/

Prawo
ZUS wypłaci zasiłek chorobowy od pierwszego dnia – co zmieni się w 2026 roku?

ZUS wypłaci zasiłek chorobowy od pierwszego dnia – co zmieni się w 2026 roku?

17.07.202512:30

12 minut

Uwolnij się od kredytu walutowego

logo google

4,4/2166 opinii

Twoje dane są u nas bezpieczne

Na żywo

Unieważnij swoją umowę kredytu we frankach.

Co oznacza, że ZUS wypłaci zasiłek chorobowy od pierwszego dnia?

Nowe zasady wypłacania zasiłków chorobowych w Polsce przyniosą znaczące zmiany. Od 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) będzie odpowiedzialny za wypłatę świadczeń już od pierwszego dnia niezdolności do pracy, zgodnie z projektem przygotowanym przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Dotychczas, przez pierwszych 33 dni zwolnienia lekarskiego – a w przypadku osób powyżej 50. roku życia przez 14 dni – pracodawca wypłacał wynagrodzenie chorobowe. Po upływie tego okresu zadanie przejmował ZUS. Planowane zmiany likwidują ten podział, przekazując całość odpowiedzialności finansowej w ręce jednej instytucji.

Nowe rozwiązanie przyniesie korzyści dla różnych grup:

  • dla właścicieli mniejszych i średnich przedsiębiorstw oznacza wyraźne ograniczenie kosztów związanych z nieobecnościami pracowników,
  • usprawni obsługę administracyjną – wszystkie formalności załatwi ZUS,
  • dla pracowników wprowadzi jednolity i przejrzysty system wypłat.

Środki będą przekazywane bezpośrednio przez ZUS od momentu wystąpienia choroby, co usprawni cały proces i wpłynie na większe poczucie bezpieczeństwa finansowego. Reforma zlikwiduje także rozbieżności dotyczące sposobu naliczania świadczeń, które dotychczas stwarzały trudności interpretacyjne. Wprowadzenie spójnych zasad dla wszystkich ubezpieczonych zwiększy klarowność systemu.

Centralizacja procesu wypłat umożliwi ZUS-owi skuteczniejszą kontrolę prawidłowości zwolnień lekarskich. Mając dostęp do informacji od samego początku niezdolności do pracy, instytucja będzie mogła szybciej reagować na ewentualne nieprawidłowości.

Przepisy mają wejść w życie w 2025 roku, dając czas zarówno pracodawcom, jak i urzędom na dostosowanie się do zmian oraz opracowanie nowych procedur działania.

Dlaczego ZUS ma przejąć wypłatę zasiłku chorobowego od pierwszego dnia?

Przejęcie przez ZUS pełnej odpowiedzialności za wypłatę zasiłków chorobowych od pierwszego dnia niezdolności do pracy wiąże się z kilkoma istotnymi argumentami. Przede wszystkim, zmiana ta ma na celu znaczące odciążenie przedsiębiorców – zwłaszcza tych prowadzących małe i średnie firmy. Dla wielu z nich finansowanie wynagrodzeń chorobowych pracowników stanowi pokaźne wyzwanie budżetowe. Takie wydatki potrafią sięgnąć nawet jednej piątej comiesięcznych kosztów, co negatywnie odbija się na stabilności oraz płynności finansowej przedsiębiorstwa.

Planowana reforma przewiduje również uproszczenie kwestii administracyjnych. Pracodawcy zyskają dzięki temu mniej papierkowej roboty, gdyż całą obsługą formalności przejmie ZUS.

  • ZUS posiada doświadczenie w zarządzaniu świadczeniami społecznymi,
  • pracodawcy przestaną prowadzić rozbudowaną dokumentację dotyczącą absencji,
  • zmiana pozwoli odejść od uciążliwego, podwójnego systemu rozliczeń.

ZUS, posiadający doświadczenie i narzędzia w zarządzaniu świadczeniami społecznymi, będzie mógł skuteczniej kontrolować prawidłowość zwolnień lekarskich. Dzięki centralizacji procesu ZUS zyska możliwość szybkiego monitorowania nieobecności już od pierwszego dnia, co ułatwi wychwytywanie ewentualnych nadużyć i nieprawidłowości.

Istotnym atutem nowych przepisów jest także podniesienie poziomu bezpieczeństwa finansowego pracowników. Regularne wypłaty świadczeń bezpośrednio przez państwo zlikwidują groźbę opóźnień, która zdarza się w firmach zmagających się z problemami finansowymi. Jednocześnie ujednolicenie rozwiązań zagwarantuje równe traktowanie wszystkich osób objętych ubezpieczeniem, bez względu na wielkość czy kondycję zatrudniającej ich firmy.

Nie bez znaczenia jest także, że reforma ta stanowi odpowiedź na zmiany demograficzne na rynku pracy. Starzejąca się populacja oznacza rosnącą liczbę osób korzystających ze zwolnień lekarskich. Przeniesienie kosztów zasiłków na ZUS sprawi, że obciążenie to rozłoży się równomiernie na ogół społeczeństwa, a nie będzie spoczywać wyłącznie na barkach pojedynczych osób prowadzących działalność gospodarczą.

Warto również zwrócić uwagę na wpływ planowanych zmian na konkurencyjność polskich przedsiębiorstw w Europie. Zmniejszenie kosztów związanych z absencją ułatwi im rywalizację na rynku unijnym. Warto dodać, że podobne rozwiązania obowiązują już w wielu państwach UE, gdzie towarzystwa ubezpieczeniowe pokrywają koszty świadczeń od samego początku choroby pracownika.

Kiedy ZUS zacznie wypłacać zasiłek chorobowy od pierwszego dnia niezdolności do pracy?

Wbrew wcześniejszym zapowiedziom, zmiany w przepisach dotyczących zasiłków chorobowych zostały przesunięte na 2026 rok. Trwające w Sejmie prace nad projektem ustawy oraz konsultacje z Komitetem Ekonomicznym Rady Ministrów i Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) sprawiły, że planowany termin wejścia w życie przepisów został opóźniony.

Nowelizacja, zgodnie z którą ZUS miałby wypłacać zasiłki chorobowe od pierwszego dnia niezdolności do pracy, stanowi element szerszych zmian ustawowych przewidzianych na lata 2025-2026. Potrzeba solidnego przygotowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do realizacji nowych zadań oraz czas na dostosowanie się wszystkich zainteresowanych do wprowadzanych regulacji wpłynęły na decyzję o przesunięciu wdrożenia.

Cały proces prawny obejmuje kilka zasadniczych faz:

  • aktualnie projekt poddawany jest analizom przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów,
  • po zakończeniu analiz dokument trafi pod obrady Sejmu,
  • wprowadzenie przepisów możliwe dopiero od 2026 roku.

Inicjator reformy, czyli Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, zdecydowało się wydłużyć okres przejściowy, uznając, że zbyt szybkie zmiany mogłyby przynieść trudności zarówno dla ZUS, jak i pracodawców oraz osób ubezpieczonych. Dodatkowy czas pozwala ZUS-owi na modernizację swoich systemów informatycznych, co jest niezbędne do obsłużenia większej liczby zgłoszeń.

Plan zakłada:

  • zakończenie prac legislacyjnych w 2025 roku,
  • kilka miesięcy na przygotowanie się wszystkich stron do nadchodzących obowiązków,
  • ZUS przeprowadzenie specjalnych szkoleń dla pracowników,
  • dostosowanie procedur ZUS do nowego zakresu odpowiedzialności.

Z kolei pracodawcy będą mieli okazję:

  • zaktualizować swoje systemy kadrowe i księgowe,
  • szczegółowo zapoznać się z nowymi zasadami dotyczącymi rozliczania nieobecności chorobowych.

Ostateczny termin wdrożenia zmian zostanie określony po zakończeniu wszystkich prac parlamentarnych oraz podpisaniu ustawy przez Prezydenta. Dopiero wtedy oficjalnie stanie się jasne, od kiedy ZUS będzie odpowiedzialny za wypłatę zasiłków chorobowych od pierwszego dnia niezdolności do pracy.

W jaki sposób ZUS pokryje wynagrodzenie od pierwszego dnia L4?

Świadczenia związane z chorobą będą finansowane przede wszystkim z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ze środków Funduszu chorobowego. Od pierwszego dnia niezdolności do pracy całą odpowiedzialność za wypłatę zasiłków przejmie ZUS, co oznacza koniec z dotychczasowym podziałem zadań między pracodawcą a ubezpieczycielem.

Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, z którego realizowane są wypłaty, funkcjonuje głównie dzięki składkom pracowników i pracodawców. Wobec rosnących kosztów przewiduje się jednak także wsparcie finansowe ze strony budżetu państwa, by utrzymać równowagę finansową systemu.

Zmiany zakładają wprowadzenie kilku kluczowych rozwiązań:

  • pracownik będzie przekazywał elektronicznie informację o zwolnieniu lekarskim bezpośrednio do ZUS, pomijając konieczność zawiadamiania pracodawcy,
  • Zakład Ubezpieczeń Społecznych samodzielnie wyliczy wysokość należnego świadczenia, korzystając z dostępnych danych o składkach,
  • przelew trafi bezpośrednio na konto osoby uprawnionej, zgodnie z przyjętymi terminami wypłat.

Aby zapewnić prawidłowe wykorzystanie środków oraz przeciwdziałać nadużyciom, ZUS wdroży kolejne rozwiązania kontrolne, które obejmować będą:

  • bardziej intensywną weryfikację zasadności zwolnień lekarskich,
  • dalszy rozwój systemu orzekania o niezdolności do pracy,
  • zastosowanie nowoczesnej analityki pozwalającej szybciej wykrywać nieprawidłowości.

Przy okazji reformy przewidziano również unowocześnienie systemów IT. Nowe rozwiązania są niezbędne, by obsłużyć rosnącą liczbę wniosków już od początku nieobecności pracownika. Zaplanowano:

  • inwestycje w infrastrukturę technologiczną, które pozwolą na szybsze przetwarzanie danych,
  • rozbudowę elektronicznych platform usprawniających komunikację między ZUS, pracownikami a lekarzami,
  • zatrudnienie dodatkowych osób dedykowanych obsłudze zasiłków chorobowych lub przesunięcia kadrowe.

Oprócz dodatkowych funduszy, ZUS zamierza finansować narastające zobowiązania poprzez wewnętrzne działania optymalizacyjne i oszczędności wynikające z centralizacji obsługi świadczeń. Skupienie zarządzania w jednej instytucji umożliwia dokładniejszą kontrolę nad przepływami finansowymi i lepsze wykorzystanie środków publicznych przeznaczonych na zasiłki chorobowe.

Jakie korzyści daje wypłacanie zasiłku chorobowego przez ZUS od pierwszego dnia?

Wypłata zasiłku chorobowego przez ZUS już od pierwszego dnia przynosi wiele pozytywnych efektów. Taka zmiana niesie korzyści nie tylko dla finansów, ale też upraszcza działania administracyjne i wpływa na poprawę sytuacji społecznej.

Dla właścicieli firm, szczególnie tych mniejszych, to zdecydowane odciążenie budżetu. Dotychczas wydatki na wynagrodzenia w czasie choroby mogły stanowić nawet jedną piątą wszystkich miesięcznych kosztów. Teraz odpowiedzialność za te świadczenia przejmuje ZUS, więc przedsiębiorcy zyskują środki na rozwój firmy i nowe inwestycje. Pozwala im to także lepiej konkurować z zagranicznymi podmiotami.

Ta reforma upraszcza również codzienność kadr i działów płac. Pracodawcy nie muszą już zajmować się prowadzeniem osobnych rejestrów nieobecności czy samodzielną wypłatą zasiłków. Mniej formalności to oszczędność czasu, a proces obsługi zwolnień staje się znacznie mniej uciążliwy.

Nowe zasady wprowadzają większą klarowność. Ujednolicone procedury obliczania zasiłków minimalizują ryzyko pomyłek czy niejasności w przepisach, dzięki czemu wszyscy ubezpieczeni mają takie same warunki.

Pracownicy zyskują większe poczucie stabilności – świadczenia będą przekazywane terminowo, niezależnie od kondycji finansowej pracodawcy. Sama procedura staje się wygodniejsza, bo informacje o zwolnieniach trafiają elektronicznie prosto do ZUS, co skraca oczekiwanie i ogranicza biurokrację.

Centralizacja zarządzania świadczeniami to także sprawniejsza kontrola nad zwolnieniami. ZUS od razu otrzymuje informacje o nieobecności, więc szybciej może wykryć ewentualne nieprawidłowości i śledzić zasadność wystawianych zaświadczeń. Dzięki temu łatwiej zapobiegać nadużyciom systemu.

Zmiana wzmacnia też stabilność finansową ubezpieczeń społecznych. Odciążenie pojedynczych firm i rozłożenie kosztów na całą wspólnotę sprawia, że system jest bardziej odporny na nagłe zmiany, jak wzrost liczby osób na zwolnieniach czy zmiany demograficzne. Publiczne fundusze są wykorzystywane w bardziej przemyślany sposób.

Na koniec warto zauważyć, że nowe regulacje dostosowują Polskę do europejskich standardów. W wielu krajach zachodnich zasiłki chorobowe pokrywają już od pierwszego dnia instytucje państwowe, więc polskie rozwiązania coraz lepiej wpisują się w praktyki stosowane w Unii Europejskiej.

Kto zyska na zmianach w wypłatach zasiłku chorobowego od pierwszego dnia?

Reforma dotycząca wypłaty zasiłków chorobowych przez ZUS już od pierwszego dnia nieobecności pracownika niesie szereg korzyści dla różnych uczestników rynku pracy. Odczują ją zarówno przedsiębiorcy, pracownicy, jak i sam system ubezpieczeń społecznych.

Szczególnie korzystną zmianę zauważą właściciele małych i średnich firm. Odebranie im obowiązku pokrywania kosztów pierwszych 33 dni choroby (lub 14 dni w przypadku osób po pięćdziesiątce) to spory oddech dla ich budżetów. Według analiz, absencja chorobowa potrafi pochłaniać nawet piątą część miesięcznych wydatków firmy. Zwolnienie z tego ciężaru pozwoli przedsiębiorcom:

  • inwestować zaoszczędzone środki,
  • rozwijać działalność,
  • wzmocnić pozycję na rynku.

Dzięki tej zmianie osoby zatrudnione na umowę o pracę zyskują pewność, że świadczenia będą wypłacane terminowo – niezależnie od kondycji finansowej ich pracodawcy. Znaczenie tej gwarancji docenią zwłaszcza ci, którzy pracują w niewielkich przedsiębiorstwach, narażonych na większe zawirowania finansowe. Ujednolicone zasady wyliczania zasiłku to także:

  • sprawiedliwe traktowanie wszystkich ubezpieczonych,
  • brak różnic w wysokości świadczeń,
  • większe poczucie stabilności pracowników.

Działy kadrowe oraz płacowe także zauważą zmiany na lepsze. Skomplikowane zestawienia i prowadzenie dwóch rodzajów dokumentacji odejdą do przeszłości, co pozwoli:

  • zaoszczędzić czas,
  • oszczędzić energię,
  • skupić się na innych istotnych aspektach zarządzania personelem.

Zmiany te przekładają się również na większą skuteczność systemu ubezpieczeń społecznych. Koncentracja wszystkich wypłat w ZUS umożliwi:

  • lepszą kontrolę nad zasadnością zwolnień lekarskich,
  • szybsze wykrywanie ewentualnych nieprawidłowości,
  • efektywniejsze zarządzanie środkami publicznymi.

Cały rynek pracy powinien odczuć pozytywne skutki tej reformy. Obniżając wydatki firm, reforma może:

  • stymulować powstawanie nowych miejsc pracy,
  • ograniczyć szarą strefę,
  • zwiększyć dynamikę sektora przedsiębiorstw,
  • przyczynić się do wyższych wpływów podatkowych.

Nie można też zapominać o osobach wykonujących pracę sezonową lub pracujących w branżach, gdzie rotacja jest duża. Dzięki jednolitemu systemowi wypłat nie muszą obawiać się:

  • utraty części świadczenia w przypadku zmiany pracodawcy podczas zwolnienia lekarskiego,
  • dodatkowych formalności przy przenoszeniu wypłat,
  • opóźnień w realizacji należnych świadczeń.

Szczególne wsparcie otrzymają również osoby przewlekle chore i te z niepełnosprawnościami. Transparentność i jednolitość systemu:

  • wzmacniają poczucie bezpieczeństwa,
  • eliminują ryzyko nierównego traktowania przy podejmowaniu pracy,
  • zwiększają pewność co do należnych świadczeń.

Ostatni aspekt to usprawnienia dla sektora zdrowia. Przeniesienie odpowiedzialności za wypłaty zasiłków do ZUS powinno:

  • uproscić wydawanie zwolnień lekarskich,
  • poprawić weryfikację zwolnień lekarskich,
  • zwiększyć efektywność współpracy między placówkami medycznymi a ubezpieczeniem społecznym.

Jakie wyzwania wiążą się z tym, że ZUS wypłaci chorobowe od pierwszego dnia?

Przejęcie przez ZUS odpowiedzialności za wypłatę zasiłków chorobowych od pierwszego dnia zwolnienia lekarskiego to duże wyzwanie organizacyjne, finansowe i systemowe. Wszystkie aspekty tej reformy muszą być dokładnie przemyślane, aby przyniosła oczekiwane rezultaty.

Skala obsługi wniosków wzrośnie – co roku wystawia się około 20 milionów zwolnień lekarskich. Dotychczas pierwsze dni absencji opłacali pracodawcy, ale po zmianach całą odpowiedzialność przejmie ZUS. Oznacza to intensyfikację obowiązków i konieczność szybkiej obsługi zwiększonej liczby spraw.

Z perspektywy finansowej:

  • konieczne będzie pozyskanie dodatkowych środków w kwocie nawet kilku miliardów złotych rocznie,
  • może zajść potrzeba zwiększenia budżetowego wsparcia,
  • rozważane mogą być wyższe składki na ubezpieczenie chorobowe lub oszczędności w innych obszarach.

Reforma zwiększa również ryzyko nadużyć:

  • brak kosztów krótkotrwałych zwolnień po stronie pracodawców może skłaniać niektórych pracowników do ich nadużywania,
  • ZUS będzie musiał usprawnić systemy kontroli i zainwestować w narzędzia analityczne do wykrywania nieprawidłowości,
  • współpraca z lekarzami orzecznikami oraz placówkami medycznymi stanie się kluczowa.

Inwestycje w nowoczesne technologie są niezbędne, m.in.:

  • rozbudowa i modernizacja systemów informatycznych ZUS,
  • zwiększenie ich zdolności obsługi rosnącej liczby wniosków,
  • wdrożenie automatyzacji i rozwiązań usprawniających analizę danych.

Istotne jest także przygotowanie odpowiedniej kadry:

  • zwiększenie zatrudnienia w działach administracji, IT oraz kontroli,
  • przekwalifikowanie już pracujących osób.

Okres przejściowy stanowi czas na:

  • opracowanie jasnych procedur i harmonogramów działań,
  • zapobieganie opóźnieniom, które mogłyby wpłynąć negatywnie na sytuację finansową osób przebywających na zwolnieniach lekarskich.

Zgodność ze strukturami prawnymi jest istotna:

  • zmiany muszą być dostosowane do przepisów kodeksu pracy,
  • prawa pracowników, takie jak ochrona przed zwolnieniem podczas choroby, muszą być zagwarantowane,
  • należy zapewnić przejrzyste zasady dotyczące powrotu do pracy po długotrwałej absencji.

Edukacja pracowników oraz pracodawców to kluczowa kwestia. Brak skutecznej kampanii informacyjnej może prowadzić do dezorientacji, pytań i skarg.

Sprawna realizacja reformy wymaga współpracy:

  • Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej,
  • ZUS,
  • resortu zdrowia i finansów.

Kontrola krótkotrwałych zwolnień lekarskich to wyzwanie. Weryfikacja wymaga:

  • natychmiastowych działań,
  • wypracowania nowoczesnych metod do selekcji przypadków,
  • opracowania efektywnych technik, które ograniczą nadużycia.

Nie można zapominać o perspektywie lekarzy, dla których presja wynikająca z zarządzania systemem ubezpieczeniowym nie może negatywnie wpływać na relacje z pacjentem. Dlatego istotne są jasne zasady współpracy oraz precyzyjne kryteria przyznawania zwolnień lekarskich.

Pobierz bezpłatny poradnik dotyczący ugód frankowych

17.07.202519:08

15 min

Nowelizacja ustawy o spadkach i darowiznach – kluczowe zmiany i ułatwienia dla podatników

Nowelizacja ustawy o spadkach i darowiznach upraszcza formalności, znosi podatki i zaświadczenia, zwiększa limity wolne od podatku oraz ułatwia przeka...

Prawo

17.07.202510:18

12 min

Nowe zmiany w procedurze cywilnej jak poprawią Kodeks postępowania cywilnego

Komisja Kodyfikacyjna przygotowuje reformę procedury cywilnej – uproszczenie przepisów, wydłużenie terminów odwołań i digitalizacja dla szybszych spra...

Prawo

16.07.202514:51

6 min

Wniosek Prokuratury o ukaranie Manowskiej – co oznacza i jakie są konsekwencje?

Prokuratura skierowała wniosek o ukaranie Małgorzaty Manowskiej za naruszenia i niewywiązywanie się z obowiązków sędziowskich. Sprawdź szczegóły!...

Prawo

16.07.202511:56

10 min

Dlaczego Senat odrzucił poprawki Polski 2050 do ustawy mieszkaniowej i co to oznacza dla rynku mieszkaniowego?

Senat odrzuca poprawki Polski 2050 do ustawy mieszkaniowej, utrzymując 25-letni okres wykupu mieszkań i wspierając rządowy projekt. Dowiedz się więcej...

Prawo

16.07.202510:53

23 min

Polski podatek cyfrowy 2025 – co musisz wiedzieć o nowym podatku dla firm technologicznych?

Polski podatek cyfrowy od 2025 obciąży międzynarodowe firmy tech, wspierając polskie startupy, AI i rozwój cyfrowej gospodarki. Sprawdź szczegóły!...

Prawo

16.07.202510:35

8 min

Nowe oszustwo na fałszywe reklamacje w banku - jak nie dać się wyłudzić?

Oszustwa na fałszywe reklamacje w banku – sprawdź, jak nie dać się podszywkom, chronić swoje dane i uniknąć utraty środków finansowych....

Prawo

empty_placeholder