Dyrektywa UE uderza w polskie inwestycje w baterie! Nowy ślad węglowy, nowe zasady gry
Polska, dotychczas europejski potentat w produkcji baterii do aut elektrycznych, mierzy się z poważnym wyzwaniem. Najnowsza dyrektywa Unii Europejskiej dotycząca kalkulacji śladu węglowego może radykalnie zmienić pozycję naszego kraju na światowej mapie producentów akumulatorów. Jakie następstwa przyniesie modyfikacja metodologii i czy rodzime przedsiębiorstwa zdołają dostosować się do zmienionych wymagań?
Inwestycje zagrożone? Unijna dyrektywa o bateriach zmienia reguły
Najnowsze przepisy UE wprowadzają fundamentalne zmiany w obliczaniu śladu węglowego, które mogą istotnie zagrozić polskim przedsięwzięciom w branży akumulatorowej. Zgodnie z propozycją Komisji Europejskiej, począwszy od 2025 roku każdy akumulator będzie musiał posiadać certyfikat określający jego ślad węglowy. Co gorsza, od połowy 2028 roku wprowadzone zostaną maksymalne limity emisji CO2, których przekroczenie może skutkować zakazem dystrybucji na terenie Wspólnoty. Szczególnie alarmujący jest fakt, że nowa metodologia ma opierać się na krajowej strukturze energetycznej, a nie na indywidualnych kontraktach zakładów z dostawcami ekologicznej energii. Stawia to nasz kraj w niekorzystnym położeniu, gdyż
Polska wciąż w znacznym stopniu (56% w 2024 r.) bazuje na węglu przy wytwarzaniu energii. Dla porównania, Francja wykorzystuje węgiel jedynie w 0,5% swojego miksu energetycznego, a Węgry w 8,1%.
Rewolucja w liczeniu śladu węglowego: Co to oznacza dla Polski?
Modyfikacja sposobu kalkulacji śladu węglowego stanowi prawdziwe zagrożenie dla polskiego przemysłu akumulatorowego. Dotychczas zakłady produkcyjne mogły zawierać odrębne umowy na dostawy zielonej energii, co umożliwiało im redukowanie własnego śladu węglowego niezależnie od krajowej struktury energetycznej. Nowe regulacje całkowicie zmieniają tę sytuację. Resort Rozwoju i Technologii poinformował, że od początku przeciwstawia się koncepcji Komisji Europejskiej i zgłosił krytyczne spostrzeżenia. Ministerstwo podejmuje kroki, by zminimalizować zagrożenia i wypracować rozwiązania uwzględniające interesy polskiej branży. Niestety, z komunikatu resortu wynika, że władze zaakceptowały nieuchronność wdrożenia dyrektywy w przyszłości.
Polska traci pozycję lidera? Konsekwencje dla sektora baterii elektrycznych
Według analiz BloombergNEF,
nasz kraj w 2022 roku plasował się na drugiej pozycji globalnie pod względem mocy produkcyjnych baterii, ustępując jedynie Chinom i wyprzedzając Stany Zjednoczone. Jednakże prognozy Benchmark Mineral Intelligence sugerują, że do 2030 roku Polska może wypaść nawet poza pierwszą ósemkę światowych producentów. Już teraz widoczne są niepokojące symptomy:
- eksport akumulatorów litowo-jonowych z Polski zmalał w minionym roku o 43% do poziomu 5,9 mld euro,
- udział akumulatorów w całkowitym eksporcie skurczył się z 3% do zaledwie 1,7%,
- produkcja baterii litowo-jonowych w 2024 roku zmniejszyła się o 8,6%, osiągając 14,5 mln egzemplarzy,
- w styczniu 2025 roku nadal notowano spadek rzędu 7,3% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego.
Produkcja baterii pod lupą: Jak dyrektywa wpłynie na emisje CO2?
Nowe przepisy unijne mają na celu znaczącą redukcję emisji dwutlenku węgla związanych z wytwarzaniem akumulatorów. Choć zamierzenie jest szlachetne, metoda jego realizacji wzbudza kontrowersje.
Uzależnienie oceny śladu węglowego od krajowej struktury energetycznej, zamiast od faktycznych działań producentów, może prowadzić do relokacji produkcji do państw o niższym udziale węgla w energetyce, nawet jeśli same fabryki w Polsce korzystają z odnawialnych źródeł energii. Nasz kraj w ostatnim czasie poczynił znaczne postępy w ograniczaniu udziału węgla w swojej strukturze energetycznej – z 65% w 2020 roku do 56% w 2024 roku. To jednak wciąż niewystarczająco, by rywalizować z krajami takimi jak Francja czy Węgry, gdzie dominuje energetyka jądrowa.
Koniec przewagi? Nowe wymogi a konkurencyjność polskich producentów
Wprowadzane przepisy mogą drastycznie osłabić konkurencyjność rodzimych wytwórców baterii. Akumulatory wyprodukowane w Polsce będą miały przypisany wyższy ślad węglowy niż identyczne wyroby wytworzone w krajach o mniejszym udziale węgla w energetyce, co negatywnie wpłynie na ich pozycję rynkową.
LG Energy Solution, czołowy producent baterii w naszym kraju, zatrudnia 6,5 tys. osób i generuje blisko 700 mln zł wpływów podatkowych rocznie. Firma planowała ekspansję swoich zakładów pod Wrocławiem z obecnych 86 GWh do 115 GWh. Jednak wobec nowych regulacji przyszłość tej inwestycji staje pod znakiem zapytania. Jednocześnie inwestycje w sektor bateryjny rozwijają się prężnie w innych państwach europejskich. Na Węgrzech, gdzie zaledwie 8% energii pochodzi z węgla, a 47% z atomu, według prognoz na 2030 rok produkowane będą baterie o pojemności 210,1 GWh rocznie, dzięki inwestycjom koncernów takich jak CATL, Samsung i SK On.
Jak polskie firmy dostosują się do zmian? Wyzwania i szanse
Adaptacja kluczem do sukcesu: Procesy produkcyjne i łańcuchy dostaw pod presją
Polskie przedsiębiorstwa z branży akumulatorowej stoją przed koniecznością gruntownej transformacji swoich procesów wytwórczych i łańcuchów dostaw. Ministerstwo Rozwoju i Technologii podkreśla, że aspekty ekologiczne odgrywają coraz istotniejszą rolę nie tylko w decyzjach konsumenckich, ale również w działalności gospodarczej.
Funkcjonowanie zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju może pomóc firmom spełnić wymagania środowiskowe partnerów biznesowych, utrzymać pozycję w łańcuchach dostaw oraz zbudować pozytywny wizerunek. W długofalowej perspektywie prowadzenia działalności przedsiębiorstwa muszą uwzględniać ryzyko związane z rosnącym znaczeniem wysokiego śladu węglowego produkcji. Szansą dla polskiego sektora bateryjnego może być rozwój recyklingu. We wrześniu ubiegłego roku w Zawierciu uruchomiono nowoczesny zakład przetwarzania baterii litowo-jonowych – pierwszy komercyjny obiekt tego typu w Europie. Może on przerabiać 12 tys. ton zużytych akumulatorów rocznie, co odpowiada bateriom z około 25-30 tys. pojazdów elektrycznych.
Zrównoważony rozwój: Ambitne cele UE a przyszłość polskiego sektora motoryzacyjnego
Unijna dyrektywa wpisuje się w szerszą strategię Wspólnoty zmierzającą do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Dla Polski oznacza to konieczność przyspieszenia transformacji energetycznej, by zachować konkurencyjność swojego przemysłu. Mimo obecnych trudności, rynek pojazdów elektrycznych w Europie nieustannie się rozwija. W styczniu 2025 roku rejestracje aut elektrycznych wzrosły o 37% rok do roku, osiągając 166 tys., co stanowiło 16,7% rejestracji wszystkich typów pojazdów. Wzrost rejestracji w poszczególnych krajach wyniósł:
- w Niemczech - 53,5%,
- we Włoszech - 126%,
- w Danii - 123%.
Globalni producenci samochodów elektrycznych informują o innowacyjnych technologiach bateryjnych, które zwiększają zasięg pojazdów i skracają czas ładowania. Tesla Model 3 Long Range oferuje już zasięg do 700 km, a Ford rozwija rozwiązania umożliwiające wykorzystanie samochodów elektrycznych jako domowych magazynów energii.
Dla polskiej branży motoryzacyjnej kluczowe będzie odnalezienie swojej niszy w tej transformacji. Choć produkcja baterii może zostać ograniczona przez nowe regulacje, rozwój alternatywnych obszarów, takich jak recykling czy innowacyjne technologie związane z elektromobilnością, może stać się nową szansą dla polskich przedsiębiorstw.
