Całkowity koszt kredytu – co trzeba wiedzieć, by nie przepłacić?

Całkowity koszt kredytu – ta nazwa występuje w praktycznie każdej reklamie banków komercyjnych i parabanków. Mimo to wielu kredytobiorców nie wie, co należy rozumieć przez to pojęcie, choć jest to jeden ze wskaźników, dzięki którym porównuje się różnego rodzaju oferty kredytów. Co to jest całkowity koszt kredytu? Z jakich elementów się składa? Jak go obliczyć? Na wszystkie te pytania, odpowiada poniższy artykuł.

Czym jest całkowity koszt kredytu?

Całkowity koszt kredytu jest sumą wszystkich wydatków, które kredytobiorca jest zmuszony ponieść, w związku z pożyczeniem pieniędzy. Obliczając ten czynnik, należy uwzględnić wszystkie koszty, związane z uruchomieniem, obsługą i spłatą pożyczki. Wyraża się go zazwyczaj w formie kwotowej, choć niektóre instytucje kredytowe wyrażają go, jako procent od kwoty kredytu. 

Pełną definicję prawną całkowitego kosztu kredytu można znaleźć w ustawie o kredycie konsumenckim z dnia 11 maja 2011 roku. Artykuł 5 tejże ustawy podaje definicje wszystkich pojęć, związanych z kredytami konsumenckimi, w tym także sformułowanie „całkowity koszt kredytu”:

Całkowity koszt kredytu – wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt.

art. 5 ust. 5 ustawy o kredycie konsumenckim

Z czego składa się całkowity koszt kredytu?

Do całkowitych kosztów kredytu zalicza się wszystkie opłaty, związane z uruchomieniem oraz bieżącą obsługą pożyczki. Są to:

• odsetki – koszty, które musi ponieść konsument, w związku z zaciągnięciem zobowiązania i stanowią jedno z podstawowych źródeł zysku firmy pożyczkowej lub banku,
• marża banku – podstawowe wynagrodzenie banku, stanowiące (wraz ze wskaźnikiem WIBOR) wysokość oprocentowania kredytu. W przypadku kredytów, oprocentowanie zazwyczaj jest stare.
• opłaty – dodatkowe koszty, które musi ponieść kredytobiorca w momencie zaciągnięcia kredytu, takie jak opłata przygotowawcza czy koszt wypłacenia środków,
• prowizje – czyli opłaty, które bank nalicza za dokonanie konkretnych czynności, zarówno w trakcie spłaty, jak i przy zaciągnięciu zobowiązania. Kredytodawcy mogą pobrać prowizję np. za uruchomienie kredytu, przygotowanie umowy lub różnego rodzaju aneksów,
• ubezpieczenie kredytu – niektóre banki życzą sobie, by pożyczkobiorca, zaciągając zobowiązanie, wykupił również polisę ubezpieczeniową. Mimo że nie jest to obowiązek przy kredytach konsumenckich, instytucje pożyczkowe, często uzależniają od tego wysokość marży lub prowizji. Inną formą ubezpieczenia jest autocasco, które jest konieczne, gdy zaciągasz kredyt na auto.

Czego nie uwzględnia się, ustalając całkowity koszt kredytu?

Nie wszystkie koszty i opłaty, które musi ponieść kredytobiorca, zalicza się do całkowitych kosztów kredytu. Wyceniając, ile będziemy musieli zapłacić za udzielenie nam pożyczki, nie należy brać pod uwagę następujących elementów kredytu:

1. Kurs wymiany walut – dotyczy kredytów, zaciągniętych w zagranicznej walucie. Mimo że ma on duże znaczenie np. w przypadku pożyczek zaciągniętych we frankach szwajcarskich, nie wlicza się go do całkowitych kosztów kredytu.
2. Koszt zakupu innych usług w banku – korzystanie z usług banków komercyjnych to nie tylko zaciąganie kredytów, ale i prowadzenie konta, czy otwieranie lokat. Bez względu na to, czy mają one związek z kredytem, tych opłat nie wlicza się do jego całkowitego kosztu.
3. Prowizja za wcześniejszą spłatę kredytu – niektóre banki mogą wprowadzić w umowie zapis, uprawniający je do pobrania prowizji, w przypadku nadpłaty lub wcześniejszej spłaty kredytu. Mimo że taka należność czasami występuje, nie wlicza się jej do całkowitego kosztu kredytu. Należy również pamiętać, że w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego i konsumenckiego, bank jest zobowiązany do zwrotu części prowizji.
4. Koszt pozyskania dokumentacji i pomocy prawnej – w przypadku kredytów hipotecznych pożyczkodawcy wymagają uzyskania dokumentacji, niezbędnej do sfinalizowania umowy kredytowej. W niektórych wypadkach, jak np. przy wpisie hipoteki do księgi wieczystej, wymagany jest udział prawnika, co również nie jest wliczane do całkowitego kosztu kredytu.
5. Kary za nieterminowe płatności – zdarzają się sytuacje, w których kredytobiorcy nie spłacają swoich zobowiązań w terminie, przez co bank nakłada na konsumenta karę.

Co musisz wiedzieć, by nie przepłacić? 4 najważniejsze informacje dotyczące całkowitego kosztu kredytu

Zaciągając kredyt, wiele osób porównuje oferty, biorąc pod uwagę nie tylko łączną sumę do zapłaty, ale i całkowity koszt kredytu. Co warto wiedzieć o drugim z czynników?

1. Całkowity koszt kredytu jest całkowicie zależny od okresu kredytowania, oprocentowania i wysokości pożyczonego kapitału – im są one większe, tym większy będzie całkowity koszt kredytu.
2. W przypadku spłaty kredytu równymi ratami całkowity koszt kredytu będzie wyższy, niż przy spłacie ratami malejącymi.
3. Jeśli kredytobiorca wybierze oprocentowanie zmienne, całkowity koszt kredytu będzie się zmieniał co trzy lub sześć miesięcy (w zależności od wybranego wskaźnika WIBOR).
4. Całkowity koszt kredytu hipotecznego jest mniejszy, niż w przypadku kosztów kredytu konsumenckiego, opiewającego na tę samą kwotę.

Całkowity koszt kredytu a całkowita kwota do zapłaty

Mimo podobnego brzmienia nie są to te same pojęcia. Całkowita kwota do zapłaty zawiera w sobie nie tylko, wszystkie koszty, które musi ponieść konsument w związku z kredytem, ale również kapitał, czyli pożyczoną kwotę.

Przed i po zawarciu kredytu, warto sprawdzić wszystkie składowe obu tych pojęć. Może się okazać, że bank błędnie przypisał któryś z elementów do całkowitego kosztu kredytu lub całkowitej kwoty do spłaty. W przypadku można z darmowego kredytu, jakim jest sankcja kredytu darmowego, który pozwala oddać kredytobiorcy tylko tyle, ile pożyczył.

Tak było w przypadku Pani Joanny, która zaciągnęła kredyt gotówkowy w banku Millennium na dwa lata. Miesiąc po spłacie kredytu, kobieta dowiedziała się o istnieniu zapisu o darmowym kredycie i postanowiła sprawdzić, czy dotyczy to jej zobowiązania.

W tym celu zgłosiła się do naszej firmy. Po bezpłatnej analizie umowy kredytowej i innych dokumentów, okazało się, że jednym z trzech błędów, był fakt, że kredytodawca zaliczył prowizję za nadpłatę do całkowitych kosztów pożyczki.

Kobieta zdecydowała się skorzystać z naszej pomocy i dzięki temu odzyskała część nadpłaconych pieniędzy w 14 dni. Dzięki takiemu rozwiązaniu, nie musiała samodzielnie walczyć z bankiem, co zazwyczaj kończy się sprawą sądową trwającą minimum rok. Dodatkowo, ma pewność, że nawet w razie przegranej, nie zwrócimy się o zwrot wypłaconej kwoty.

Całkowity koszt kredytu a RRSO

RRSO i całkowity koszt kredytu, często służą do tego samego – do ocenienia atrakcyjności kredytu. Mimo to pojęcia te różnią się od siebie w wielu kwestiach. Po pierwsze – RRSO ma związek tylko i wyłącznie z oprocentowaniem kredytu, podczas gdy koszt kredytu obejmuje wszystkie opłaty bankowe, związane z udzieleniem kredytu.

Po drugie – rzeczywista roczna stopa oprocentowania jest czynnikiem ujmowanym procentowo, a całkowity koszt kredytu podaje się zazwyczaj w konkretnej kwocie.

Po trzecie – RRSO obliczane jest na podstawie nominalnej stopy procentowej oraz marży, podczas gdy łączna suma opłat wobec banku bierze pod uwagę również prowizje, ubezpieczenie kredytu, czy odsetki.

Oba wskaźniki są bardzo przydatnym narzędziem, dzięki któremu kredytobiorca może porównać różne oferty kredytowe. Należy jednak pamiętać, by w trakcie takiego porównania, parametry takie jak oprocentowanie, kwota kredytu oraz okres kredytowania były te same.

Jak obliczyć całkowity koszt kredytu?

Do obliczenia całkowitego kosztu kredytu, konieczne będzie dodanie do siebie wszystkich opłat, naliczonych przez bank, zarówno przy spłacie ratalnej, jak i w przypadku jednorazowej spłaty zobowiązania. Najprościej wyjaśnić to na przykładzie:

Kwota pożyczki	4000 zł
Ilość rat	12
Prowizja	8%
Oprocentowanie	12%
Ubezpieczenie kredytu	33 zł/msc
Całkowity koszt kredytu	396 zł (ubezp.) + 320 zł (prowizja) + 286 zł (odsetki) = 1002 zł
Całkowita kwota do zapłaty	5002 zł

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Czy całkowity koszt kredytu jest tym samym, co całkowita kwota do zapłaty?

Nie są to tożsame pojęcia – całkowita kwota do zapłaty jest sumą całkowitego kosztu kredytu, kapitału do spłaty oraz pozostałych opłat, które kredytobiorca musi ponieść, w związku z zaciągnięciem zobowiązania w banku lub parabanku.

Jak obliczyć całkowity koszt kredytu?

W celu obliczenia całkowitego kosztu kredytu należy dodać do siebie wszystkie opłaty, jakie narzuca na nas bank w związku ze spłatą zobowiązania. W przypadku ratalnych spłat należy zsumować ze sobą wszystkie opłaty, które ponosimy w związku ze spłatą raty, odejmując od nich część kapitałową.

Co wlicza się w skład kosztów kredytu?

Do kosztów kredytu zalicza się wszelkiego rodzaju opłaty, stanowiące zarobek banku, czyli marżę, odsetki czy prowizje za udzielenie kredytu oraz pozostałe koszty takie jak, zakup ubezpieczenia kredytu czy opłacenie podatków.

Źródła:

1. um.warszawa.pl
2. bnpparibas.pl
3. frrf.pl