Odstąpienie od umowy kupna samochodu – kiedy można to zrobić?

Odstąpienie od umowy kupna samochodu używane jest najczęściej w przypadku odkrycia wad auta używanego. Sprawdź, kiedy można anulować umowę kupna, jakie mogą być podstawy do rezygnacji z transakcji i jak to zrobić. Dowiedz się również, ile masz czasu na anulowanie umowy kupna samochodu i co zrobić z ubezpieczeniem OC w takim wypadku.

Odstąpienie od umowy kupna samochodu – kiedy można to zrobić?

Odstąpienie od umowy zakupu samochodu jest możliwe dzięki tzw. rękojmi. Nazywa się tak prawną odpowiedzialność sprzedawcy za stan fizyczny i prawny pojazdu, będącego przedmiotem umowy kupna sprzedaży samochodu.

Oznacza to, że jeśli sprzedawca celowo wprowadził kupującego w błąd, ukrywając przed nim wady prawne lub fizyczne pojazdu, to nowy właściciel pojazdu może odstąpić od kupna samochodu i żądać zwrotu pieniędzy razem z ustawowymi odsetkami.

Warto pamiętać, że rękojmia przysługuje również, gdy przedmiotem umowy jest darowizna samochodu oraz w przypadku kupna innych przedmiotów lub towarów.

W celu uniknięcia rozwiązania umowy, sprzedający może zobowiązać się pisemnie do tego, że usunie wady fizyczne lub prawne w określonym terminie. Akceptacja takiej propozycji leży jednak po stronie kupującego.

Odstąpienie od kupna samochodu a wady prawne i fizyczne

Podstawą do wypowiedzenia umowy kupna samochodu, są wady prawne lub fizyczne, wykryte już po sfinalizowaniu transakcji. Samo pojęcie wady przedmiotu transakcji, definiuje art. 556(1) kodeksu cywilnego:

1. Wada polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

art. 556(1) kodeksu cywilnego, źr. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-cywilny-16785996/art-556-1

Odstąpienie od umowy kupna sprzedaży samochodu a wady prawne

Za wady prawne umowy, uznaje się ograniczenia, dotyczące rozporządzania prawem własności pojazdu. Przykładem uprawnego uchybienia w umowie kupna sprzedaży samochodu uszkodzonego lub sprawnego jest sytuacja, w której okazuje się, że zakupiony pojazd jest przedmiotem kradzieży. 

W takim przypadku, poza odstąpieniem od umowy zakupu samochodu, należy bezzwłocznie zgłosić kupno auta na policję. Jeśli nabywca tego nie zrobi, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej z tytułu paserstwa kradzionymi przedmiotami.

Za wadę prawną umowy kupna samochodu, uznaje się również sprzedaż pojazdu bez wiedzy współwłaściciela. Jeśli w dowodzie rejestracyjnym widnieje dwóch współwłaścicieli, kupujący musi mieć pewność, że obaj zgadzają się ze sprzedażą pojazdu, czego potwierdzeniem są podpisy sprzedających na umowie.

Kolejnym przykładem wady prawnej jest sprzedaż auta, które jest zabezpieczeniem kredytu, lub zostało wzięte w leasing. Podobnie jest w przypadku, gdy pojazd został zajęty w poczet przedmiotów, z których prowadzona jest egzekucja komornicza. W każdym z tych przypadków dysponowanie prawem własności pojazdu jest niemożliwe, a każda umowa kupna takiego auta jest nieważna.

Z przykładem wady prawnej przy zakupie samochodu spotkał się nasz klient, Pan Sebastian z Leszna, który zgłosił się do nas po tym, jak brał udział w stłuczce z winy innego kierowcy. W trakcie analizy sprawy okazało się, że auto, które zakupił, było obciążone egzekucją komorniczą, nałożoną jeszcze przed nabyciem auta przez naszego klienta. Dzięki informacji, którą otrzymał od nas Pan Sebastian, postanowił zwrócić się do sprzedającego o zwrot pieniędzy z tytułu rękojmi. Strony doszły do porozumienia, dzięki czemu, Panu Sebastianowi udało się odzyskać kwotę, którą wydał na zakup auta.

Odstąpienie od umowy sprzedaży samochodu a wady fizyczne

Wady fizyczne to techniczne usterki i uszkodzenia samochodu, które w znaczny sposób wpływają na codzienną eksploatację i użytkowanie pojazdu. Obowiązkiem sprzedającego, jest poinformowanie kupującego o wszystkich problemach technicznych auta, jeszcze przed podpisaniem umowy.

Jeśli osoba sprzedająca auto, zatai fakt istnienia usterek lub poinformuje kupującego o właściwościach, których samochód nie posiada (np. wymieniona skrzynia biegów, czy wymieniony rozrząd), to kupującemu przysługuje odstąpienie od kupna samochodu.

Przykładami wad fizycznych przy umowie kupna samochodu, są:

• oszustwa w zakresie historii pojazdu (zatajenie faktu, że pojazd brał udział w wypadku),
• ukrycie uszkodzeń, powstałych w wypadku lub kolizji,
• niesprawny układ hamulcowy, chłodzenia lub silnik,
• cofnięty licznik.

Ukrywanie wad fizycznych samochodów to prawdziwa plaga na polskim rynku aut z drugiej ręki. Najczęściej dochodzi do tego, poprzez oszustwa w historii pojazdu oraz ukrywanie szkody, powstałej w wyniku zdarzenia drogowego, która nie została do końca naprawiona. Niestety, wiele osób nie ma pojęcia, że przysługuje im rękojmia z tytułu ukrytych problemów z samochodem, dzięki czemu, mogliby odzyskać pieniądze, które wydali na auto, wraz z odsetkami. Pozwoliłoby na zakup innego pojazdu, bez konieczności naprawiania poprzedniego.

– Bartosz Rybicki, ekspert ds. odszkodowań w firmie Helpfind

Jak odstąpić od umowy kupna samochodu? Instrukcja krok po kroku

Anulowanie umowy kupna samochodu rozpoczyna zgłoszenie sprzedającemu fakt wykrycia wad technicznych lub prawnych, o których nie poinformował przed sfinalizowaniem transakcji i próba polubownego rozwiązania sprawy. 

Jeśli to nie przyniesie zamierzonych efektów, konieczne będzie sporządzenie oświadczenia woli kupującego o odstąpieniu od umowy, według poniższego wzoru:

Tak przygotowany dokument należy przekazać sprzedającemu osobiście, lub za pośrednictwem poczty (najlepiej listem poleconym).

Ostatnim etapem, jest zwrot wszystkich dokumentów i przedmiotów, włącznie z kluczykami do auta. Po stronie sprzedającego powstaje wówczas obowiązek oddania pieniędzy otrzymanych w ramach umowy, razem z ustawowymi odsetkami.

Po odstąpieniu od umowy kupna samochodu od osoby prywatnej lub firmy bardzo istotna jest również kwestia wyrejestrowania samochodu oraz zgłoszenie sprzedaży auta. Są to formalności, których muszą dopełnić obydwie strony umowy.

Rejestracja samochodu lub jego wyrejestrowanie po odstąpieniu od umowy sprzedaży samochodu jest dość prostym procesem. W tym celu należy udać się do wydziału komunikacji, w którym złożono wnioski rejestracyjne i przekazać urzędnikowi odpowiednie dokumenty, wśród których musi znaleźć się oświadczenie woli kupującego o odstąpieniu od umowy kupna auta. Urzędnik cofnie przerejestrowanie pojazdu, który zostaje ponownie dopisany do nazwiska poprzedniego właściciela.

W przypadku, gdy okaże się, że pojazd jest uszkodzony do tego stopnia, że jego naprawa może zająć dużo czasu i zostanie on zwrócony do sprzedawcy, powinien on złożyć wniosek o czasowe wyrejestrowanie samochodu. Dzięki temu może uniknąć konieczności opłacenia składki OC na czas wyrejestrowania.

Ile jest dni na odstąpienie od umowy kupna sprzedaży samochodu?

Na odstąpienie od umowy sprzedaży samochodu, kupujący ma aż dwa lata. Stanowi o tym art. 568 kodeksu cywilnego, który stanowiący, iż:

Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat, a gdy chodzi o wady nieruchomości – przed upływem pięciu lat od dnia wydania rzeczy kupującemu.

art. 568 kodeksu cywilnego, źr. https://arslege.pl/przedawnienie-roszczen-z-tytulu-rekojmi/k9/a5108/

Termin ten może zostać skrócony do jednego roku, o ile w umowie kupna sprzedaży znajdują się stosowne zapisy, dotyczące ważności roszczeń z tytułu rękojmi.

Odstąpienie od umowy kupna auta a ubezpieczenie

Kupujący, podpisując umowę sprzedaży samochodu, otrzymuje nie tylko prawa do własności pojazdu, ale i ubezpieczenie komunikacyjne. W przypadku odstąpienia od umowy zmiany dotykają również polisy OC.

Jeśli do pojazdu przypisana jest stara polisa, którą zakupił poprzedni właściciel auta, wówczas wraca ona do niego, razem z pojazdem. W przypadku, gdy konieczne było zakupienie nowego ubezpieczenia komunikacyjnego, kupujący ma prawo zwrócić się do sprzedającego o zwrot pieniędzy za opłacone składki.

Niedopilnowanie tej kwestii, może mieć bardzo poważne konsekwencje. Jeśli kierujący autem, którego OC jest przypisane do nabywcy, spowoduje wypadek i ucieknie z miejsca zdarzenia, zwrot odszkodowania do UFG (które wypłaca rekompensatę za szkodę, której sprawca jest nieznany) będzie obowiązkiem kupującego.

Podsumowanie

• Odstąpienie od umowy sprzedaży samochodu, jest możliwe tylko w przypadku odnalezienia wad prawnych, uniemożliwiających przeniesienie praw własności do pojazdu na osobę trzecią oraz w sytuacjach, w których kupujący odkryje uszkodzenia fizyczne, uniemożliwiające (lub znacznie utrudniające) codzienną eksploatację auta (np. uszkodzony silnik),
• Do wad prawnych, umożliwiających odstąpienie od kupna samochodu można zaliczyć sytuacje, w których jest ono zabezpieczeniem pożyczki lub przedmiotem windykacji komorniczej,
• W przypadku wad fizycznych najczęściej wymienianymi są problemy z silnikiem, układem hamulcowym czy chłodzenia, czy cofnięty licznik,
• Odstąpienie od umowy kupna sprzedaży samochodu rozpoczyna się w momencie przygotowania dokumentu i dostarczeniu go do sprzedającego, który musi go podpisać (o ile zgadza się na polubowne załatwienie sprawy). Kupujący ma na to dwa lata od podpisania umowy, chyba że zawarto w niej zapisy zmieniające ten termin.

Źródła:
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-cywilny-16785996/art-556-1
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-cywilny-16785996/art-556
https://arslege.pl/przedawnienie-roszczen-z-tytulu-rekojmi/k9/a5108/