Dlaczego wprowadzenie zakazu importu trofeów myśliwskich jest istotne?
wprowadzenie zakazu sprowadzania trofeów myśliwskich służy kilku kluczowym celom, przede wszystkim lepszej ochronie gatunków zagrożonych wyginięciem. W latach 2014-2024 do Polski trafiło ponad 1500 trofeów od takich zwierząt jak słonie, lwy, żyrafy czy nosorożce białe – wszystkich należących do gatunków zagrożonych wyginięciem.
takie rozwiązanie zmniejsza nacisk na dziką faunę ze strony myśliwych, ponieważ zakaz importu trofeów sprawia, że polowania na rzadkie gatunki stają się mniej opłacalne, co obniża zainteresowanie tego typu łowiectwem. Ma to pozytywny wpływ na stan przyrody i pozwala skuteczniej chronić zwierzęta.
nowe przepisy wpisują się w międzynarodowe działania na rzecz ratowania zagrożonych gatunków, a Polska, decydując się na zakaz, realnie przyczynia się do zwalczania nielegalnego obrotu zwierzętami i ich częściami.
ustawa jest odpowiedzią na międzynarodowe zobowiązania wynikające z Konwencji Waszyngtońskiej (CITES), której system zezwoleń reguluje handel zwierzętami zagrożonymi, jednak w praktyce okazuje się często niewystarczający, by zahamować dramatyczny spadek liczebności tych gatunków.
zakaz importu niesie też ważny przekaz edukacyjny i moralny, budując szacunek wobec dzikiej przyrody i przypominając społeczeństwu o konieczności dbania o różnorodność biologiczną. Dzięki temu rośnie świadomość potrzeby ochrony środowiska i odpowiedzialności za przyszłość natury.
Zakaz wwozu trofeów myśliwskich obejmuje wybrane gatunki oraz fragmenty ciał zwierząt zagrożonych wyginięciem. Nowe przepisy uniemożliwiają sprowadzanie do Polski pamiątek z polowań na zwierzęta objęte ścisłą ochroną, takie jak lwy, słonie, białe nosorożce czy żyrafy.
W praktyce oznacza to, że do kraju nie wjadą:
- skóry,
- kły,
- rogi,
- czaszki,
- całe głowy,
- ani żadne inne części ciał tych chronionych gatunków.
Została zamknięta możliwość legalnego przywozu trofeów pochodzących od zwierząt zagrożonych wyginięciem, niezależnie od ich formy.
Jednym z kluczowych elementów tego zakazu jest wycofanie zezwoleń CITES – dokumentów uprawniających do międzynarodowego handlu chronionymi gatunkami. Nawet jeśli ktoś złoży wniosek o przywóz takiego trofeum, nie otrzyma odpowiedniej zgody od polskich organów.
Ograniczenia dotyczą przede wszystkim zwierząt figurujących na światowych listach gatunków zagrożonych. Te regulacje zaostrzają wcześniejsze zasady wynikające z Konwencji Waszyngtońskiej, dzięki czemu w Polsce wprowadzono jeszcze skuteczniejszą ochronę rzadkich i narażonych na wyginięcie zwierząt.
Jakie zmiany przewiduje projekt ustawy dotyczący importu trofeów myśliwskich?
Projekt ustawy wprowadza kluczowe modyfikacje w przepisach ochrony gatunków zagrożonych, ze szczególnym uwzględnieniem importu trofeów myśliwskich.
Najważniejsze zmiany obejmują:
- całkowite zawieszenie wydawania zezwoleń CITES na przywóz trofeów pochodzących od zwierząt zagrożonych wyginięciem,
- bezwarunkowy zakaz importu trofeów z wyjątkowo chronionych gatunków, takich jak słoń afrykański, lew, żyrafa czy biały nosorożec,
- objęcie przepisami wszystkich form trofeów – od skór, kłów i rogów, przez czaszki, aż po kompletne głowy,
- wprowadzenie surowych kar za naruszenie zakazów, w tym kary pozbawienia wolności do pięciu lat, z minimalną karą wynoszącą trzy miesiące,
- wzmocnienie kontroli granicznych i uszczelnienie mechanizmów zapobiegających nielegalnemu przewozowi części zwierząt podlegających ochronie.
Projekt ustawy wykracza także poza wymagania Konwencji Waszyngtońskiej, wprowadzając w Polsce bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące importu trofeów myśliwskich.
Zgodnie z propozycją z 2023 roku:
- zostaje całkowicie wyeliminowana możliwość legalnego przywozu trofeów pochodzących od zwierząt zagrożonych wyginięciem,
- zakaz dotyczy wszystkich celów i charakteru importu,
- ustawa wprowadza długoterminowe rozwiązania, które nie tylko zakazują importu, lecz także likwidują procedury umożliwiające uzyskanie zezwoleń na przewóz trofeów z polowań za granicą, nawet jeśli są one legalne w danym kraju.
Ustawa ma na celu skuteczniejszą ochronę różnorodności biologicznej w Polsce, podkreślając zaangażowanie kraju w międzynarodowe zobowiązania dotyczące ochrony gatunków zagrożonych.
Czym są zezwolenia CITES i jakie mają znaczenie w kontekście zakazu?
Zezwolenia CITES to dokumenty wydawane na mocy międzynarodowej Konwencji Waszyngtońskiej, która reguluje obrót dzikimi zwierzętami i roślinami zagrożonymi wyginięciem. Dzięki nim możliwe jest monitorowanie i kontrolowanie przemieszczania chronionych gatunków przez granice różnych państw.
Każdy transport okazów objętych ochroną wymaga uzyskania odpowiednich zezwoleń – są one niezbędne, aby przewóz odbywał się zgodnie z ustalonymi zasadami i przepisami międzynarodowymi dotyczącymi ochrony przyrody.
Wprowadzenie zakazu importu trofeów myśliwskich podkreśliło rolę zezwoleń CITES. Nowe przepisy w Polsce znacząco zaostrzają regulacje i całkowicie uniemożliwiają sprowadzanie trofeów pochodzących od gatunków zagrożonych. W praktyce brak stosownego zezwolenia sprawia, że przywóz takiego trofeum jest nielegalny, niezależnie od okoliczności uzyskania go poza granicami kraju.
Do przewozu jakiejkolwiek części chronionego zwierzęcia konieczne jest potwierdzenie legalnego pochodzenia. Jednak najnowsze przepisy uniemożliwiają uzyskanie takiego dokumentu w Polsce – bez wydanego zezwolenia nie można nie tylko importować trofeum, ale nawet go posiadać czy przechowywać, co wzmacnia skuteczność wprowadzonego zakazu.
Obowiązujące regulacje są surowsze od tych narzuconych przez samą Konwencję Waszyngtońską, która przewiduje pewne wyjątki i możliwość wydawania zezwoleń pod określonymi warunkami. Nowe polskie prawo nie przewiduje jednak takich odstępstw i wprowadza całkowity zakaz przywozu trofeów należących do gatunków zagrożonych wyginięciem.
Zezwolenia CITES pierwotnie miały umożliwiać weryfikację pochodzenia egzemplarzy; ich brak nie pozwalał odróżnić legalnie zdobytych trofeów od tych pozyskanych niezgodnie z prawem. Jednak obecnie różnica ta straciła znaczenie, ponieważ wszystkie trofea z wymienionych gatunków są objęte bezwzględnym zakazem importu.
Zakaz obejmuje każdą formę trofeum:
- skóry,
- zęby,
- rogi,
- spreparowane głowy,
- inne fragmenty ciała zwierząt wpisanych na listę gatunków zagrożonych.
Wprowadzenie zakazu sprowadzania trofeów myśliwskich stanowi skuteczny sposób na ochronę ginących gatunków. Rozwiązanie to wpływa zarówno na środowisko naturalne, jak i na rynek związany z myślistwem. Gdy import zostaje wstrzymany, liczba polowań na zwierzęta znajdujące się na granicy wyginięcia spada, dzięki czemu ich populacje mają szansę na odbudowę.
Najważniejszym efektem tej regulacji jest likwidacja finansowych zachęt do polowań trofeowych. Statystyki pokazują, że w latach 2014–2024 Polacy przywieźli do kraju ponad 1500 pamiątek myśliwskich pochodzących od takich zwierząt jak słonie czy lwy. Zamknięcie rynku dla tych przedmiotów ogranicza chętnych, co bezpośrednio przekłada się na mniejsze zagrożenie dla dzikiej fauny.
Równie istotne jest wstrzymanie wydawania zezwoleń CITES, które zamyka legalną drogę do sprowadzania trofeów łowieckich. Dla wielu myśliwych brak możliwości oficjalnego przywozu kolekcji oznacza utratę zainteresowania tego typu polowaniami, nawet jeśli prawo innych krajów na nie pozwala. W konsekwencji coraz mniej osób z Polski bierze udział w polowaniach organizowanych za granicą.
Decyzja ta uderza też w ekonomię związaną z safari i polowaniami. Firmy oferujące tego typu wyjazdy tracą część klientów, co obniża ich dochody i zmniejsza atrakcyjność prowadzenia takiej działalności. W efekcie presja wywierana na zagrożone gatunki słabnie.
Przepisy te mają także walor edukacyjny – pomagają rozwijać świadomość ekologiczną w społeczeństwie i budują poczucie odpowiedzialności za świat przyrody. Jasny sygnał: ochrona zagrożonych gatunków jest priorytetem, ważniejszym niż kolekcjonerskie pasje.
Co więcej, polska ustawa wprowadza bardziej rygorystyczne zasady niż Konwencja Waszyngtońska, wzmacniając działania na rzecz ochrony przyrody na arenie międzynarodowej. Dzięki temu nasz kraj trafia do grona liderów dbających o środowisko, co może stać się inspiracją dla innych.
Nie bez znaczenia jest również zaostrzenie kontroli granicznej. Dzięki skrupulatniejszym działaniom służb łatwiej jest wychwycić próby nielegalnego przewozu części ciał chronionych zwierząt, co dodatkowo utrudnia przemyt.
Jakie są kary za złamanie zakazu importu trofeów myśliwskich?
Polskie przepisy stanowczo zabraniają przywozu trofeów myśliwskich pochodzących od gatunków zagrożonych wyginięciem. Naruszenie tych reguł może skutkować karą więzienia od trzech miesięcy aż do pięciu lat.
Już najniższy wymiar kary – trzy miesiące pozbawienia wolności – świadczy o poważnym podejściu do każdego, nawet pojedynczego, przypadku łamania prawa. Górna granica, sięgająca pięciu lat więzienia, sytuuje te czyny wśród najgroźniejszych wykroczeń przeciwko środowisku.
Sankcje nie kończą się jednak na ograniczeniu wolności. Władze mogą:
- zająć nielegalnie przewożone trofea,
- skonfiskować narzędzia wykorzystywane do popełnienia przestępstwa,
- wymierzyć kary pieniężne,
- wpisać wyrok do rejestru skazanych,
- co może komplikować przyszłe plany podróżnicze.
Tak rygorystyczny system kar został stworzony, by odstraszać potencjalnych przemytników i zniechęcać do nielegalnego przewozu trofeów z polowań zagranicznych. W rezultacie obserwuje się spadek zainteresowania łowami na rzadkie, chronione gatunki.
Szczególną rolę odgrywają celnicy i pogranicznicy, którzy otrzymali dodatkowe narzędzia oraz przeszkolenie w rozpoznawaniu zabronionych okazów. Dzięki temu kontrole na granicach są o wiele skuteczniejsze, a cały system ochrony bardziej spójny.
Regulacje dotyczące sankcji są częścią szerszych ram prawnych związanych z polowaniami oraz ochroną zwierząt na poziomie międzynarodowym. Polska kładzie duży nacisk na przestrzeganie postanowień Konwencji Waszyngtońskiej, choć jej własne przepisy są znacznie surowsze niż wymogi tej umowy.
