizacja świąt również ewoluuje — coraz częściej koszty dzielone są pomiędzy uczestników. Większość rodzin decyduje się na wspólne składki, w niemal co drugim domu wymienia się potrawami, a coraz więcej osób tworzy nieformalne grupy zakupowe z bliskimi.
Pomimo inflacji sięgającej nawet 10% w kategorii produktów świątecznych, handel obserwuje tylko 5% wzrost średniej wartości zakupów, co wyraźnie świadczy o rosnącej rozważności konsumentów.
| Dochód miesięczny | Reakcja na wzrost cen |
|---|---|
| powyżej 10 tys. zł | utrzymują dotychczasowy standard świąt, choć wydatki rosną |
| poniżej 4 tys. zł | 84% gospodarstw zmuszona do istotnych zmian i cięcia kosztów |
Z badania Santander Consumer Bank wynika, że 59% Polaków zamierza trwale wdrożyć oszczędne nawyki zakupowe, nawet jeśli ich sytuacja materialna się poprawi. To pokazuje, że rosnąca świadomość finansowa jest jednym z najważniejszych efektów wyzwań związanych z presją cen.
Czy presja cenowa zmienia preferencje zakupowe Polaków na Święta?
Rosnące ceny znacząco wpływają na świąteczne wybory zakupowe Polaków, przynosząc wyraźne zmiany na rynku. Aż 79% konsumentów przyznaje, że podniesione koszty skłaniają ich do modyfikowania nie tylko samego asortymentu, ale także sposobu, miejsca i terminu zakupów.
Polacy coraz rzadziej ulegają zakupowym impulsom – zamiast tego, dokładnie planują wydatki. Już 83% kupujących systematycznie porównuje ceny w różnych sklepach przed podjęciem decyzji. Skłonność do spontanicznych zakupów spadła, o czym świadczy fakt, że aż 67% badanych całkowicie z nich zrezygnowało podczas świąt.
Zmienia się również zawartość zakupowych koszyków - coraz częściej wybierane są tańsze warianty produktów. Trend „trade-down” najczęściej obejmuje:
- artykuły spożywcze (71%),
- prezenty (64%),
- dekoracje (82%).
Rosnącą popularnością cieszą się zakupy internetowe. Już ponad 60% ankietowanych preferuje e-commerce, doceniając zarówno atrakcyjniejsze ceny, jak i możliwość spokojnego porównywania ofert. Same aplikacje do wyszukiwania najlepszych cen zanotowały aż 53-procentowy wzrost pobrań przed świętami.
Lojalność wobec renomowanych marek ustępuje miejsca produktom o korzystniejszej cenie. Aż 74% Polaków wybiera teraz marki własne sklepów, a większość z nich nie planuje wracać do droższych produktów nawet po ewentualnej stabilizacji sytuacji na rynku.
Zakupy stały się także mniej przyjemne emocjonalnie. Dla co drugiego Polaka świąteczne wydatki oznaczają raczej stres niż radość. Mimo to, dobrze zorganizowane i oszczędne zakupy przynoszą satysfakcję dla 63% osób.
W odpowiedzi na nowe potrzeby klientów, sklepy wprowadzają specjalne promocje łączące atrakcyjną cenę z odpowiednią jakością. Klienci coraz częściej korzystają też z rozwiązań wspierających kontrolę wydatków, takich jak:
- pakiety (wybierane przez 58% konsumentów),
- programy lojalnościowe z natychmiastowymi rabatami (73%),
- zakupy grupowe (31% gospodarstw domowych).
Większość respondentów – bo aż 71% – deklaruje, że zmienione nawyki pozostaną z nimi na dłużej, nawet jeśli presja cen stanie się łagodniejsza. To sygnał trwałej przemiany w sposobie traktowania świątecznych wydatków.
Polacy wybierają coraz bardziej świadomie. Określają, na co chcą przeznaczyć środki, rezygnując z mniej istotnych tradycji. 66% z nich jasno wskazuje priorytety świątecznych wydatków, koncentrując się na tym, co najważniejsze.
Jak Polacy planują oszczędzać na Święta?
W obliczu coraz wyższych kosztów życia Polacy sięgają po sprawdzone sposoby na oszczędzanie podczas świąt. Aż trzy czwarte rodzin zamierza przyciąć wydatki w każdej części świątecznego budżetu, co wyraźnie pokazuje rosnące zainteresowanie rozsądnym zarządzaniem finansami.
Największe cięcia dotyczą jedzenia. Blisko dwie trzecie badanych ogranicza liczbę potraw na wigilijnym stole, zastępując tradycyjne dwanaście dań wyselekcjonowanymi sześcioma lub ośmioma, co znacząco zmniejsza koszty. Coraz częściej rezygnuje się z gotowych produktów na rzecz samodzielnego przygotowywania potraw – na taki krok decyduje się ponad siedem na dziesięć osób.
Podobnie jest z prezentami. Polacy wprowadzają tu nowe zwyczaje:
- aż 58% rodzin organizuje losowania, aby ograniczyć liczbę upominków,
- w zdecydowanej większości ustalane są limity cenowe, zazwyczaj w granicach 100-150 zł,
- 45% wybiera własnoręcznie wykonane podarunki, co jest wynikiem lepszym niż w poprzednim roku.
Z danych IBRIS wynika, że wielu rodaków robi dokładny przegląd domowych zapasów, aby nie kupować niepotrzebnych rzeczy. Aż 89% tworzy szczegółowe listy zakupowe, co stało się znacznie popularniejsze w ostatnich latach.
Jeśli chodzi o dekoracje, coraz więcej osób sięga po ozdoby z ubiegłych lat – deklaruje tak trzy czwarte Polaków. Własnoręczne tworzenie świątecznych dekoracji zyskuje zwolenników; ponad 40% wykorzystuje do tego materiały, które już są w domu. Warsztaty online z robienia ozdób przyciągają coraz większe grono miłośników kreatywności.
Do najskuteczniejszych strategii należy także wcześniejsze planowanie zakupów. Ponad 79% rodzin rozpoczyna przygotowania już na początku listopada, co pozwala korzystać z promocji, lepiej rozłożyć wydatki i uniknąć przedświątecznego pośpiechu.
Ważne jest także rozsądne wybieranie miejsc zakupów. Większość konsumentów porównuje oferty dyskontów, supermarketów i małych sklepów, aby jak najlepiej wykorzystać swój budżet.
Wiele osób korzysta z narzędzi wspierających kontrolę wydatków:
- trzy czwarte badanych używa aplikacji finansowych do monitorowania wydatków,
- 57% tworzy specjalne „koperty” świąteczne lub zakłada osobne konta oszczędnościowe, na które odkłada środki przez kilka miesięcy.
Oszczędności dotyczą także świątecznych wyjazdów – 68% rodzin decyduje się na ich ograniczenie lub rezygnację. Wielodniowe pobyty coraz częściej zastępowane są jednodniowymi wizytami, co pozwala ograniczyć wydatki na transport i noclegi.
Coraz większą wagę przywiązujemy do rozsądnych decyzji finansowych. 82% osób świadomie analizuje każdy wydatek i odrzuca niepotrzebne zakupy, co pozwala zmniejszyć świąteczne wydatki nawet o jedną piątą.
Eksperci podkreślają, że wprowadzane zmiany nie oznaczają rezygnacji z obchodzenia świąt czy bliskości rodzinnej – przeciwnie, ponad 90% Polaków deklaruje, że mimo ograniczeń budżetowych najważniejsze są świąteczny klimat i tradycje.
W obliczu coraz trudniejszej sytuacji gospodarczej Polacy wykazują się pomysłowością, szukając rozmaitych sposobów na ograniczenie świątecznych wydatków. Aż 85% gospodarstw domowych deklaruje, że stosuje przynajmniej trzy metody oszczędzania, nie rezygnując przy tym z charakterystycznych dla Bożego Narodzenia tradycji.
Największą uwagę poświęca się codziennym zakupom spożywczym. Rodziny planują je z wyprzedzeniem, rozkładając większe zakupy na kilka tygodni przed świętami. Takie działanie pozwala 73% z nich uniknąć windowanych cen w ostatnim momencie i skorzystać z promocji na produkty o dłuższym terminie ważności.
Nowoczesne technologie coraz częściej wspierają te oszczędnościowe działania. Ponad 80% osób używa aplikacji do sprawdzania różnic cenowych, a większość aktywuje także elektroniczne kupony w sklepach i posługuje się prostymi kalkulatorami budżetowymi, by nie przekroczyć zaplanowanych wydatków.
Kiedy przychodzi moment wyboru prezentów, wiele rodzin wybiera bardziej praktyczną drogę. Coraz popularniejsza staje się zabawa, w której losujemy jedną osobę, której kupujemy upominek – tę metodę wybiera już 61% ankietowanych rodzin. Z kolei 74% woli podarować coś przydatnego niż dekoracyjny drobiazg.
Widoczna jest też tendencja do selektywnego podejścia do zakupów. Polacy świadomie wybierają, z czego mogą zrezygnować, a na czym nie oszczędzają wcale. Według badania Santander Consumer Bank:
- 79% rodzin nie idzie na kompromis w kwestii jakości składników na wigilijny stół,
- 86% redukuje liczbę dodatkowych dań oraz przekąsek.
Menu bożonarodzeniowe również staje się skromniejsze. 68% respondentów ogranicza liczbę tradycyjnych potraw do 6–8 najważniejszych, a prawie 80% decyduje się na większą ilość dań jarskich, które są tańsze od tych z mięsem. Ponad połowa rodzin dokładnie rozplanowuje porcje, by zmniejszyć marnotrawstwo.
W wielu domach gotowanie odbywa się wspólnie – niemal połowa rodzin dzieli obowiązki kulinarne, każdy przygotowuje jedną potrawę, co pozwala odciążyć gospodarza i zaoszczędzić czas.
Poza tradycyjnymi metodami oszczędzania, Polacy korzystają z mniej oczywistych sposobów na ekonomiczne święta. Spora grupa wybiera zakupy w hurtowniach albo sięga po produkty prosto od lokalnych producentów. Popularność zyskują także programy zwrotu części wydatków, a zdecydowana większość ogranicza kupowanie nowych ozdób choinkowych.
Coraz mniej osób daje się ponieść impulsywnym zakupom – aż 91% konsumentów trzyma się wcześniej przygotowanej listy, podczas gdy jeszcze dwa lata temu tak robiło tylko 68%.
Rodzinne budżety świąteczne są dziś coraz lepiej zorganizowane. Dwie trzecie rodzin korzysta z osobnych kopert lub kont, by mieć pełną kontrolę nad wydatkami na święta.
Oszczędzanie zaczyna się coraz wcześniej – już we wrześniu 42% Polaków odkłada określone sumy na grudniowe wydatki, co pozwala im uniknąć zadłużania się w okresie świątecznym.
Coraz więcej osób modyfikuje też tradycyjną formę świętowania. Zamiast jednej dużej kolacji, ponad jedna trzecia rodzin wybiera rozłożenie spotkań na kilka dni, przygotowując mniejsze, bardziej dostosowane do swoich możliwości i potrzeb posiłki.
Gdzie Polacy szukają oszczędności w okresie świątecznym?
W czasach, gdy codzienne wydatki rosną, a inflacja daje się we znaki, Polacy coraz intensywniej szukają sposobów na świąteczne oszczędności. Najczęściej starają się ograniczać koszty w tych obszarach, które najbardziej obciążają portfel.
Przede wszystkim oszczędza się na żywności — dla aż 76% rodzin to priorytet podczas planowania wydatków. Coraz popularniejsze staje się robienie zakupów w dyskontach, takich jak Biedronka czy Lidl, głównie ze względu na atrakcyjne oferty.
- 82% osób regularnie przegląda gazetki promocyjne,
- 67% korzysta z programów lojalnościowych z rabatami,
- 58% rozdziela zakupy między różne sklepy, by wybrać najkorzystniejsze propozycje.
Sklepy hurtowe zyskują na znaczeniu — przed świętami sięga po nie już 41% Polaków, którzy kupując na zapas produkty długoterminowe, znacząco obniżają koszty. Coraz częściej kilka rodzin decyduje się na wspólne zakupy, dzieląc wydatki i produkty.
Świat online pomaga w oszczędzaniu. W okresie bożonarodzeniowym ruch na stronach porównujących ceny rośnie aż o 73%. Większość osób sprawdza ceny w internecie przed wizytą w sklepach stacjonarnych, a oferty darmowej dostawy i kody rabatowe przyciągają uwagę 64% kupujących.
Jeśli chodzi o prezenty pod choinkę, dominuje pragmatyzm:
- blisko 75% wybiera upominki praktyczne zamiast kosztownych gadżetów,
- ponad połowa szuka promocji od jesieni,
- 48% decyduje się na własnoręcznie przygotowane prezenty, co nadaje im bardziej osobisty charakter,
- 31% wybiera rzeczy używane lub odnowione — o 12 punktów procentowych więcej niż rok temu.
Oszczędzanie obejmuje także dekoracje. Aż 77% wykorzystuje ozdoby z poprzednich lat zamiast kupować nowe. Wiele osób uczestniczy w domowych warsztatach tworzenia dekoracji, stawia na naturalne dodatki, takie jak szyszki czy gałązki, albo wymienia się świątecznymi ozdobami ze znajomymi.
Wydatki na prąd i ogrzewanie też pod kontrolą. Niemal dwie trzecie gospodarstw ogranicza korzystanie ze świątecznych światełek, wybierając ledowe, energooszczędne rozwiązania. Kontrola temperatury pozwala zaoszczędzić nawet 120-180 zł.
Wybór tańszych zamienników jest powszechny – 82% konsumentów decyduje się na mniej kosztowne odpowiedniki, zwłaszcza w przypadku:
- bakalii (91%),
- alkoholu (78%),
- słodyczy (85%).
Oszczędności dotyczą także transportu. 69% Polaków organizuje wspólne przejazdy lub korzysta z tańszych form komunikacji, a 41% rezygnuje z dalekich wyjazdów, wybierając kameralne spotkania z najbliższymi.
Lokalne targi i bazary przyciągają klientów, ponieważ 37% osób preferuje zakupy bezpośrednio od producentów, co pozwala zmniejszyć wydatki nawet o 30% w porównaniu z tradycyjnymi sklepami.
Mimo rosnących cen, Polacy wykazują kreatywność i konsekwencję w pilnowaniu wydatków. Przemyślane decyzje, porównywanie ofert oraz unikanie zbędnych zakupów pozwalają cieszyć się świętami bez nadwyrężania budżetu domowego.
