Kara za brak OC – co zmieniło się w 2023 roku?

1 stycznia 2023 roku doszło do wielu zmian w zakresie kar za brak OC. Grzywna za nieposiadanie obowiązkowego ubezpieczenia już wcześniej była wysoka. Wzrost płacy minimalnej w 2023, od której jest uzależniona, dodatkowo ją podniósł. Co się zmieniło? Ile wynosi kara za brak OC w 2023 roku? Czy można jej uniknąć?

Jak sprawdzić status ubezpieczenia?

Stłuczka parkingowa, zakup używanego samochodu czy konieczność zakupu nowego ubezpieczenia komunikacyjnego – w każdym z tych przypadków kierowcy poszukują informacji na temat polisy OC danego pojazdu. Jak dowiedzieć się, czy samochód posiada obowiązkowe ubezpieczenie?

Zdobycie takich informacji nie jest niczym trudnym – wystarczy wejść na stronę Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców lub Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.

Jeśli kierowca wybierze CEPiK, należy wybrać zakładkę „Dla obywateli i przedsiębiorców”, a następnie „Historia Pojazdu”. Jego oczom ukaże się formularz, który należy dokładnie wypełnić, podając wszystkie niezbędne dane. Należą do nich:

• numer rejestracyjny pojazdu,
• data pierwszej rejestracji pojazdu,
• numer VIN (numer identyfikacyjny pojazdu, z ang. Vehicle Identification Number).

Poza informacją o polisie OC, raport zawiera pełną historię auta wraz z informacjami dotyczącymi przeglądu, poprzednich właścicieli i współwłaścicieli czy stłuczek, w których pojazd brał udział.

W przypadku gdy chce się sprawdzić ubezpieczenie komunikacyjne samochodu na stronie UFG, należy wybrać zakładkę „Sprawdź OC dla pojazdu”. Po wypełnieniu formularza, w którym wystarczy wpisać numer VIN lub numer rejestracyjny, witryna poprosi użytkownika o podanie kodu weryfikacyjnego.

Następnie serwis wyświetli wszystkie potrzebne informacje na ubezpieczenia pojazdu – numer polisy, jej datę ważności, a także adres i nazwę towarzystwa ubezpieczeniowego, w którym została zawarta umowa.

Kara za brak OC 2023 – kto i kiedy może nałożyć grzywnę?

Karę za brak obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego wystawia zawsze Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Od 1 października 2018 roku kierowcy nie mają obowiązku posiadania przy sobie potwierdzenia ważności ubezpieczenia OC ani dowodu rejestracyjnego, ale nie zwalnia to kierowców i właścicieli pojazdów z konieczności nabycia OC.

UFG może ukarać posiadacza samochodu za brak ubezpieczenia OC na podstawie informacji przekazanej przez policję w trakcie kontroli drogowej. Jeżeli sprawdzający samochód stróże prawa stwierdzą, że samochód nie posiada polisy OC, informacja zostanie wysłana w ciągu 14 dni, a Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny niemal na pewno nałoży wysoką karę.

Dodatkowo organy kontroli ruchu drogowego nałożą na kierowcę, który nie posiada ważnego ubezpieczenia komunikacyjnego, mandat w wysokości 50 złotych. Co więcej – stróże prawa będą zmuszeni do odholowania pojazdu na parking depozytowy. Poza policją i UFG ważność ubezpieczenia OC mogą skontrolować takie organy jak:

• straż graniczna,
• organy celne,
• Inspekcja Ochrony Środowiska,
• Inspekcja Transportu Drogowego.

Innym sposobem, dzięki któremu UFG może dowiedzieć się o zaległości w zakupie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, jest algorytm. Program wyszukuje w bazie pojazdów te, które na dany dzień nie posiadają ważnej umowy ubezpieczenia, dzięki czemu instytucja może wystawić karę za brak OC.

Jak obliczyć wysokość grzywny za brak ubezpieczenia?

W myśl zasad wprowadzonych przez ustawę o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z dnia 22 maja 2003 roku wysokość kary za brak ważnego OC zależy od trzech czynników:

• rodzaju pojazdu – kary dla właścicieli samochodów dostawczych czy motocykli są liczone zupełnie inaczej niż dla aut osobowych,
• płacy minimalnej w roku kontroli i nałożenia grzywny,
• okresu, w którym pojazd nie ma zakupionej polisy OC – ukaranie następuje już dzień po przerwaniu ciągłości ubezpieczenia, a im więcej dni właściciel pojazdu zwleka z wykupieniem polisy, tym większa kara grzywny go czeka.

Niestety wysokość kary za brak ważnego ubezpieczenia komunikacyjnego nie podlega żadnym negocjacjom, jest z góry ustalona, a UFG zwykle nie może odstąpić od jej nałożenia.

Kara za brak ubezpieczenia – ile trzeba zapłacić w 2023 roku?

Powodem podwyższenia kar za brak OC jest fakt, że wraz z początkiem 2023 roku płaca minimalna znacznie wzrosła – z 3010 do 3490 złotych brutto. Co więcej – polski parlament przewiduje w tym roku kolejną podwyżkę najniższej pensji do 3600 złotych, która ma nastąpić w lipcu. Analogicznie zwiększą się też kary za brak ubezpieczenia OC.

Brak OC przez kilka lat

Jeśli właściciel pojazdu nie posiadał ważnego ubezpieczenia OC przez kilka lat, to Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny nie ma prawa karać go wstecz – grzywnę można otrzymać tylko i wyłącznie za rok, w którym doszło do kontroli.

Jest to spowodowane obowiązującymi aktami prawnymi – artykuł 90. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych wyraźnie określa uprawnienia UFG w zakresie karania właścicieli pojazdów bez aktualnego ubezpieczenia komunikacyjnego, w tym zakaz nakładania sankcji finansowych za brak OC w latach poprzedzających kontrolę.

Kary za brak OC – ile wynosiły w poprzednich latach?

Z racji tego, że kara za brak ubezpieczenia AC jest uzależniona od płacy minimalnej, to jej wysokość zmienia się cyklicznie co rok. W porównaniu do ubiegłych lat, w 2023 roku kara za brak OC znacznie wzrosła. Ile wynosiła w latach 2021/2022?

Kara za brak OC 2023 – czy można jej uniknąć?

Najprostszym sposobem, aby uniknąć kary za brak OC, jest oczywiście zawarcie umowy ubezpieczenia w odpowiednim terminie. Niestety, jest to właściwie jedyny sposób. Istnieją trzy przypadki, właściciel samochodu może uniknąć grzywny od UFG. Dzieje się tak, w przypadku gdy do 30 dni od daty odbioru wezwania do zapłaty:

• właściciel pojazdu udowodni, że posiadał ważne OC, a wina za brak tej informacji leży po stronie Towarzystwa Ubezpieczeniowego,
• posiadacz auta udowodni, że zostało ono skradzione, a właściciel ma odpowiednie dokumenty potwierdzające kradzież pojazdu. Najlepszym dowodem potwierdzającym rabunek będzie notatka policyjna z przyjęcia zgłoszenia.

Przy zmianie właściciela auta, były posiadacz jest wówczas zmuszony do przekazania umowy kupna-sprzedaży samochodu oraz dowodu posiadania ważnego OC w momencie sprzedaży do UFG. Jeśli nie można znaleźć fizycznej kopii potwierdzenia transakcji, należy pobrać raport o historii auta z witryny CEPiK.

Jak napisać prośbę o umorzenie lub zmniejszenie grzywny?

Niejednokrotnie zdarzyło się, że UFG zmniejszył lub całkowicie odstąpił od windykacji kary za brak OC. Są to przypadki, w których właściciel samochodu znajduje się w bardzo trudnej sytuacji finansowej lub życiowej. Pisząc wniosek do UFG, należy pamiętać o tym, aby pisać tylko i wyłącznie prawdę, którą można poprzeć solidnymi dowodami, takimi jak:

• dokumentacja o pobycie w szpitalu właściciela auta lub osoby najbliższej,
• dokument z ośrodka pomocy społecznej, potwierdzający bardzo trudną sytuację materialną osoby ukaranej grzywną,
• potwierdzenie faktu, że, majątek właściciela pojazdu został całkowicie utracony wskutek klęski żywiołowej lub pożaru,
• wyroki sądowe i pisma komornicze (w przypadku posiadania innych długów),
• orzeczenie o niepełnosprawności,
• zaświadczenie o pobieraniu świadczeń z ZUS lub urzędu pracy (dotyczy osób bezrobotnych, niezdolnych do pracy lub pobierających rentę),
• potwierdzenie przebywania za granicą (najlepiej zaświadczenie od pracodawcy)

O wiele częściej występuje sytuacja, w której osoba ukarana prosi o rozłożenie grzywny na nieoprocentowane raty. Do takiego wniosku należy dołączyć dowód, wskazujący na fakt, że właściciel pojazdu nie jest w stanie zapłacić całej grzywny za jednym razem.

Czy i kiedy przedawnia się kara za brak ubezpieczenia?

Kara za brak ubezpieczenia przedawnia się po 3 latach od ostatniego dnia kalendarzowego, roku, w którym doszło do kontroli i wykryto brak ubezpieczenia. Mówi o tym artykuł 92. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Niektórzy ukarani starają się ignorować sprawę do momentu, aż kara za brak OC się przedawni.

Nie jest to jednak dobry pomysł, ponieważ UFG nalicza dodatkowe odsetki za każdy dzień zwłoki. Dodatkowo istnieją zdarzenia, które przerywają bieg przedawnienia i rozpoczynają go od nowa. Zalicza się do nich:

• oświadczenie, w którym ukarany przyznaje się do braku ubezpieczenia komunikacyjnego,
• rozpoczęcie postępowania sądowego, którego głównym celem jest ustalenie terminu ważności polisy OC,
• każde, jednorazowe lub cykliczne podjęcie działań mających na celu wyegzekwowanie należnej kwoty.

Każda z tych czynności rozpoczyna bieg przedawnienia od nowa, dlatego nie warto lekceważyć wezwania do zapłaty, tylko spróbować porozumieć się z UFG w sposób polubowny.

Podsumowanie

• Ważność polisy ubezpieczeniowej OC pojazdu można sprawdzić na stronie CEPiK lub UFG.
• Karę grzywny za brak ważnego OC może wystawić ubezpieczeniowy fundusz gwarancyjny. Kierowca, poruszający się pojazdem bez ważnej polisy może otrzymać też mandat w wysokości 50 złotych.
• Wysokość opłaty karnej obliczana jest na podstawie minimalnego wynagrodzenia w danym roku. Wpływ na wysokość grzywny ma także czas, w jakim brakowało ciągłości OC oraz typ pojazdu.
• Kara za brak OC przedawnia się po trzech latach, ale bieg przedawnienia może być przerwany przez każdą czynność zmierzającą do wyegzekwowania kary za brak OC.