TK zbada budżet na 2025 r. przed wyborami. Znamy termin rozprawy
Rozprawa w TK już 6 maja w sprawie budżetu na 2025 r.
Już 6 maja Trybunał Konstytucyjny rozpatrzy wniosek prezydenta o zbadanie ustawy budżetowej na 2025 rok. Andrzej Duda, mimo wcześniejszego podpisania dokumentu, zakwestionował go, wskazując na problematyczne cięcia budżetowe dla kluczowych instytucji państwowych. Posiedzenie odbędzie się w składzie pięciu sędziów, a przewodniczyć mu będzie Rafał Wojciechowski. Funkcję sprawozdawcy powierzono Bogdanowi Święczkowskiemu.
Prezydent zaskarżył ustawę budżetową do TK
Andrzej Duda podpisał ustawę budżetową w styczniu 2025 roku, jednak już w lutym skierował ją do Trybunału, poddając w wątpliwość jej zgodność z Konstytucją. W praktyce oznacza to, że budżet jest realizowany mimo zgłoszonych zastrzeżeń. Podobna sytuacja miała miejsce rok wcześniej, gdy prezydent również zdecydował się na kontrolę następczą, jednak wówczas Trybunał nie zajął się sprawą.
Dlaczego prezydent zaskarżył budżet do Trybunału Konstytucyjnego?
Prezydent kwestionuje cięcia budżetowe dla KRS i TK
Kluczowym argumentem prezydenta są znaczące ograniczenia budżetowe nałożone na Krajową Radę Sądownictwa (o 6,5 mln zł, co stanowi 23%) oraz Trybunał Konstytucyjny (o 10,8 mln zł, czyli 17%). Andrzej Duda podkreśla, że takie zmiany mogą uniemożliwić tym organom realizację ich zadań określonych w Konstytucji. Co ciekawe, wniosek nie odnosi się do cięć dotyczących Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, które wyniosły aż 55 mln zł (54%).
Naruszenie art. 10 Konstytucji RP – argumentacja prezydenta
Prezydent zwraca uwagę na naruszenie art. 10 Konstytucji RP, który gwarantuje trójpodział władzy. Jego zdaniem redukcje budżetów KRS i TK oznaczają ingerencję w niezależność władzy sądowniczej przez władzę ustawodawczą i wykonawczą. Zgodnie z procedurą instytucje takie jak TK czy KRS przedstawiają swoje potrzeby finansowe Ministerstwu Finansów, które powinno je zaakceptować. Zmiany mogą być wprowadzane dopiero na etapie prac sejmowych, jednak tegoroczne cięcia są wyjątkowo dotkliwe.
Tryb kontroli następczej budżetu – powtórka z 2024 roku?
Podobny scenariusz miał miejsce w 2024 roku, kiedy to prezydent skierował budżet do Trybunału, jednak Trybunał nie zajął się sprawą. W tym roku sytuacja może wyglądać inaczej, z uwagi na drastyczne cięcia budżetowe.
Skład Trybunału Konstytucyjnego i potencjalne skutki orzeczenia
Kto zasiądzie w składzie orzekającym TK?
Zgromadzenie ma mieć miejsce 6 maja, a w składzie orzekającym znajdą się Rafał Wojciechowski, Bogdan Święczkowski, Krystyna Pawłowicz, Stanisław Piotrowicz oraz Andrzej Zielonacki. Warto podkreślić, że tzw. sędziowie dublerzy, Justyn Piskorski i Jarosław Wyrembak, nie będą uczestniczyć w rozprawie.
Co się stanie, jeśli TK przychyli się do wniosku prezydenta?
Jeśli Trybunał uzna, że przepisy są niezgodne z Konstytucją, budżet KRS i TK powinien wrócić do pierwotnie zaplanowanego poziomu. Oznaczałoby to konieczność zwiększenia o 10,8 mln zł dla TK i 6,5 mln zł dla KRS.
Reakcja rządu i potencjalny kryzys ustrojowy
Rząd ignoruje orzeczenia TK od marca 2024 r.
Od marca 2024 roku rząd nie uznaje wyroków Trybunału Konstytucyjnego, które nie są publikowane w Dzienniku Ustaw. Może to prowadzić do kolejnych napięć konstytucyjnych.
Czy rząd uzna wyrok w sprawie budżetu na 2025 r.?
Jeśli orzeczenie TK dotyczące budżetu na 2025 rok zostanie zignorowane, może to spowodować kolejny kryzys konstytucyjny i utrudnić zarządzanie finansami państwa.
Kontekst finansowy: cięcia budżetowe dla KRRiT, KRS i TK
O ile zmniejszono budżet TK, KRS i KRRiT?
- Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji – o 55 mln zł, 54% planowanych wydatków,
- Krajowa Rada Sądownictwa – o 6,5 mln zł, 23% budżetu,
- Trybunał Konstytucyjny – o 10,8 mln zł, 17% środków.
Tak drastyczne redukcje są bezprecedensowe w porównaniu z poprzednimi latami.
Realizacja budżetu na 2025 r. mimo zastrzeżeń
Pomimo skierowania wniosku do Trybunału, budżet na 2025 rok jest realizowany. Instytucje takie jak TK i KRS działają w ramach zmniejszonych środków. Jeśli Trybunał przychyli się do wniosku prezydenta, konieczne będzie wprowadzenie nowelizacji i zwiększenie finansowania tych instytucji.
