Dlaczego Senat zarekomendował odrzucenie poprawek Polski 2050 do ustawy mieszkaniowej?
Senat postanowił odrzucić poprawki zgłoszone przez Polskę 2050 do ustawy mieszkaniowej, kierując się kilkoma istotnymi przesłankami. Kluczowe znaczenie miało tutaj stanowisko wspólnych komisji senackich: budżetu i finansów publicznych, infrastruktury oraz samorządu terytorialnego i administracji państwowej. Po dokładnym przeanalizowaniu sprawy, komisje zdecydowanie poparły propozycje senatora Janusza Pęcherza z Koalicji Obywatelskiej, które przywracają ustawę do pierwotnego rządowego kształtu.
Duże emocje wzbudził temat uzyskiwania prawa własności do mieszkań wynajmowanych w ramach Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych oraz Towarzystw Budownictwa Społecznego (SIM/TBS). Najwięcej wątpliwości pojawiło się przy pomyśle skrócenia okresu niezbędnego do wykupu mieszkań – z dotychczasowych 25 do 15 lat w miastach liczących do 100 tysięcy mieszkańców. Eksperci komisji ostrzegali, że takie zmiany mogą doprowadzić do zbyt szybkiej prywatyzacji zasobu mieszkaniowego, co w dłuższej perspektywie mogłoby zakłócić prowadzenie spójnej polityki mieszkaniowej na poziomie państwa.
- propozycje Polski 2050 spotkały się z krytyką za brak wystarczająco mocnego uzasadnienia ekonomicznego,
- przeciwnicy zwracali uwagę na brak odpowiednich ulg finansowych dla lokatorów,
- analizy wykazały, że niektóre rozwiązania mogłyby nie przynieść oczekiwanych rezultatów.
Przeważająca część senatorów była zdania, iż projekt rządowy lepiej odpowiada obecnym wyzwaniom w dziedzinie mieszkalnictwa i kwestiach związanych z prawem własności. Zdecydowano się poprzeć rozwiązania przygotowane przez rząd, które mają wspierać rozwój społecznego budownictwa czynszowego i są oceniane jako bardziej spójne oraz kompleksowe od poprawek proponowanych przez Polskę 2050.
Ostatecznie wszystko wskazuje na to, że Senat zdecyduje się na przyjęcie rządowej wersji ustawy, rezygnując z propozycji zgłoszonych przez Polskę 2050. Taki wybór ma na celu ochronę długofalowych interesów w zakresie polityki mieszkaniowej i zapewnienie stabilności systemu społecznego budownictwa czynszowego w kraju.
Jakie argumenty przedstawiają senackie komisje w sprawie odrzucenia poprawek Polski 2050?
Senackie komisje przedstawiły szczegółową krytykę poprawek zgłoszonych przez Polskę 2050 do ustawy mieszkaniowej. Połączone zespoły odpowiedzialne za kwestie budżetu, finansów publicznych, infrastruktury oraz samorządu terytorialnego gruntownie przeanalizowały wszystkie proponowane zmiany i jasno wyraziły swoje wątpliwości w najważniejszych punktach.
Sporo emocji wzbudziła propozycja skrócenia okresu wymaganego do wykupu mieszkań w ramach SIM i TBS – z obecnych 25 do 15 lat, dotycząca miast liczących do 100 tysięcy mieszkańców. Komisje ostrzegły, że tak szybka możliwość nabycia mieszkań na własność mogłaby skutkować przyspieszoną prywatyzacją publicznych zasobów mieszkaniowych, co z kolei zagroziłoby długofalowym planom polityki mieszkaniowej państwa.
Podniesiono również następujące kwestie:
- brak wystarczających ulg dla mieszkańców, którzy chcieliby kupić wynajmowane lokum,
- taka sytuacja sprawiałaby, że wykup stałby się nieopłacalny dla wielu osób,
- bez atrakcyjnych bonifikat zamierzone efekty społeczne nie zostałyby osiągnięte.
Komisje podkreśliły konieczność zachowania obecnych zasad funkcjonowania SIM/TBS oraz najmu instytucjonalnego. Zaznaczono, że dotychczasowe regulacje, w tym korzystne kredyty dla inwestycji w budownictwo na wynajem, dobrze spełniają swoją rolę i nie ma potrzeby ich modyfikowania.
Podczas obrad 16 lipca 2025 roku komisje jednomyślnie poparły opinię senatora Janusza Pęcherza z Koalicji Obywatelskiej, rekomendując powrót ustawy do pierwotnej wersji, przygotowanej przez rząd. Uznano, że rządowy projekt lepiej odpowiada realnym potrzebom mieszkańców, zapewniając większą pewność i stabilność obowiązujących przepisów.
Dodatkowo, komisje zwróciły uwagę na brak wystarczającego uzasadnienia ekonomicznego dla propozycji Polski 2050. Przeprowadzone analizy wykazały, że niektóre z tych zmian mogą nie przynieść zamierzonych efektów i okazać się nieskuteczne w praktyce.
Jak wygląda proces głosowania nad poprawkami Polski 2050 do ustawy mieszkaniowej w Senacie?
Głosowanie nad poprawkami zgłoszonymi przez Polskę 2050 do ustawy mieszkaniowej w Senacie przebiega zgodnie z przyjętymi zasadami, obejmując kilka istotnych etapów. Stanowi to kluczowy moment w procesie zmian dotyczących polityki mieszkaniowej.
Na początku zasiadają wspólnie trzy komisje senackie:
- do spraw budżetu i finansów publicznych,
- infrastruktury,
- samorządu terytorialnego i administracji państwowej.
Członkowie komisji wnikliwie przyglądają się każdej poprawce, rozważając jej celowość i ewentualne konsekwencje. W przypadku propozycji zgłoszonych przez Polskę 2050 komisje przeanalizowały je bardzo szczegółowo, lecz ostatecznie wystawiły im negatywną opinię.
Po wyrażeniu stanowiska przez komisje, cała sprawa trafia pod obrady plenarne Senatu. Podczas tych posiedzeń senatorowie zapoznają się z przedstawionymi rekomendacjami. W tym kontekście mowa jest o dziewięciu poprawkach senatora Janusza Pęcherza reprezentującego Koalicję Obywatelską – ich celem było:
- odrzucenie propozycji Polski 2050,
- przywrócenie ustawie jej pierwotnego, rządowego charakteru.
Przebieg głosowania następuje według ustalonego porządku. Każdy senator oddaje głos imiennie, a rezultaty od razu pojawiają się w systemie elektronicznym. W całym procesie uczestniczą przedstawiciele wszystkich klubów, w tym:
- koalicji rządzącej,
- Prawa i Sprawiedliwości,
- Konfederacji.
Każda zmiana rozpatrywana jest oddzielnie, co pozwala precyzyjnie określić stanowisko Senatu wobec konkretnej propozycji.
Senat, jako wyższa izba parlamentu, może zarówno:
- zaproponować własne poprawki,
- rekomendować odrzucenie zmian.
Jednak całkowite zablokowanie ustawy nie leży w jego kompetencji. Daje mu to możliwość:
- przyjęcia projektu w niezmienionej formie,
- wprowadzenia poprawek,
- zasugerowania jego odrzucenia.
Po zakończonym głosowaniu dokument – już z naniesionymi zmianami lub bez nich, jeśli wszystkie propozycje nie zyskały akceptacji – powraca do Sejmu. Tam posłowie podejmują decyzję dotyczącą dalszych losów ustawy. Sejm może zaakceptować poprawki Senatu lub je odrzucić większością głosów.
W przypadku tej konkretnej ustawy, biorąc pod uwagę negatywną opinię komisji i przewagę koalicji rządzącej w Senacie, można spodziewać się odrzucenia poprawek Polski 2050. Najprawdopodobniej ustawa trafi z powrotem do Sejmu w niemal niezmienionej, rządowej wersji.
Jakie są następstwa poparcia dziewięciu poprawek odrzucających poprawki Polski 2050 przez Senat?
Senat zdecydował się odrzucić dziewięć poprawek, które Polska 2050 proponowała do ustawy mieszkaniowej. Ta decyzja ma istotny wpływ na kształt polityki mieszkaniowej zarówno teraz, jak i w nadchodzących latach.
W praktyce oznacza to utrzymanie pierwotnej, rządowej wersji ustawy. Zasady działania Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych oraz Towarzystw Budownictwa Społecznego zostaną zachowane. Kluczowy pozostaje 25-letni okres, po którym najemcy mogą wykupić mieszkanie.
Po głosowaniu ustawa trafi ponownie do Sejmu, gdzie posłowie będą musieli odnieść się do decyzji Senatu – mogą ją poprzeć lub odrzucić. Biorąc pod uwagę układ sił politycznych, można przypuszczać, że projekt rządowy raczej zostanie przyjęty, choć nie można wykluczyć politycznej burzy wokół tego tematu.
Fakt, że propozycje składane przez Polskę 2050 zostały odrzucone, zaostrzył spory na scenie politycznej. Partia ta domagała się skrócenia okresu wykupu mieszkań w mniejszych miastach do 15 lat, lecz na razie pomysł ten nie zyskał akceptacji. Może to wywołać napięcia w koalicji rządzącej i dostarczyć argumentów w kolejnych kampaniach wyborczych.
Z perspektywy osób prowadzących inwestycje oraz samorządów decyzja Senatu zapewnia stabilność:
- preferencyjny system kredytowania budownictwa czynszowego pozostaje bez zmian,
- daje instytucjom większą pewność przy planowaniu nowych inwestycji,
- utrzymanie 25-letniego okresu wykupu mieszkań chroni zasoby społeczne przed zbyt szybką prywatyzacją.
Prognozy ekspertów Banku Gospodarstwa Krajowego wskazują, że dzięki temu rozwiązaniu do 2030 roku uda się utrzymać co najmniej trzy czwarte obecnych mieszkań społecznych, co ma duże znaczenie dla długofalowej polityki państwa.
Również programy wsparcia budownictwa społecznego będą kontynuowane na dotychczasowych zasadach:
- gminy mogą liczyć na bezzwrotne środki z Funduszu Dopłat,
- TBS-y i SIM-y nadal będą korzystać z preferencyjnych, trzymiesięcznych pożyczek z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.
Najemcy mieszkań w TBS i SIM muszą pogodzić się z brakiem zmian w zasadach wykupu. Osoby, które oczekiwały szybszego przejścia na własność lokalu, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach, będą musiały pozostać przy dotychczasowych zasadach – wykup możliwy jest po 25 latach najmu.
Nie wygląda na to, by polityczna dyskusja wokół ustawy mieszkaniowej rychło ucichła. Odrzucenie propozycji Polski 2050 zapewne zostanie jeszcze nie raz wykorzystane w publicznych debatach o dostępności mieszkań i skuteczności działań rządu, szczególnie przed nadchodzącymi wyborami samorządowymi w 2026 roku.
W jaki sposób ustawa mieszkaniowa może wrócić do Sejmu po odrzuceniu poprawek Polski 2050?
Po odrzuceniu poprawek Polski 2050 przez Senat, projekt ustawy mieszkaniowej wraca do Sejmu, zgodnie z przyjętym trybem legislacyjnym. Cały proces obejmuje kilka kluczowych kroków, które ostatecznie zdecydują o tym, jak będą wyglądały przepisy dotyczące mieszkalnictwa w Polsce.
Marszałek Senatu ma tydzień na przekazanie ustawy – już po głosowaniu – Marszałkowi Sejmu. W efekcie dokument, w wersji wspieranej przez rząd i pozbawiony zmian proponowanych przez Polskę 2050, ponownie trafia pod obrady niższej izby parlamentu.
Na najbliższym posiedzeniu Sejm zajmie się rozpatrzeniem poprawek zgłoszonych przez Senat. Każda z nich będzie przedmiotem oddzielnego głosowania. Do ich odrzucenia niezbędna jest bezwzględna większość głosów, przy jednoczesnej obecności minimum połowy wszystkich posłów. Polska 2050 ma jeszcze szansę wpłynąć na końcowy kształt ustawy właśnie na tym etapie.
Cały proces może przybrać jedną z trzech form:
- sejm może przyjąć propozycje Senatu, tym samym akceptując wyjściową wersję ustawy, która przewiduje 25-letni okres wykupu mieszkań w SIM i TBS oraz dotychczasowe regulacje dotyczące najmu instytucjonalnego,
- możliwy jest też scenariusz, w którym Sejm odrzuca propozycje senatorów. Jeśli Polska 2050 przekona do tego pozostałe ugrupowania – choćby PiS lub Konfederację – może powstać większość odrzucająca poprawki zgłoszone przez Senat,
- trzecia opcja zakłada wprowadzenie dodatkowych modyfikacji – wtedy posłowie mogą zaproponować kompromis łączący pierwotny projekt rządowy z korektami proponowanymi przez Polskę 2050.
Jeżeli uda się osiągnąć polityczne porozumienie, ustawa zostanie skierowana do Prezydenta, który w ciągu 21 dni zdecyduje, czy ją podpisać, skierować do Trybunału Konstytucyjnego, czy też zawetować.
Przed ostatecznym głosowaniem w Sejmie może zostać zwołana konferencja uzgodnieniowa. Dochodzi do niej w przypadku poważnych rozbieżności pomiędzy propozycjami Senatu a stanowiskiem klubów sejmowych. W takich negocjacjach biorą udział przedstawiciele rządu, partie polityczne oraz eksperci i to właśnie tam możliwe jest wypracowanie kompromisu, który zadowoli wszystkie strony.
Siła polityczna poszczególnych ugrupowań w Sejmie jest tutaj decydująca. W przypadku, gdy Polska 2050 dogada się z partiami opozycyjnymi, takimi jak PiS czy Konfederacja, można zablokować senackie poprawki i przywrócić pierwotne rozwiązania, włącznie ze skróceniem okresu wykupu mieszkań w małych miejscowościach do 15 lat.
Wybór posłów będzie miał istotny wpływ na przyszłość polityki mieszkaniowej w kraju – bezpośrednio ukształtuje zasady działania Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych oraz regulacje dotyczące umów najmu instytucjonalnego na najbliższe lata.
